Eter dietylowy (potocznie: eter etylowy) to organiczny związek chemiczny o wzorze sumarycznym C4H10O. Występuje pod postacią bezbarwnej, lotnej i bardzo łatwopalnej cieczy. Znany jest ze swoich właściwości narkotycznych i nasennych. Dawniej był powszechnie wykorzystywany jako lek znieczulający przed zabiegami i operacjami.
Eter dietylowy – charakterystyka
Eter dietylowy stanowi efekt uboczny hydratacji etylenu. Pozyskuje się go na skalę masową laboratoryjnie poprzez syntezę kwaśnego eteru. Cząsteczka tego związku składa się z dwóch grup etylowych połączonych z atomem tlenu. Masa molowa eteru dietylowego wynosi 74,12 g/mol. Jego właściwości chemiczne są natomiast specyficzne i wykorzystywane w różnych dziedzinach przemysłu. To ciecz całkowicie bezbarwna, lotna i łatwopalna, której pary są cięższe od powietrza. W połączeniu z tlenem tworzy mieszaninę wybuchową już w niskich temperaturach. Zapłon mieszaniny powietrzno-eterowej może pojawić się nie tylko od iskry czy płomienia, lecz nawet w konsekwencji kontaktu z gorącą powierzchnią, np. płytą grzejną.
Eter dietylowy – właściwości
Eter dietylowy ma właściwości narkotyczne, znieczulające, nasenne. Już w XVI wieku stosowano go, aby wywołać u człowieka euforię. Nieco później wykorzystywano go jako gaz rozweselający i znieczulający w medycynie, czego początkiem było opisane zjawisko, podczas którego mężczyzna pod wpływem działania eteru dietylowego doznał ciężkich obrażeń ciała, lecz zupełnie nie czuł bólu. Wykorzystał to Horace Welles, który stwierdził, że związek ten będzie bardzo dobrym środkiem anestezjologicznym. Z powodzeniem eter dietylowy stosowano jednak dopiero w latach 40. XIX wieku, po wielu próbach i testach klinicznych. Współcześnie nie znajduje zastosowania anestezjologicznego.
Eter dietylowy – zastosowanie
Aktualnie eter dietylowy najczęściej wykorzystuje się jako:
- rozpuszczalnik – w rozmaitych syntezach organicznych, w tym w reakcji Grignarda;
- substrat w farmaceutyce – np. do przygotowywania leków galenowych;
- płyn rozruchowy do silników benzynowych i Diesla, szczególnie w krajach, gdzie zimą występują duże ujemne temperatury;
- składnik mieszanek paliw.
Ze względu na tak istotne zastosowanie, zapotrzebowanie na eter dietylowy wciąż jest ogromne.
Eter dietylowy – czy jest bezpieczny?
Eter dietylowy jest substancją łatwopalną i ma skłonność do tworzenia mieszanek wybuchowych. Z tego względu nie powinien być stosowany przez osoby nieznające specyfiki produktu, np. w warunkach domowych. Związek ten po połknięciu działa szkodliwie i może wywołać zatrucie organizmu czy nawet poważne uszkodzenie płuc. Najczęstszymi skutkami ubocznymi kontaktu z nim są zawroty głowy i uczucie senności. Nadużycie go może spowodować uszkodzenie wątroby, zaburzenia neurologiczne, a nawet choroby psychiczne. Aktualnie coraz rzadziej wykorzystuje się go jako środek znieczulający – został wyparty przez inne, bezpieczniejsze leki. Szczególnym zagrożeniem dla zdrowia i życia człowieka jest używanie eteru dietylowego jako narkotyk, co zdarza się jednak stosunkowo rzadko.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy
Kwas hialuronowy bioalgi to naturalny produkt z fermentacji roślinnej, dzięki czemu biodostępność jest na bardzo wysokim poziomie. Kwas hialuronowy działa głównie na takie struktury jak włosy, skóra, oczy, stawy, dziąsła ... Zobacz więcej... |
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Lide D., CRC Handbook of Chemistry and Physics, Boca Raton: CRC Press, 2009.
- Solomons T., Fryhle C., Snyder S., Chemia organiczna, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2022.
