Kwas hialuronowy (HA) to polimer występujący we wszystkich organizmach żywych, jednak jego ilość maleje wraz z wiekiem, począwszy od 25. roku życia. Odpowiada głównie za nawilżenie skóry i innych tkanek, jako że wykazuje właściwości silnie higroskopijne. Można uzupełniać jego niedobory za pomocą suplementacji lub iniekcji, a także stosować w postaci kosmetyków do użytku zewnętrznego.
Kwas hialuronowy w organizmie człowieka
Kwas hialuronowy występuje we wszystkich organizmach żywych, przeważnie w postaci soli sodowej – hialuronianu sodu. Szacuje się, że organizm dorosłego człowieka o masie ciała około 70 kg, zawiera przeciętnie 15 g tego związku. Fizjologiczne stężenie kwasu hialuronowego wzrasta u pacjentów z marskością wątroby, reumatoidalnym zapaleniem stawów i sklerodermią. Codziennie około 1/3 puli kwasu w organizmie ulega wymianie, a zdegradowane i usunięte formy zostają zastąpione nowo zsyntezowanymi cząsteczkami.
W organizmie człowieka kwas hialuronowy w największej ilości występuje w tkance łącznej, zwłaszcza w macierzy zewnątrzkomórkowej, skórze i naskórku, chrząstce, maziówce stawów, ścianie naczyń krwionośnych, ciele szklistym oka, krążkach międzykręgowych kręgosłupa oraz w galarecie Whartona otaczającej naczynia pępowinowe. Znajduje się także w narządach wewnętrznych i w tkance mięśniowej.
Kwas hialuronowy – właściwości
Anionowa budowa kwasu hialuronowego umożliwia mu wiązanie dużych ilości wody. Ta unikalna właściwość wynika także z posiadania wysokiej aktywności osmotycznej, co skutkuje przyciąganiem znacznych ilości wody na drodze osmozy. Cząsteczki kwasu hialuronowego to jedne z najbardziej hydrofilowych cząsteczek występujących przyrodzie, udowodniono, że każda może związać 250 cząsteczek wody. Polimerowy charakter zapewnia mu natomiast właściwości lepkosprężyste. Nawilżanie i nawadnianie to jednak nie wszystko. Funkcje kwasu hialuronowego są następujące:
- utrzymywanie wysokiej ruchomości stawów;
- obniżanie sztywności i dolegliwości bólowych stawów pojawiających się w przebiegu chorób narządu ruchu;
- ochrona skóry przed szkodliwym promieniowaniem UV;
- poprawa elastyczności skóry;
- obniżanie widoczności zmarszczek mimicznych i opóźnianie ich powstawania;
- utrzymywanie zdolności wyraźnego widzenia i zmniejszanie objawu suchych oczu;
- wspomaganie regeneracji skóry po uszkodzeniach lub po opalaniu się.
To związek bardzo dobrze poznany, dlatego chętnie wykorzystuje się go zarówno w kosmetologii, jak i w medycynie.
Niedobór kwasu hialuronowego
Niedobór kwasu hialuronowego powoduje odwodnienie, spadek elastyczności i zaniki skóry, co klinicznie przejawia się suchością skóry, występowaniem zmarszczek i bruzd. Następuje jej osłabienie i wzrasta jej podatność na urazy. Wraz z wiekiem i narastającą utratą kwasu hialuronowego wzrasta kruchość naczyń krwionośnych, spowalnia proces gojenia się ran i zwiększa się widoczność zmarszczek mimicznych. Bóle i sztywność stawów mogą nasilać się w odpowiedzi na niedobór tego związku.
Kwas hialuronowy w kapsułkach
Skuteczną formą uzupełniania niedoboru tego związku jest jego suplementacja. Kwas hialuronowy w kapsułkach cieszy się wysoką biodostępnością, a po jego spożyciu cząsteczki rozprowadzane są po całym organizmie, trafiając do miejsc, gdzie znajdują się jego niedobory. Jeszcze do niedawna kwas hialuronowy pozyskiwano przeważnie z surowców pochodzenia zwierzęcego, np. płetw rekina czy grzebieni kogucich. Dziś jednak wiadomo, że źródła roślinne cieszą się lepszą przyswajalnością. Warto szukać więc kwasu hialuronowego pozyskanego na drodze biofermentacji roślinnej. W suplemencie diety mogą znajdować się również naturalne dodatki, np. witamina C czy ekstrakt z granatu. Aby zaobserwować oczekiwane efekty, należy suplementować produkt regularnie przynajmniej przez okres kilku tygodni.
Zobacz również: Suplementy na mocne zęby.
Wiskosuplementacja – iniekcje kwasem hialuronowym
Wiskosuplementacja polega na iniekcji kwasu hialuronowego do jamy stawowej. Zabieg można wykonywać ze znieczuleniem (jeśli pacjent jest wrażliwy na ból), a wszystko odbywa się pod kontrolą USG. W efekcie preparat trafia bezpośrednio w docelowe miejsce i nie pojawiają się żadne powikłania. Wiskosuplementacja poprawia lepkość i elastyczność płynu stawowego oraz właściwości mechaniczne stawu. Pacjenci wskazują dodatkowo na zmniejszenie dolegliwości bólowych i sztywności stawów. Podstawowe wskazania do zabiegu to: choroba zwyrodnieniowa stawów, przebyte zabiegi (np. artroskopia), wszelkie przypadki degeneracji chrząstki stawowej.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy
Kwas hialuronowy bioalgi to naturalny produkt z fermentacji roślinnej, dzięki czemu biodostępność jest na bardzo wysokim poziomie. Kwas hialuronowy działa głównie na takie struktury jak włosy, skóra, oczy, stawy, dziąsła ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Wilk-Jędrusik M., Kwas hialuronowy w dermatologii estetycznej i kosmetologii: intradermoterapia, suplementacja doustna oraz aplikacja zewnętrzna, Poznań 2013.
- Olejnik A., Gościańska J., Nowak I., Znaczenie kwasu hialuronowego w przemyśle kosmetycznym i medycynie estetycznej, Chemik, 66/2012.
- Zegarska B., Ambroziak M., Ornatowska M., Barańska-Rybak W., Postępowanie przy powikłaniach po zabiegach z użyciem kwasu hialuronowego. Rekomendacje Sekcji Dermatologii Estetycznej Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, Przegląd Dermatologiczny, 107/2020.
- Kucia M., Właściwości i zastosowanie kwasu hialuronowego w kosmetologii i medycynie estetycznej, Kosmetologia Estetyczna, 4/2017.
- Korzeniowska K., Pawlaczyk M., Kwas hialuronowy – nie tylko kosmetyk, Farmacja Współczesna, 7/2014.
