Ubytki niepróchnicowego pochodzenia to problem, który może dotyczyć osób w każdym wieku. Patologia nie rozwija się wskutek działania patogennych bakterii, lecz chemicznego rozpuszczania powierzchni szkliwa i zębiny oraz innych mechanicznych czynników.
Z czego wynikają ubytki niepróchnicowego pochodzenia?
Ubytki niepróchnicowego pochodzenia powstają na drodze patologicznych zjawisk, takich jak:
- erozja;
- abrazja;
- atrycja;
- abfrakcja.
Przyczyną erozji jest chemiczne rozpuszczanie powierzchni szkliwa i zębiny, zaś za przyczynę abrazji uznaje się kontakt powierzchni zębowej z ciałem obcym. Atrycja powstaje wskutek ścierania powierzchni zębów podczas kontaktu z zębami antagonistycznymi, natomiast abfrakcją nazywa się działanie sił rozciągających w okolicy przyszyjkowej.
Erozja
W wieku dziecięcym najczęściej obserwuje się erozyjne ubytki niepróchnicowego pochodzenia. Mleczne uzębienie jest szczególnie podatne na kwasową destrukcję, ze względu na różnice struktury w porównaniu z uzębieniem stałym. Szkliwo u dzieci jest znacznie cieńsze i posiada większą zawartość wody. Obnażenie zębiny następuje więc znacznie szybciej i dotyczy większej powierzchni zębowej, przy czym może dochodzić do stanów zapalnych miazgi.
Abrazja
Abrazja może pojawić się wskutek działania wielu czynników. Często wiąże się z nieprawidłowym (zbyt silnym) szczotkowaniem zębów, nieprawidłowo umieszczoną klamrą protetyczną lub paleniem fajki, gdy palacz przygryza ją zębami. Płaszczyzny ubytku abrazyjnego ustawione są do siebie pod ostrym kątem, a powierzchnie ubytku są twarde, gładkie i lśniące.
Atrycja
Wyróżniamy atrycję fizjologiczną i patologiczną. Fizjologiczna dotyczy zębów mlecznych i postępującej z wiekiem utraty twardych tkanek zębów w wyniku żucia. Lokalizuje się w miejscach prawidłowego kontaktu zębów szczęki i żuchwy i zazwyczaj nie wymaga interwencji stomatologicznej. Z kolei atrycja patologiczna to wynik wzmożonej pracy układu stomatognatycznego. Może prowadzić do wielu powikłań, wśród których przede wszystkim należy wymienić nadwrażliwość zębiny, zapalenia miazgi, a nawet martwicę.
Abfrakcja
Czynnikami predysponującymi do powstania abfrakcji są:
- braki zębowe nieuzupełnione protetycznie;
- wady zgryzu;
- migracje zębów;
- utrata zębów.
W prawidłowych warunkach siły żucia biegną równolegle do długiej osi zęba, wywołując przy tym tylko minimalne odkształcenia kryształów hydroksyapatytu. Z kolei przy warunkach nieprawidłowych powstają siły boczne, czego konsekwencją jest zgięcie zęba. Konsekwencją są między innymi nadwrażliwości przyszyjkowe czy stany zapalne miazgi.
Jak leczyć ubytki niepróchnicowego pochodzenia?
Podejście stomatologa musi być indywidualne i kompleksowe. Leczenie zawsze wiąże się ze znalezieniem i eliminacją przyczyny patologii. Dodatkowo należy stwierdzić, czy przyczyną ubytków jest erozja, abrazja czy pozostałe zjawiska. Do przykładowych metod leczenia możemy zaliczyć: odbudowę utraconych tkanek zęba, leczenie ortodontyczne, leczenie choroby ogólnoustrojowej. Niekiedy konieczne jest wsparcie fizjoterapeuty stomatologicznego.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Chłapowska J., Pawlaczyk-Kamieńska T., Borysewicz-Lewicka M., Narażenie na czynniki wywołujące ubytki pochodzenia niepróchnicowego – badania ankietowe studentów, Dental and Medical Problems, 3/2010.
- Hryncewicz M., Tropak K., Ubytki niepróchnicowego pochodzenia – abfrakcja, abrazja, atrycja, erozja. Przegląd piśmiennictwa, Nowa Stomatologia, 1/2014.
- Walerczyk A., Paszyńska E., Surdacka A., Utrata twardych tkanek zębów niepróchnicowego pochodzenia w aspekcie erozji, Dental Forum, 1/2015.
