Chrypka to zjawisko matowego, szorstkiego głosu. Może być zjawiskiem fizjologicznym, wynikającym z budowy anatomicznej, jak również wskazywać na toczące się stany patologiczne w obrębie narządu głosu.
Jak powstaje chrypka?
Mechanizm powstawania chrypki jest stosunkowo prosty. To zaburzenie drgań fałdów głosowych połączone z turbulentnym przepływem powietrza w obrębie głośni, rozwijające się w przebiegu bezpośredniego uszkodzenia fałdów głosowych lub mięśni krtani. Przyczyny mogą obejmować również uszkodzenia nerwów unerwiających mięśnie krtani.
Przyczyny powstawania chrypki dzieli się na pierwotne choroby krtani oraz wtórne choroby krtani. Pierwotne choroby krtani mogą być:
- ostre – zapalenie gardła i krtani, ostre zapalenie nagłośni, zespół krupu, zapalenie tchawicy i krtani;
- przewlekłe – zawodowe nadużywanie głosu, narażenie na dym tytoniowy, nowotwory gardła i krtani, refluks żołądkowo-przełykowy, ciała obce w obrębie gardła i przełyku, ziarnina po urazie spowodowanym intubacją.
Z kolei wtórne choroby krtani obejmują:
- osłabienie mięśni gardłowych – w przebiegu niedoczynności tarczycy lub przewlekłej kortykoterapii wziewnej;
- zapalenie stawu pierścienno-nalewkowego – w wyniku reumatoidalnego zapalenia stawów, dny moczanowej czy tocznia rumieniowatego układowego;
- uszkodzenie nerwu krtaniowego wstecznego – najczęściej po operacji tarczycy czy w przebiegu nowotworów przełyku, płuc i węzłów chłonnych.
Jak wspomniano na wstępie, niekiedy zachrypnięty głos jest wyłącznie zjawiskiem fizjologicznym, wynikającym z budowy anatomicznej krtani. Wówczas mówi się, że ktoś ma naturalnie zachrypnięty głos.
Profilaktyka chrypki
Profilaktyka wystąpienia zachrypniętego głosu obejmuje przede wszystkim unikanie palenia papierosów oraz nadużywania głosu (na dolegliwości ze strony narządu głosu narażeni są między innymi nauczyciele i wykładowcy, a także wszystkie osoby, które każdego dnia głośno i dużo mówią). Najskuteczniejszą formą profilaktyki chorób zawodowych głosu jest przestrzeganie zasad higieny oraz kształcenie głosu dające gwarancję opanowania prawidłowej jego emisji. U nauczycieli w trakcie badań profilaktycznych, tzw. okresowych, należy bezwzględnie wykonać badania laryngologiczne, co najmniej raz na 5 lat.
Chrypka pojawia się jako objaw zapalenia gardła czy krtani, czyli bardzo często towarzyszy przeziębieniu i grypie. Występują one szczególnie często w okresie jesienno-zimowym, gdy organizm jest szczególnie osłabiony zmianą pogody i często również zmianą diety (zimą wiele osób znacznie rzadziej spożywa owoce i warzywa). W celach profilaktycznych można zatem podjąć działania mające na celu zwiększenie ogólnej odporności organizmu.
Jak leczyć chrypkę?
Leczenie chrypki ściśle wiąże się z przyczyną jej wystąpienia. Jeśli wynika ona z częstego palenia papierosów, jedynym sposobem na jej eliminację będzie rezygnacja z nałogu. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku stanów zapalnych dróg oddechowych czy schorzeń układu pokarmowego – leczenie oscyluje wokół terapii przyczynowej tych schorzeń. Wraz z likwidacją choroby przyczynowej zazwyczaj znika również chrypka. Osoby nadużywające głosu, w momencie wystąpienia chrypki, powinny zapewnić swojemu narządowi głosowemu odpowiednią ilość czasu na regenerację.
Istnieją oczywiście domowe metody na zmniejszanie tego uciążliwego objawu. Obejmują one między innymi:
- inhalacje olejkami eterycznymi, np. eukaliptusowym;
- wyjazd nad morze – w przypadku chrypki wynikającej z niedoczynności tarczycy;
- unikanie bardzo zimnych napojów, ponieważ mogą one podrażniać struny głosowe;
- picie ciepłej herbaty z miodem, ponieważ miód łagodzi podrażnienia delikatnych struktur;
- picie naparów z szałwii, rumianku lub mięty.
Należy pamiętać, że wyżej wymienione metody leczą objaw, jakim jest chrypka, a nie jej przyczynę. Oznacza to, że mogą okresowo doprowadzić do zmniejszenia czy nawet ustąpienia chrypki, jednak istnieje duże prawdopodobieństwo, że po pewnym czasie dolegliwość powróci. Zaleca się więc stosowanie ich w połączeniu z leczeniem przyczynowym, jeśli istnieje taka konieczność.
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, tom I, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Niebudek-Bogusz E., Kuzańska A., Woźnicka E., Śliwińska-Kowalska M., Opis dysfonii w przebiegu tocznia rumieniowatego układowego, Otorynolaryngologia, 2/2008.
- Maniecka-Aleksandrowicz B., Klasyfikacja zaburzeń głosu, Audiofonologia, X/1997.
Polecane produkty:
|
BIO Acerola - naturalna witamina C
Naturalna witamina C pozyskana została z ekologicznych upraw z owocu o nazwie Acerola. Jest standaryzowana co oznacza, że wyselekcjonowano tylko najwyższej jakości owoce, a z nich pozyskano ekstrakt. Dzięki temu ... Zobacz więcej... |
