Pryzmaty szkliwa to jednostka budulcowa szkliwa, czyli silnej tkanki pokrywającej zębinę wszystkich zębów w jamie ustnej człowieka. Pryzmaty zawierają miliony kryształów hydroksyapatytu towrzących długie pasma. Można znaleźć je również w zębinie czy w cemencie, jednak w przypadku szkliwa są znacznie większe.
Pryzmaty szkliwa – budowa
Podstawową jednostkę strukturalną szkliwa stanowią właśnie jego pryzmaty zbudowane z hydroksyapatytów. Najmniejszą powtarzającą się sekwencją w hydroksyapatycie jest Ca10(PO4). (OH)2. Należy jednak pamiętać, że szkliwo nie jest czystym hydroksyapatytem, ponieważ w jego budowie występuję tak zwana faza nieapatytowa. Tworzą ją amorficzne fosforany oraz węglany wapnia. Dodatkowo w szkliwie znajdziemy cząsteczki i jony zaadsorbowane na powierzchni kryształu apatytu.
Kryształy budujące pryzmaty szkliwa są tak ciasno upakowane, że swoim wyglądem w znacznym powiększeniu przypominają szkło. Z kolei w związku z pewną przeziernością widać przez nie zabarwienie zębiny (to właśnie kolor zębiny świadczy o kolorze zębów). Każdy kryształ oddzielony jest od sąsiednich wąskimi przestrzeniami międzykrystalicznymi, nazywanymi porami. Pory wypełnia woda oraz materiał organiczny.
Co ciekawe, gdy szkliwo zostaje narażone na szkodliwe czy niszczące działanie kwasów organicznych wytwarzanych przez bakterie znajdujące się w płytce nazębnej, substancja mineralna usuwa się z kryształów, które się kurczą. Tym samym szkliwo staje się bardziej porowate.
Zobacz również: Zmętnienie szkliwa.
Hydroksyapatyt – co to jest?
Hydroksyapatyt to minerał będący głównym, nieorganicznym składnikiem twardych tkanek zęba. Znaleźć go można w szkliwie, cemencie oraz zębinie. W zależności od proporcji, w których się znajduje, tkanka zęba może być wyjątkowo wytrzymała bądź miększa i bardziej plastyczna. Szkliwo niemal w całości zbudowane jest z hydroksyapatytów, dzięki czemu uznawane jest za jedną z najbardziej wytrzymałych struktur ludzkiego organizmu. Kryształy hydroksyapatytów układają się w szkliwie w postaci pryzmatów, które tworzą ciasne połączenie około 100 kryształów.
Gdzie znajdują się pryzmaty szkliwa?
Pryzmaty szkliwa znajdują się od granicy szkliwa zębinowego na całej szerokości szkliwa aż do powierzchni zęba. W pobliżu szyjek zębów szkliwo nie układa się tak regularnie, w związku z czym tworzy tzw. szkliwo apryzmatyczne.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Herman M., Ryniewicz A., Ryniewicz W., Analiza uwarunkowań decydujących o odporności szkliwa na zużycie. Część I. Identyfikacja biologicznej i mechanicznej struktury szkliwa oraz jego ukształtowania na koronach zębów, Inżynieria Biomateriałów, 95/2010.
