Chrapanie to niezwykle powszechne zjawisko dotyczące miliardów osób. Najczęściej pojawia się u mężczyzn między 45. a 60. rokiem życia, jednak wiek ani płeć nie są wyznacznikiem. Coraz częściej chrapanie zauważa się u małych dzieci. Szacuje się, że dolegliwość dotyczy aż do 45% populacji żyjącej w Polsce.
Czym jest chrapanie?
Chrapanie określa się jako wydawanie odgłosu wibracji z tkanek miękkich jamy ustnej i gardła w trakcie snu. Zgodnie z definicją jest to wydawanie świszczących lub charkotliwych dźwięków podczas nocnego spoczynku.
Z czego wynika chrapanie?
Podczas snu w organizmie człowieka zachodzi wiele zmian, przeważa czynność układu przywspółczulnego i ma miejsce głęboka relaksacja. W rezultacie mięśnie gardła ulegają rozluźnieniu, a wdychane czy wydychane powietrze wprawia rozluźnione tkanki w drgania. To właśnie te drgania słyszymy na zewnątrz i określamy mianem chrapania. Najczęściej wibruje podniebienie miękkie z języczkiem, niekiedy dołączają do tego także tkanki bocznej ściany gardła, migdałków podniebiennych, nasady języka czy nagłośni. Chrapanie może towarzyszyć wielu stanom chorobowym, stanom fizjologicznym czy wadom anatomicznym. Do najczęstszych przyczyn zalicza się:
- krzywą przegrodę nosową;
- wrodzone defekty w budowie górnych dróg oddechowych;
- polipy nosa;
- niedrożność nosa bez względu na przyczynę;
- przerost migdałków;
- otyłość i nadwagę;
- nadciśnienie tętnicze;
- zaburzenia hormonalne, zwłaszcza u kobiet;
- palenie papierosów;
- ciążę, na co składają się zmiany hormonalne i ucisk przepony przez rosnące dziecko;
- przyjmowanie niektórych leków;
- przerost nasady języka.
W grupie ryzyka znajdują się również osoby z wydłużonym podniebieniem miękkim. Chrapanie wzmaga pozycja leżenia na plecach, palenie papierosów, spożycie leków nasennych lub wypicie alkoholu. Należy pamiętać, że chrapanie samo w sobie nie jest chorobą, a objawem utrudnionego przepływu powietrza.
Chrapanie u dziecka
Chrapanie jest również powszechnym zjawiskiem wśród dzieci na całym świecie. To najbardziej charakterystyczny objaw zaburzeń oddychania podczas snu, w tym zespołu obturacyjnego bezdechu (OSAS). Warto zawsze określić przyczynę chrapania u dziecka, ponieważ nieleczony zespół obturacyjnego bezdechu może prowadzić do poważnych powikłań między innymi ze strony serca, naczyń krwionośnych i nerwów.
Do innych przyczyn chrapania u dzieci zalicza się przerost migdałków podniebiennych oraz obecność trzeciego migdałka. To najczęstsze powodu omawianej dolegliwości w tej grupie wiekowej.
Problem chrapania
Chrapanie u niektórych osób może osiągać nawet do 80 dB. Stanowi to poważny problem dla całej rodziny, ponieważ utrudnia innym spanie. Jest to jednak najmniejszy z problemów. Nieleczone chrapanie może powodować miejscowe stany zapalne tkanek miękkich gardła, co objawia się bólem, zaczerwienieniem, lekkim opuchnięciem i modyfikacją głosu. Pacjenci skarżą się na przewlekłe bóle głowy, wysychanie błon śluzowych jamy ustnej i zaburzenia połykania.
Osoby chrapiące znacznie częściej cierpią na infekcje i choroby górnych dróg oddechowych. Głównie dlatego, że śpią z otwartymi lub lekko uchylonymi ustami, co wysusza śluzówkę jamy ustnej. Jest ona wówczas znacznie słabszą barierą dla zarazków.
Leczenie chrapania
Omawiana dolegliwość staje się coraz powszechniejsza, dlatego idąc za potrzebami ludzi, powstaje coraz więcej ośrodków zajmujących się leczeniem chrapania. Niekiedy są to specjalistyczne ośrodki obejmujące terapię tylko tego schorzenia. W Polsce nie jest to wciąż aż tak popularne. Przy uciążliwym chrapaniu należy skierować się do laryngologa lub pulmonologa. Główne leczenie zależy od czynnika sprawczego. Przykładowo, otyłość będzie wymagać unormowania masy ciała, zaburzenia hormonalne – farmakoterapii, zaś nadciśnienie tętnicze – farmakoterapii i modyfikacji stylu życia. Jednym z rozwiązań jest operacja, zwłaszcza przy wadach anatomicznych nosa i jego przegrody, które utrudniają oddychanie.
Domowe sposoby na chrapanie mogą być uzupełnieniem leczenia podstawowego lub wykorzystywane celem zmniejszania chrapania idiopatycznego (bez określonej przyczyny). Przede wszystkim należy:
- rzucić lub jak najbardziej ograniczyć palenie;
- nie pić alkoholu przed snem;
- pozbyć się nadwagi;
- spać na boku, unikać spania na wznak.
W aptekach dostępnych jest wiele preparatów łagodzących objawy chrapania, między innymi maści i spraye do nosa, listki doustne czy spraye do gardła. Pozostałym domownikom poleca się korzystanie ze stoperów do uszu, które można tanio nabyć w każdej aptece.
Polecane produkty:
|
Naturalny koenzym Q10
Koenzym Q10 bioalgi to naturalny produkt, uzupełniający niedobory tej ważnej dla organizmu substancji. Jest to czysty izomer trans, taki sam jak występuje w ciele człowieka. Dzięki temu posiada bardzo wysoką biodostępność (wchłanialność) ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Tomaszewska M., Kowalska-Kouassi D., Jackowska T., Zawadzka-Głos L., Kukwa W., Chrapiące dziecko – aktualne wytyczne dotyczące zasad rozpoznawania i leczenia obturacyjnego bezdechu sennego u dzieci, Postępy Nauk Medycznych, 10/2014.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Rodzinna, Kraków 2006.
