Lidokaina

Lidokaina to popularny środek o działaniu znieczulającym, będący pochodną amidową. Jej znieczulające właściwości wynikają z charakterystycznej budowy cząsteczkowej, w której wyróżnia się 3 atomy węgla w części aminowej. W kontakcie z tkankami lidokaina powoduje zmniejszenie przepuszczalności błony komórkowej, co z kolei skutkuje miejscowym zahamowaniem przewodzenia bodźców bólowych. Pacjent nie odczuwa również temperatur, dotyku i ucisku.

Lidokaina – działanie

Lidokaina zmniejsza przepuszczalność błony komórkowej dla jonów, wskutek czego napływ jonów sodowych do wnętrza komórek jest ograniczony, a niekiedy wręcz niemożliwy. Prowadzi to do zablokowania neuronów, które do właściwego funkcjonowania potrzebują m.in. jonów sodowych. Zablokowanie neuronów skutkuje zahamowaniem przekazu sygnałów bólowych. Warto jednak wiedzieć, że działanie przeciwbólowe to nie jedyna właściwość lidokainy. Dodatkowo wykazuje właściwości przeciwarytmiczne, jednak rzadko stosuje się ją w chorobach serca. Gdy niedostępne są inne leki, można jej użyć w resuscytacji krążeniowo-oddechowej.

Zastosowanie lidokainy

Właściwości znieczulające lidokainy są powszechnie wykorzystywane w medycynie i nie tylko. Stosuje się ją między innymi przy:

• operacjach – zarówno przed ich wykonaniem, jak i po, aby ograniczyć konieczność doustnego przyjmowania leków przeciwbólowych;
• niewielkich zabiegach chirurgicznych – np. przed usuwaniem niewielkich zmian skórnych czy biopsją;
• wprowadzaniu do ciała igieł, aby zmniejszyć ból i lęk z tym związane;
• zabiegach urologicznych, np. wprowadzaniu cewnika;
• badaniach oraz zabiegach laryngologicznych, przed wprowadzeniem sond i rurek przez nos czy gardło;
• zabiegach stomatologicznych celem znieczulenia dziąseł.

Poza medycyną lidokainę można stosować np. w kosmetologii, przed wykonaniem bolesnych czy niekomfortowych zabiegów. Delikatniejsze i bardziej wrażliwe partie ciała można znieczulać tym środkiem także podczas wykonywania tatuażu. Lidokaina występuje w postaci sprayów, maści, kremów, żelów oraz plastrów, coraz popularniejsze stają się także maści doodbytnicze pomagające przy chorobie hemoroidalnej.

Lidokaina – przeciwwskazania

Głównym przeciwwskazaniem do zastosowania lidokainy jest nadwrażliwość na chlorowodorek lidokainy bądź którykolwiek składnik pomocniczy wybranego preparatu. Nie ma żadnych danych dotyczących wpływu lidokainy na rozwijający się płód, dlatego ze względów bezpieczeństwa nie zaleca się stosowania go przez kobiety w ciąży. W trakcie karmienia piersią należy zachować szczególną ostrożność, ponieważ nie wiadomo, czy lidokaina nie przenika do mleka matki. Poza wspomnianymi przeciwwskazaniami lidokaina uznawana jest za środek bezpieczny, dlatego podaje się go nawet osobom starszym, chorym czy dzieciom.

Zobacz również: NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne).

Lidokaina – skutki uboczne

Podczas miejscowego podania lidokainy mogą pojawić się takie skutki uboczne jak:

• zaburzenia smaku i drętwienie języka – przy aplikacji w jamie ustnej;
• uczucie niepokoju;
• ból głowy i zawroty głowy;
• przyspieszony oddech.

W momencie podaży dożylnej lidokainy mogą pojawić się takie skutki uboczne jak:

• dezorientacja;
• parestezje;
• niewyraźne widzenie;
• drżenie mięśni, a nawet drgawki;
• spadek ciśnienia krwi;
• bradykardia;
• zaburzenia rytmu serca.

Takie działania niepożądane pojawiają się jednak bardzo rzadko. Warto wiedzieć, że lidokaina wzmacnia działanie preparatów i leków zwiotczających mięśnie, a osłabia działanie sulfonamidów. Jednoczesne stosowanie lidokainy i beta-adrenolityków sprawi, że zostanie zahamowany metabolizm lidokainy, a więc znacznie nasili się jej działanie. Lidokaina może z łatwością wchodzić w interakcje z innymi lekami, dlatego jej podanie (zwłaszcza dożylne) powinno być przeprowadzane pod kontrolą lekarza.

Kolagen naturalny Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Kołakowska A., Pigan A., Znieczulenie miejscowe u pacjentów w wieku rozwojowym, Nowa Stomatologia, 24/2019.
2. Makuła M., Szkutnik-Fiedler D., Środki znieczulające miejscowo, Farmacja Współczesna, 11/2018.