Porażenie nerwu twarzowego to przypadłość, która może dotknąć każdego bez względu na płeć czy wiek. Najczęstszym typem porażenia nerwu twarzowego jest porażenie obwodowe. Dotyczy ono włókien ruchowych mięśni mimicznych połowy twarzy. W wyniku takiego porażenia twarz traci swoją symetrię.
Przyczyny porażenia nerwu twarzowego
Uszkodzenie nerwu twarzowego to najczęstsza dolegliwość wśród nerwów czaszkowych. Zaburzenia w obrębie jądra lub pnia powodują porażenie wszystkich mięśni twarzy, natomiast uszkodzenia ponadjądrowe objawiają się porażeniem dolnej gałązki nerwu VII. Porażenie obustronne występuje rzadziej.
Najczęstszą przyczyną dolegliwości jest zakażenie wirusowe w obrębie nerwu przebiegającego przez kanał nerwu twarzowego. Może wystąpić jednak również jako objaw lub powikłanie:
- zapalenia ucha środkowego;
- zapalenie wyrostka sutkowego;
- złamanie kości skalistej;
- uszkodzenie w obrębie ślinianki przyusznej;
- zapalenie ślinianki przyusznej.
U dzieci uszkodzenie nerwu może być również wrodzone w wyniku embriogenezy lub nabyte w wyniku urazu, infekcji, guza wewnątrzczaszkowego, nadciśnienia, miastenii. Do uszkodzenia nerwu twarzowego często dochodzi w czasie porodu kleszczowego. Szacuje się, że może dotyczyć 3 na 1000 dzieci urodzonych w ten sposób. Wśród przyczyn należy wymienić porażenie Bella.
Jak objawia się porażenie nerwu twarzowego?
Zaburzenie powoduje nie tylko problemy w funkcjonowaniu mięśni mimicznych, ale również znacznie wpływa na wygląd twarzy, prowadząc do asymetrii. Kłopotliwe stają się czynności dnia codziennego: mówienie, uśmiechanie się, spożywanie posiłków i zamykanie szpary powiekowej. Do głównych objawów problemu zaliczamy:
- osłabienie lub całkowite porażenie ruchów mimicznych twarzy;
- niemożność: marszczenia czoła, zaciskania zębów, szerokiego uśmiechu, gwizdania, nadęcia policzka, napinania mięśnia szerokiego szyi;
- wygładzenie skóry czoła po zajętej stronie;
- poszerzenie szpary powiekowej po zajętej stronie;
- obniżenie kąta ust i spłycenie fałdu nosowo-wargowego;
- zanik odruchu mrugania, częste łzawienie;
- wrażenie napuchniętej twarzy.
Objawy można zauważyć także w trakcie wykonywania ruchów. Wówczas mięśnie po stronie zdrowej kurczą się, powodując przeciągnięcie na tę stronę mięśni porażonych. Chory z powodu zwiotczałego policzka ma problem z wymawianiem głosek, gwizdaniem oraz jedzeniem.
Jak leczyć porażenie nerwu twarzowego
Podstawą leczenia tego schorzenia jest odpowiednio prowadzona fizjoterapia. Współcześnie najlepsze efekty uzyskuje się w terapii wg Castillo Moralesa. Terapia ta obejmuje stosowanie odpowiedniego bodźca dotykowego celem uzyskania oczekiwanej odpowiedzi ruchowej. W terapii opracowuje się 7 punktów na twarzy:
- punkt bródkowy;
- punkt dna jamy ustnej;
- górny punkt nosa;
- punkt powieki oka;
- punkt wargowy;
- dolny punkt nosa albo punkt wargi górnej;
- punkt skrzydła nosa.
Kolejnym elementem rehabilitacji jest gimnastyka twarzy przed lustrem. Pacjent otrzymuje instruktaż ćwiczeń, które powinien wykonywać każdego dnia. Na początku cały zestaw ćwiczeń powinien wykonywać w obecności fizjoterapeuty, który będzie nadzorował i ewentualnie korygował błędy. Następnie wizyty u fizjoterapeuty można stopniowo zmniejszać. W tym czasie pacjent powinien pracować samodzielnie w domu i zgłaszać się jedynie na wizyty kontrolne.
W leczeniu porażenia nerwu twarzowego skuteczne okazują się być również zabiegi fizykoterapeutyczne, a przede wszystkim punktowa elektrostymulacja (wymagana jest znajomość punktów, które należy opracować). Do metod pomocniczych zaliczamy ciepłolecznictwo (np. naświetlanie z filtrem czerwonym), masaż twarzy oraz kinesiotaping.
Porażenie nerwu twarzowego zazwyczaj obejmuje również okolicę oka. Dlatego zaleca się stosowanie kropli nawilżających oraz zasłanianie oka. Z kolei aby podtrzymać opadający kącik ust, stosuje się przylepiec, specjalną szynę lub plaster, który poprawia napięcie mięśni. Choremu zaleca się unikanie przeciągów, nagłych ochłodzeń, zwłaszcza w przypadku naczyniopochodnego obrzęku nerwu w kanale kostnym. Osoba cierpiąca na porażenie nerwu twarzowego nie powinna zapominać o codziennej dbałości o skórę.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Frankowska M., Biszewska J., Łuczaj J., Duchnowska E., Kosztyła-Hojna B., Ładny J., Zdrojkowski M., Porażenie nerwu twarzowego w przebiegu ostrego zapalenia ucha środkowego – studium przypadków, Postępy Nauk Medycznych, 3/2019.
- Figlus M., Pawełczyk M., Kacperska M., Janiak S., Jastrzębski K., Nawracające obwodowe porażenie nerwu twarzowego – opis przypadku, Aktualności Neurologiczne, 2/2014.
- Walowska J., Propozycja rehabilitacji porażonego nerwu twarzowego, Rehabilitacja, 6/2014.
