Chemioterapia jest jedną z podstawowych, kluczowych metod leczenia chorób onkologicznych (tuż obok radioterapii, immunoterapii oraz leczenia chirurgicznego). Skuteczność i bezpieczeństwo współczesnej chemioterapii może być zapewnione przez właściwe stosowanie leków przeciwnowotworowych, zapobieganie powikłaniom polekowym, jak i zwalczaniu już istniejących działań niepożądanych.
Na czym polega chemioterapia?
Chemioterapia polega na podawaniu pacjentowi leków onkologicznych ukierunkowanych na niszczenie komórek rakowych. Podstawowe jej zasady to:
- leczenie choroby nowotworowej jak najwcześniej, natychmiast po ustaleniu rozpoznania;
- dążenie do maksymalnego zniszczenia populacji komórek nowotworowych, aż do „ostatniej komórki;
- stosowanie najwyższych tolerowanych dawek chemioterapeutyków z pewnymi przerwami, lecz długotrwale i w odpowiedniej kolejności, a nie dawek mniejszych w sposób ciągły;
- wybiórcze niszczenia tkanki nowotworowej z minimalnym i odwracalnym uszkodzeniem prawidłowych tkanek chorego.
Współczesna racjonalna chemioterapia wymaga uwzględnienia wpływu leków cytostatycznych na cykl komórkowy. Dobierając leki przeciwnowotworowe, ustalając etapy i sposoby leczenia w różnych okresach choroby, należy brać pod uwagę nie tylko rodzaj nowotworu, lecz także charakterystykę jego wzrostu oraz stopień zaawansowania procesu rozrostowego.
Podsumowując, chemioterapia polega na podawaniu cytostatyków celem zniszczenia możliwie największej liczby komórek nowotworowych w organizmie chorego na raka. Jest najczęściej stosowana w skojarzeniu z innymi metodami leczenia onkologicznego.
Chemioterapia – wskazania
Obecnie chemioterapia jest podstawową metodą leczenia nowotworów rozsianych oraz jedną z metod skojarzonego leczenia nowotworów litych. Tak naprawdę znajduje zastosowanie przy każdym rodzaju raka w dowolnym stadium zaawansowania. Najważniejsze jest jednak, aby prawidłowo dobrać leki i ich dawkowanie, a także aby sam proces leczenia był monitorowany i trwał odpowiednio długo. Najczęściej chemioterapia jako metoda samodzielna wykorzystywana jest w następujących rodzajach nowotworów:
- nabłoniak kosmówkowy;
- raki zarodkowe;
- ostra białaczka limfatyczna;
- ostra białaczka szpikowa;
- ziarnica złośliwa;
- chłoniaki nieziarnicze o wysokiej złośliwości;
- guz Wilmsa Neuroblastoma;
- mięśniaki mięśni poprzecznie prążkowanych typu dziecięcego;
- mięsak Ewinga;
- rak drobnokomórkowy płuca.
Z kolei w leczeniu skojarzonym z innymi metodami chemioterapia może być użyta przy:
- raku jądra;
- raku piersi;
- raku jajnika;
- raku jelita grubego;
- mięsaku tkanek miękkich;
- mięsaku kościopochodnym.
Cały plan leczenia zawsze powinien jednak ustalić lekarz onkolog.
Leki w chemioterapii
Pięć najczęściej wykorzystywanych grup leków w chemioterapii to:
- leki alkilujące, np. pochodne nitrogranulogenu (cyklofosfamid, melfalan, chlorambucyl), pochodne nitrozomocznika (karmustyna, lomustyna), związki platyny (np. cisplatyna, karboplatyna);
- alkaloidy roślinne, np. alkaloidy barwinka Vinca rosea, podofilotoksyny, kamptotecyny, taksany;
- antymetabolity, np. hydroksykarbamid, kapecytabina, fludarabina;
- antybiotyki przeciwnowotworowe, np. epirubicyna, doksorubicyna, idarubicyna, mitomycyna C;
- talidomid i pochodne, w tym leki immunomodulujące, przeciwzapalne i antyangiogenne.
Leki dobiera się indywidualnie do rodzaju nowotworu, jego zaawansowania, stopnia, lokalizacji, a także do wieku i ogólnego stanu zdrowia pacjenta.
Skutki uboczne chemioterapii
Chemioterapia nie jest pozbawiona skutków ubocznych. Jednak są one mniej istotne niż odnoszone w trakcie leczenia korzyści. Najczęściej pacjenci leczeni onkologicznie w ten sposób skarżą się na szybką utratę wszystkich włosów, znaczne osłabienie odporności i skłonność do infekcji, nudności i wymioty, zaparcia i biegunki, stwardnienie i bolesność żył (jeśli leki podawane są dożylnie), problemy z zębami oraz ogólne osłabienie organizmu. Są to dolegliwości przejściowe, które należy przetrzymać, aby zwalczyć chorobę nowotworową. Dlatego w okresie chemioterapii tak ważne jest dbanie o odporność i samopoczucie za pomocą zdrowej i zbilansowanej diety, suplementacji, wysypiania się i odpoczynku, unikania stresu, aktywności fizycznej, jeśli danego dnia mamy choć trochę siły na to.
Polecane produkty:
|
Chlorella 100% naturalna
Chlorella w tabletkach to naturalna alga z rozerwaną ścianą komórkową (chroniona patentem) w postaci suplementu diety. Jest bogatym źródłem witamin, minerałów, chlorofilu i innych, ważnych składników odżywczych. Wspiera oczyszczanie organizmu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Łyskawa W., Chemioterapia w leczeniu choroby nowotworowej i jej neurotoksyczność, Anestezjologia i Ratownictwo 2009; 3: 80-87.
- Strąg-Lemanowicz A., Leppert W., Rola onkologicznego leczenia systemowego u pacjentów z zaawansowaną chorobą nowotworową, Medycyna Paliatywna w Praktyce 2014; 8, 1: 11–22.
