Polipy to inaczej patologiczne narośla, uwypuklające się ponad błonę śluzową narządu, w którym się lokalizują. Stanowią rozrost błony śluzowej wysłanej nabłonkiem gruczołowym. Najczęściej spotyka się je w jelicie grubym, na macicy oraz w zatokach, mogą jednak rozwinąć się w każdym miejscu w ciele człowieka.
Co to jest polip?
Polipy to łagodne rozrosty błony śluzowej, które w niektórych przypadkach mogą jednak przeobrazić się w zmianę złośliwą. Choć mogą przybrać różny kształt i rozmiar, zazwyczaj są maczugowate i posiadają cienką nóżkę zwaną szypułką, która zawiera wiązkę naczyń krwionośnych odpowiedzialnych za odżywienie polipa. We współczesnej medycynie terminem „polip” określa się jednak:
- polipy zapalne;
- polipy gruczolakowate;
- pseudopolipy;
- polipy rozrostowe;
- polipy z zaburzeń rozwojowych;
- zmiany podśluzówkowe.
W związku z potencjalną możliwość przejścia w raka, największym zainteresowaniem cieszą się polipy gruczolakowate. Na podstawie dostępnych badań diagnostycznych gruczolaki w około 80% przypadków znajdowane są w odbytnicy i esicy.
Rodzaje polipów
Ze względu na rodzaj wyróżniamy polipy siedzące (posiadają szeroką podstawę przytwierdzoną do narządu) oraz uszypułowane (z błoną śluzową narządu kontaktują się poprzez charakterystyczną szypułę o dobrym ukrwieniu). Znacznie częściej wykorzystuje się jednak rozróżnianie polipów według ich lokalizacji.
Polipy krtani
Najczęściej obserwuje się je w obrębie strun głosowych, mają wówczas charakter niewielkich guzków o półkolistym kształcie. Przyczyną ich występowania może być nadużywanie głosu (np. u śpiewaków, nauczycieli, lektorów itd.) lub palenie papierosów, rzadziej choroba refluksowa przełyku. Z kolei charakterystycznymi objawami są przede wszystkim trudności i dyskomfort w przełykaniu kęsów pokarmowych oraz przewlekły kaszel. Niekiedy miejsce mają duszności i utrudnienia w swobodnym oddychaniu, zwykle gdy polipy osiągają większe rozmiary.
Polipy nosa
Polipy zlokalizowane w nosie swoim wyglądem przypominają kiść winogron. Zwykle przyczepiają się podstawami do zatok przynosowych, a ich obecność daje szereg objawów, w tym:
- zaburzenia węchu;
- trudności w swobodnym oddychaniu;
- chrapanie;
- częste kichanie;
- przewlekły nieżyt nosa;
- nocne bezdechy;
- częste bóle głowy i bóle zatok;
- spływanie gęstej wydzieliny po tylnej ścianie gardła.
Polipy w nosie najczęściej rozwijają się wskutek przewlekłych stanów zapalnych błony śluzowej nosa, co może mieć miejsce przy alergiach, astmie oskrzelowej czy narażeniu na dym papierosowy. W medycynie wyróżnia się także tzw. zespół nieruchomych rzęsek, występujący, gdy śluz zalega w zatokach i wskutek tego ulega nadkażeniu.
Polipy jelita grubego
Polipy w jelicie grubym są bardzo częsta dolegliwością. Uważa się nawet, że posiada je co druga osoba. Najczęściej mają przebieg bezobjawowy, jednak mogą powodować obecność krwi w stolcu, przewlekłe parcia na stolec oraz trudności z wypróżnianiem się. Także przewlekłe biegunki czy zaparcia powinny skłonić nas do wykonania profilaktycznej kolonoskopii. Przyczyną polipów jelita grubego może być nieodpowiednio dobrana dieta (uboga w błonnik, a bogata w produkty tłuste i ciężkostrawne), nadwaga i otyłość. Znacznie częściej objawowe zmiany występują u pacjentów z przewlekłymi chorobami przewodu pokarmowego, zwłaszcza chorobą Leśniowskiego-Crohna czy wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego.
Polipy macicy
Mogą lokalizować się zarówno na trzonie, jak i na szyjce macicy. Te pojawiające się na szyjce zwykle są niewielkie i gładkie, a w ich obrębie mogą powstawać owrzodzenia będące przyczyną krwawień. Z kolei polipy szyjki macicy pojawiają się najczęściej u kobiet po menopauzie, nierzadko rodzinnie. U kobiet miesiączkujących objawami polipów mogą być plamienia między kolejnymi miesiączkami, obfite miesiączki czy krwawienia z dróg rodnych po stosunku seksualnym. Główną przyczyną powstawania polipów macicy jest przyjmowanie preparatów hormonalnych, zwłaszcza antykoncepcyjnych, które powodują niekontrolowany rozrost komórek.
Polipy żołądka i dwunastnicy
Guzowate narośla mogą być zdiagnozowane podczas gastroskopii, gdy lokalizują się w obrębie żołądka lub dwunastnicy. To częsta dolegliwość, której główną przyczyną jest nieodpowiedni styl życia. Wymienia się tłustą dietę, bogatą w napoje gazowane, żywność przetworzoną i wzdymającą, ostre potrawy czy alkohol, brak aktywności fizycznej, a także obecność przewlekłych chorób, takich jak refluks czy zgaga. Poza bólami brzucha, wymiotami i krwawieniem z górnego odcinka przewodu pokarmowego, polipy żołądka i dwunastnicy nie dają innych objawów. Często mają nawet przebieg bezobjawowy.
Leczenie polipów
Leczenie polipów zależy od wielu czynników, takich jak wiek pacjenta, lokalizacja oraz wielkość i kształt samych zmian. Do wyboru mamy leczenie farmakologiczne oraz operacyjne. Wśród leków wyróżnia się m.in. preparaty hormonalne oraz glikokortykosteroidy, jednak całkowitą pewność eliminacji polipów mamy wyłącznie po przebyciu zabiegu. Wycięte zmiany zawsze odsyła się do badania histopatologicznego. Należy mieć na uwadze tendencję polipów do nawrotu.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki
Olej z czarnuszki to w 100% naturalny produkt o wysokiej koncentracji cennych składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jest źródłem m.in. niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), mikroelementów, witamin Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Niedzielska I., Orawczyk T., Szaniewski K., Ziaja K., Polipy a rak jelita grubego, Chirurgia Polska, 1/2008.
- Pachlewski J., Endoskopowe leczenie dużych polipów jelita grubego, Gastroenterologia Kliniczna, 1/2009.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Zakrzewski B., Witkiewicz J., Pabiszczak M., Polipy? Brodawczak odwrócony? Rak zatok przynosowych?, Postępy w Chirurgii Głowy i Szyi, 2/2021.
