NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne) to preparaty farmaceutyczne należące do grona najczęściej i najchętniej przyjmowanych leków. Mechanizm ich działania opiera się na hamowaniu syntezy prostaglandyn, mających duże znaczenie w procesach zapalnych w organizmie. Uznawane są za leki bezpieczne, choć należy mieć na uwadze przeciwwskazania do ich przyjmowania oraz skutki uboczne. Wszystkie leki przyjmowane często prowadzą do wykształcenia odporności na ich działanie.
NLPZ działanie
Wszystkie leki z grupy NLPZ działają przeciwzapalnie oraz przeciwbólowo. Różnią się między sobą jednak:
- parametrami farmakokinetycznymi, w tym okresem półtrwania;
- mechanizmem działania;
- działaniami niepożądanymi i ich profilem;
- przeciwwskazaniami i ograniczeniami w stosowaniu.
Właśnie dlatego wybór konkretnych leków NLPZ nie powinien być przypadkowy. NLPZ są inhibitorami syntezy prostaglandyn, mogą wpływać na syntezę beta-endorfin. Dodatkowo hamują syntezę czynnika reumatoidalnego, syntezę wolnych rodników oraz zapobiegają zlepianiu się płytek krwi. Ze względu na siłę działania dzieli się je na:
- słabe – np. ibuprofen, stosowane przy ostrych bólach zapalnych o umiarkowanym natężeniu. Przy bólach przewlekłych ich działanie nie jest już tak dobre;
- umiarkowane – np. naproksen, stosuje się je przy bólach o umiarkowanym lub silnym natężeniu, w tym przy bólach migrenowych i bólach menstruacyjnych;
- silne – np. diklofenak i ketoprofen, stosowane w chorobie zwyrodnieniowej stawów i reumatoidalnym zapaleniu stawów;
- silne o długim okresie półtrwania – np. oksykamy, stosowane przy przewlekłych bólach nowotworowych, także podczas przerzutów do kości;
- selektywne inhibitory COX-2 – np. parekoksyb przeznaczony do stosowania dożylnego.
Inne leki z tej samej grupy zastosujemy więc do leczenia ciężkiego bólu pooperacyjnego, a inne do bólu zęba.
Wskazania do przyjmowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych
Wskazaniami do stosowania dostępnych bez recepty NLPZ są bóle lekkiego i umiarkowanego natężenia, czyli:
- ból zęba;
- bolesne miesiączkowanie;
- bóle kostno-stawowe;
- urazy ortopedyczne;
- stan po niewielkich zabiegach, np. ekstrakcji zęba;
- bóle mięśniowe;
- gorączka w przebiegu grypy czy przeziębienia;
- schorzenia reumatyczne.
NLPZ stosuje się doraźnie przy zawale serca, niestabilnej dusznicy bolesnej oraz celem zapobiegania zakrzepom. W tym wypadku przyjmowanie leków musi jednak być zalecone przez lekarza.
Przeciwwskazania do przyjmowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych
Leki z grupy NLPZ nie są przeznaczone do podawania dzieciom poniżej 12. roku życia, chyba że lekarz zaleci inaczej. Szczególną ostrożność powinny zachować kobiety w ciąży i karmiące piersią. Do przeciwwskazań zaliczamy chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy oraz przewlekłe zapalne choroby jelit, w tym wrzodziejące zapalenie jelita grubego i choroba Leśniowskiego-Crohna. Przeciwwskazaniami są również niektóre problemy układu krążenia, zwłaszcza nadciśnienie tętnicze oraz zaburzenia rytmu serca, a także choroby nerek i wątroby.
Co ważne – nie należy przyjmować jednocześnie kilku leków z grupy NLPZ, ponieważ mogą one wchodzić w interakcję. Nie łączymy również NLPZ z glikokortykoidami, lekami nasercowymi, moczopędnymi i przeciwzakrzepowymi.
NLPZ – działania niepożądane
Wśród skutków ubocznych przyjmowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych znajdują się między innymi:
- podrażnienie błon śluzowych żołądka;
- krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego;
- bezobjawowe zwiększenie aktywności aminotransferaz;
- nudności, wymioty, bóle brzucha;
- zaburzenia wchłaniania;
- bóle głowy, zaburzenia nastroju;
- drżenie mięśni;
- zmniejszenie liczby trombocytów;
- zawroty głowy, szumy uszne.
Na wystąpienie działań niepożądanych szczególnie narażone są osoby starsze. W skrajnych przypadkach NLPZ mogą powodować nawet śródmiąższowe zapalenie nerek, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych czy neuropatie. Ponadto stosowanie niektórych NLPZ w niewielkim stopniu zwiększa ryzyko udaru mózgu lub ataku serca.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Orszulak Ł., Niesteroidowe leki przeciwzapalne – mechanizm działania, zastosowanie i skutki uboczne ich zastosowania, Kraków 2016.
- Rell K., Wybrane aspekty bezpieczeństwa leczenia NLPZ, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 7/2011.
- Woroń J., Wordliczek J., Dobrogowski J., Porównanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), Medycyna po Dyplomie, 20/2011.
