Mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy (MOS) to silny mięsień przebiegający skośnie na stronie bocznej szyi od tyłu i góry do przodu i ku dołowi. Zalicza się go do mięśni powierzchownych szyi.
Warto zaznaczyć, że jego rozwój i obecność są typowe dla człowieka, co z kolei wiąże się z dwunożną, wyprostowaną postawą ciała.
Budowa
Mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy posiada 2 głowy – przyśrodkową i boczną. Przyśrodkowa rozpoczyna się na powierzchni przedniej rękojeści mostka, przez co pokrywa w dużej części staw mostkowo-obojczykowy. Ścięgno początkowe jest długie i silne. Z kolei głowa boczna ma swój początek na powierzchni górnej końca mostkowego obojczyka. To ścięgno, w przeciwieństwie do poprzedniego, jest krótkie.
Między obiema głowami bardzo często wyróżnić można małą szczelinę o trójkątnym kształcie. Na skórze odpowiada jej dół nadobojczykowy mniejszy. To ważna struktura, ponieważ w jej głębi znajduje się tętnica szyjna wspólna oraz żyła szyjna wewnętrzna.
Mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy kończy się na kości skroniowej oraz kresie karkowej górnej. Obie głowy biegną równolegle do siebie, przy czym w pewnym momencie głowa boczna wsuwa się pod przyśrodkową. Mniej więcej w połowie długości szyi łączą się ze sobą i przyczepiają krótkim ścięgnem końcowym na powierzchni bocznej wyrostka sutkowatego, a także na odcinku bocznym kresy karkowej górnej.
Chociaż obie głowy łączą się ze sobą, można wyróżnić część mostkową mięśnia (przyczepia się ona do wyrostka sutkowatego i kresy karkowej górnej) oraz część obojczykową, głębszą, również kończącą się na wyrostku sutkowatym i kresie karkowej górnej.
Funkcje
Omawiany mięsień odpowiada przede wszystkim za ruchy szyi. Gdy klatka piersiowa jest odpowiednio ustabilizowana, jego jednostronny skurcz zgina głowę do boku oraz obraca w przeciwległą stronę, unosząc twarz ku górze. Z kolei obustronny skurcz mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego zgina głowę do tyłu (np. podczas spoglądania w niebo) i tym samym pogłębia lordozę szyjną.
MOS jest również pomocniczym mięśniem wdechowym. Jego praca nie jest w tym przypadku jednak ekonomiczna. Dlatego nie zwraca się szczególnej uwagi na jego czynność w tym zakresie.
Na koniec warto wspomnieć, że wraz z mięśniem przeciwległym może on – przy ustalonym i wyprostowanym kręgosłupie w odcinku szyjnym – pociągać głowę do przodu. Czynność ta ma miejsce np. podczas podnoszenia głowy przez osobę leżącą na plecach na łóżku).
Unaczynienie
Mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy jest unaczyniony przez gałęzie mostkowo-obojczykowo-sutkowe tętnicy szyjnej zewnętrznej i gałęzie tętnicy podobojczykowej.
Unerwienie
Unerwienie omawiany mięsień zawdzięcza głównie następującym strukturom: gałąź zewnętrzna nerwu dodatkowego, gałązki splotu szyjnego wychodzące z poziomu C2 rdzenia kręgowego.
Terapia MOS
Mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy jest często tematem zainteresowania lekarzy, stomatologów i fizjoterapeutów. Często zdarza się, że napięcie tego mięśnia rzutuje na pogorszenie funkcjonowania określonego układu lub wystąpienie różnego rodzaju dolegliwości.
Przykładowo, zbyt duże napięcie MOS może skutkować przewlekłym bólem głowy, migreną, bólami w odcinku szyjnym kręgosłupa, a nawet bólem zębów. Dodatkowo można zauważyć nudności, utratę ostrości widzenia, nadmierne łzawienie, potliwość czy opadanie górnej powieki. Są to objawy niespecyficzne.
Jedną z częściej wykonywanych terapii odnośnie tej struktury jest terapia punktów spustowych. Do innych metod wspomagających można zaliczyć: niektóre zabiegi fizykalne, masaż tkanek głębokich oraz kinesiotaping.
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Chochowska M., Ogrodowczyk R., Klonowska J., Wytrążek M., Terapia punktów spustowych w napięciowych bólach głowy, Fizjoterapeutyczne Know-How.
