Leki zwiotczające mięśnie (inaczej: miorelaksanty) spośród nich we współczesnej medycynie najczęściej wykorzystuje się m.in. baklofen, tolperyzon, tyzanidynę, metokarbamol, oraz prydynol. Przeważnie znajdują zastosowanie przed operacjami chirurgicznymi (w połączeniu z anestetykami), choć stosuje się je również w przebiegu przewlekłych chorób mięśniowo-nerwowych.
Leki zwiotczające mięśnie – zastosowanie
Leki zwiotczające mięśnie szkieletowe o działaniu ośrodkowym stanowią niejednorodną grupę substancji o różnej strukturze chemicznej i mechanizmie działania. Ich wspólną cechą jest taki sam efekt kliniczny, czyli relaksacja i zwiotczenie mięśni. We współczesnej medycynie stosuje się je głównie w leczeniu 2 różnych rodzajów schorzeń:
- spastyczność związana z chorobami i uszkodzeniami ośrodkowego układu nerwowego – w tym stwardnienie rozsiane, uszkodzenie rdzenia kręgowego i mózgu, porażenie mózgowego, choroby neuronu ruchowego;
- bólu i skurczu mięśni szkieletowych związany ze schorzeniami narządu ruchu i obwodowego układu nerwowego – w tym fibromialgia, ból mięśniowo-powięziowy, ostre i przewlekłe zespoły bólowe mięśniowo-szkieletowe.
Wiele anestetyków również wykazuje właściwości zwiotczające mięśnie. Mowa głównie o lekach stosowanych do znieczulania ogólnego, ponieważ przy znieczuleniach miejscowych najczęściej blokuje się wyłącznie przewodnictwo nerwowe, bez większej ingerencji w napięcie mięśni.
Leki zwiotczające mięśnie – przykłady
Lekami zarejestrowanymi w Polsce stosowanymi przez pacjentów są przede wszystkim:
- Metokarbamol – wywołując efekt rozluźniający, wyraźnie ułatwia wykonywania zabiegów rehabilitacyjnych i poprawia jakość życia chorych;
- Prydynol – stosowany przeważnie przy chorobie Parkinsona oraz ośrodkowych i obwodowych wzmożonych napięciach mięśniowych;
- Tiokolchikozyd – uzupełnia leczenie bolesnych skurczów mięśni, także w przebiegu ostrych schorzeń kręgosłupa.
Do pozostałych, równie często stosowanych, należą: Tizanidyna, Tolperyzon, Baklofen, Toksyna botulinowa A, Diazepam. Jeszcze do niedawna powszechnie wykorzystywano Tetrazepam, jednak w 2013 roku został on wycofany przez EMA z rynku farmaceutycznego ze względu na wysokie ryzyko działań niepożądanych.
Przeciwwskazania do stosowania leków zwiotczających mięśnie
Leków zwiotczających mięśni nie należy podawać osobom uczulonym na którykolwiek składnik preparatu, a także kobietom ciężarnym. Wszelkie pozostałe przeciwwskazania zależą już od rodzaju substancji czynnej leku i są indywidualne dla każdego leku. Zawsze zostają wyszczególnione na ulotce dołączonej do opakowania.
Leki zwiotczające mięśnie – działanie
Leki zwiotczające oddziałują przede wszystkim na układ nerwowy, ponieważ to właśnie on kontroluje napięcie mięśniowe. Substancje aktywne leków blokują zdolność prawidłowej reakcji mięśni szkieletowych w stosunku do bodźców nerwowych. Wiele z nich działa już na poziomie płytki motorycznej, łącząc się z obecnymi w mięśniu receptorami dla acetylocholiny. W warunkach fizjologicznych acetylocholina wywołuje skurcz mięśni, natomiast jeśli zostanie wyparta na rzecz leku, mięsień pozostaje w stanie spoczynku. Zwłaszcza że leki działają znacznie dłużej niż acetylocholina, uniemożliwiając łączenie się jej z receptorami mięśni. Inne wpływają hamująco na przewodnictwo w strukturach ośrodkowego układu nerwowego, hamując uwalnianie neurotransmiterów do szczeliny synaptycznej.
Leki zwiotczające mięśnie dostępne są na receptę. Przeważnie taką receptę przepisuje lekarz reumatolog bądź lekarz neurolog. Nie należy przekraczać dawkowania zaleconego przez lekarza ani samodzielnie pomijać etapów lub zakańczać leczenia. Leki muszą być dobierane indywidualnie – w zależności od wieku, masy ciała, rodzaju choroby i ogólnego stanu zdrowia pacjenta.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki
Olej z czarnuszki to w 100% naturalny produkt o wysokiej koncentracji cennych składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jest źródłem m.in. niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), mikroelementów, witamin Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kocot-Kępska M., Leki zwiotczające mięśnie szkieletowe o działaniu ośrodkowym (miorelaksanty) wykorzystywane w terapii bólu – mechanizmy działania, skuteczność i bezpieczeństwo stosowania w praktyce klinicznej – przegląd narracyjny, Ból 2021, Tom 22, Nr 4, s. 26–47.
- Bednarski M., Zygmunt M., Nowiński L., Metokarbamol – miorelaksant o ugruntowanej pozycji, Forum Medycyny Rodzinnej 2015, Tom 9, nr 5, 376-381.
- Woroń J., Leki miorelaksujące w praktyce klinicznej – dlaczego niezbędna jest indywidualizacja wyboru, Lekarz POZ 2021; 4: 301-306.
