Cytozyna (skrót: Cyt lub C) jest jedną z pięciu zasad azotowych występujących w nukleotydach, które z kolei budują łańcuchy DNA i RNA. To organiczny związek chemiczny z grona pirymidyn. Pozostałymi zasadami azotowymi są: adenina, guanina, tymina, uracyl. Cytozyna ma spore znaczenie w organizmie człowieka. Bez niej niemożliwe byłoby tworzenie się materiału genetycznego.
Cytozyna – charakterystyka
Cytozyna jest zasadą azotową o wzorze sumarycznym C4H5N3O oraz masie molowej 111,10 g/mol. Należy do grona pirymidyn, wspólnie z tyminą i uracylem. Puryny (adenina i guanina) są dwuwęglowymi zasadami pierścieniowymi azotu, podczas gdy pirymidyny (cytozyna i tymina) stanowią jednowęglowe zasady pierścieniowe azotu. Zgodnie z zasadą komplementarności cytozyna w dwuniciowych kwasach nukleinowych łączy się wyłącznie z guaniną za pomocą trzech wiązań wodorowych.
Ciekawostką jest, że cytozyna została odkryta w 1894 roku, jednak jej strukturę ustalono dopiero w 1903 roku. Także wtedy została pierwszy raz syntetycznie otrzymana, co można wykonywać z powodzeniem aż do dnia dzisiejszego.
Pirymidyny – charakterystyka
Pierwszym etapem biosyntezy pirymidyn jest synteza pierścienia zasady, która zostaje przyłączona do rybozy. W efekcie tego dochodzi do utworzenia nukleotydu pirymidynowego. Pierścień pirymidynowy składa się z dwóch cząsteczek wodorowęglanu, kwasu asparaginowego i NH4 +. Mianem pirymidyn określa się organiczne związki chemiczne z grupy heterocyklicznych związków aromatycznych.
Cytozyna w medycynie
Spośród wszystkich zasad azotowych największe zastosowanie w medycynie mają pochodne uracylu. Wiele osób uważa jednak błędnie, że takie zastosowanie ma też cytozyna, myląc cytozynę z cytyzyną. Cytyzyna to alkaloid chinolizydynowy o silnych własnościach toksycznych, pozyskiwany ze złotokapu zwyczajnego. Można ją wykorzystać przykładowo w leczeniu uzależnień od tytoniu (nikotynizm) oraz celem zmniejszenia głodu nikotynowego. Wspiera więc dążenie do całkowitego zerwania z nałogiem. Skuteczność tego związku niejednokrotnie potwierdzono klinicznie. Środki z cytyzyną łagodzą objawy odstawienia i zmniejszają chęć zapalenia kolejnego papierosa. Cytozyna, jako zasada azotowa, nie znajduje zastosowania medycznego.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy
Kwas hialuronowy bioalgi to naturalny produkt z fermentacji roślinnej, dzięki czemu biodostępność jest na bardzo wysokim poziomie. Kwas hialuronowy działa głównie na takie struktury jak włosy, skóra, oczy, stawy, dziąsła ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Stryer L., Biochemia, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1986.
- Silverthorn D., Fizjologia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
- Jorde L., Carey J., Bamshad M., Genetyka medyczna, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2021.
