Klamry protetyczne są najprostszym i najczęściej stosowanym sposobem umożliwiającym utrzymanie protez częściowych na uzębieniu naturalnym pacjenta. Można je opisać jako specyficzne, sprężyste zaczepy połączone z trzonem protezy i obejmujące ząb z co najmniej dwóch stron (przedsionkowej i językowej). Działanie klamer opiera się na wykorzystaniu siły tarcia, która tworzy się między ramieniem sprężystym klamry, a powierzchnią poniżej równika zęba w czasie pionowych ruchów protezy. Wyróżniamy wiele rodzajów klamer protetycznych.
Rodzaje klamer protetycznych
Najczęściej stosuje się następujące rodzaje klamer protetycznych:
- proste – ramię retencyjne przebiega na jednej powierzchni zęba klamrowego. Rozpoczyna się powyżej równika, po czym biegnie najkrótszą drogą do określonego punktu największej wypukłości zęba. Przekracza ją i kończy się na powierzchni retencyjnej;
- powrotne – jedno ramię przebiega zgodnie z zasadami projektowania klamry prostej, zaś drugie powyżej równika kieruje się niemal poziomo w kierunku przeciwległej powierzchni stycznej przez niemal całą szerokość powierzchni klamrowej, po czym przekracza równik i kieruje się ponownie ku trzonowi klamry. Kończy się na powierzchni retencyjnej;
- naddziąsłowe – często część właściwa jest tak zredukowana, że klamrę zwie się punktową;
- Neya – klamry lane, których ramiona łączą się z tzw. cierniem spoczywającym na powierzchni żującej. Wyróżnia się 5 podtypów klamr Neya;
- okrężne – obejmują jednym ramieniem 3 lub 4 powierzchnie obwodowe zęba filarowego;
- okrężne zespołowe – obejmują kilka zlokalizowanych obok siebie zębów, stosuje się je zazwyczaj do blokowania i unieruchamiania zębów rozruszanych;
- dwuramienne – obejmują jeden ząb dwoma ramionami leżącymi na powierzchniach przeciwległych;
- zespołowe – powstają wskutek połączenia dwóch lub więcej klamer protetycznych.
Inny podział wyróżnia klamry zależne i niezależne, przy czym niezależne (samodzielne) działają umocowująco bez względu na obecność pozostałych elementów protezy. Natomiast zależne mogą spełniać swoją funkcję wskutek współdziałania z innymi elementami protezy. Klamry samodzielne z prowadzeniem klasycznym i klamry zależne mogą być stosowane łącznie w korzystnych warunkach dla umocowania protezy, tzn. w przypadku dużej liczby zębów oporowych i dobrego ich rozmieszczenia.
Zobacz również: Rodzaje protez zębowych.
Klamry protetyczne – funkcje
Jedyną funkcją klamer protetycznych jest zapewnianie mechanicznego i stabilnego utrzymania protezy częściowej na naturalnym podłożu. Ich obecność sprawia, że proteza nie wypadania ani nie przemieszcza się. Działanie mocujące klamer protetycznych zależy od stosunku przestrzennego między ramieniem retencyjnym a prowadzącym. Jeżeli na tym samym zębie można umieścić oba typy ramion, warunki utrzymania protezy stają się korzystniejsze. Z kolei im dalej od ramienia retencyjnego znajdzie się ramię prowadzące, tym słabsze staje się utrzymanie protezy. Przykładowo, jeśli ząb oporowy obejmują ramię retencyjne i ramię stabilizujące, ramię prowadzące musi zostać usytuowane na innym zębie stojącym albo po drugiej stronie łuku zębowego albo na powierzchni stycznej drugiego zęba oporowego okalającego lukę.
Polecane produkty:
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Majewski S., Współczesna protetyka stomatologiczna, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2014.
- Spiechowicz E., Protetyka stomatologiczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013.