Gruczołowe zapalenie warg jest dolegliwością spotykaną przeważnie u dojrzałych mężczyzn. Uznaje się je za stan przedrakowy, ponieważ u dużego odsetka pacjentów rozwija się rak warg. Szybkie i prawidłowe rozpoznanie schorzenia zwiększa rokowania chorego.
Co to jest gruczołowe zapalenie warg?
Dawniej wyróżniano 3 główne postacie omawianego schorzenia:
- prostą – surowicze zapalenie warg;
- chorobę Baelza – powierzchowne ropne zapalenie warg;
- chorobę Volkmanna – głębokie ropne zapalenie warg.
Obecnie uważa się, że są to 3 stadia jednej choroby, która może być powikłana nadkażeniami bakteryjnymi. Choroba częściej występuje u mężczyzn, zwykle w wieku dojrzałym (między 40. a 70. rokiem życia).
Gruczołowe zapalenie warg jest spowodowane przemieszczaniem gruczołów ślinowych do strefy przejściowej Kleina. Przyczyny tego zjawiska nie zostały do końca poznane, wyszczególniono jednak kilka czynników ryzyka, w tym ekspozycję na promieniowanie słoneczne czy nadmierne palenie papierosów.
Objawy gruczołowego zapalenia warg
Początkowo dolegliwość obejmuje jedynie ujścia gruczołów i może mieć charakter surowiczy, dla którego charakterystyczny jest objaw rosy, czyli pojawienie się wysięku po uciśnięciu wargi, a także charakter ropny, będący skutkiem zakażenia gruczołów. W zakażeniu ropnym, po uciśnięciu z gruczołów wydziela się płyn surowiczo-ropny.
Już w początkowym stadium pacjent może się zgłosić z powodu bólu i pieczenia czerwieni wargowej. Pojawiają się ponadto:
- sztywnienie warg;
- powiększenie warg;
- zmiana wyglądu zewnętrznego warg.
Poszerzone ujścia przewodów ślinowych mogą być widoczne jako żywoczerwone lub czarne plamki na wardze. W postaci surowiczej (prostej) widać grudkowate uwypuklenia na wardze, odpowiadające ujściom przewodów ślinowych, z centralnym kraterem. Z kolei w postaci ropnej dochodzi do stwardnienia i obrzęku wargi z jednoczesnym powstawaniem nadżerek i łusek. Obrzęk jest bezbolesny (choroba Baelza) lub bolesny (choroba Volkmanna). W drugim przypadku dochodzi do powstawania ropni i przetok z następczym zbliznowaceniem.
Postęp choroby sprawia, że warga staje się sucha, popękana, pokryta łuskami. Dochodzi do stopniowego narastania obrzęku, powiększenia i stopniowego wywijania wargi dolnej. Granica czerwieni warg i błony śluzowej zaczyna nabierać ciemnej barwy. Proces ten miewa także charakter epizodyczny. Wówczas chory może zgłaszać okresy względnego osłabienia dolegliwości klinicznych.
Zobacz również: Zajady.
Konsekwencje gruczołowego zapalenia warg
Wtórne pęknięcia prowadzą do tworzenia się przetok i zbliznowaceń. Znacznie zwiększa się wówczas ryzyko wystąpienia raka płaskonabłonkowego. W zaawansowanym stadium choroby często stwierdza się dysplastyczne zmiany nabłonka w materiale pobranym do badania histopatologicznego. Częstość transformacji nowotworowej dla takich zmian szacuje się na około 18-35%. Ryzyko to wzrasta wraz z wiekiem i ekspozycją na promieniowanie słoneczne.
Leczenie gruczołowego zapalenia warg
Skuteczność leczenia w dużym stopniu zależy od prawidłowego rozpoznania. W przypadku zapaleń ropnych stosuje się celowaną chemioterapię. W przypadku znacznego powiększenia wargi i dużego ryzyka zezłośliwienia zaleca się leczenie chirurgiczne.
Alternatywnie rozważa się stosowanie:
- krioterapii;
- lasera chirurgicznego;
- miejscowych aplikacji 5-fluorouracylu.
Zabieg zawsze poprzedza się biopsją wargi w celu wykluczenia zapalenia odsłonecznego lub nowotworu. W przypadku stwierdzenia zapalenia odsłonecznego odstępuje się od zabiegu i stosuje leczenie zachowawcze. Ponadto rozpoznanie nowotworu wymaga przebadania okolicznych węzłów chłonnych i leczenia chirurgicznego.
Bibliografia
- Górska R., Diagnostyka i leczenie chorób błony śluzowej jamy ustnej, Wydawnictwo MTP, Warszawa 2011.
- Konopka T., Mendak M., Występowanie chorób błony śluzowej jamy ustnej u pacjentów poradni specjalistycznej we Wrocławiu w latach 1992–2003, Dental and Medical Problems, 4/2004.
Polecane produkty:
|
BIO Acerola - naturalna witamina C
Naturalna witamina C pozyskana została z ekologicznych upraw z owocu o nazwie Acerola. Jest standaryzowana co oznacza, że wyselekcjonowano tylko najwyższej jakości owoce, a z nich pozyskano ekstrakt. Dzięki temu ... Zobacz więcej... |
