Parafazja to zaburzenie mowy polegające na używaniu niewłaściwych słów lub przekręcaniu wyrazów, przy jednoczesnym zachowaniu zdolności płynnego mówienia. Pojawia się w przebiegu wielu poważnych chorób przewlekłych takich jak np. choroba Alzheimera. Nie ma sposobów leczenia tej przypadłości, chociaż można korzystać z pomocy logopedy celem upłynnienia mowy.
Parafazja – przyczyny
Parafazja przyczyny może mieć różne. Jest powszechnym objawem pojawiającym się wskutek uszkodzenia struktur kory mózgu odpowiadających za prawidłową i zrozumiałą mowę, czyli tzw. ośrodka Wernickiego. Ma to miejsce w chorobie Alzheimera oraz uszkodzeniach mechanicznych kory mózgu, zarówno w obrębie ośrodka Wernickiego, jak i na obszarach położonych peryferycznie od niego.
Rodzaje i objawy parafazji
Wyróżnia się przede wszystkim takie parafazje jak:
- parafazja fonetyczna;
- parafazję werbalna.
Ta pierwsza dotyczy zmiany głosek w obrębie danego wyrazu, w konsekwencji czego staje się on niezrozumiały. Z kolei parafazja werbalna odnosi się do wymiany słów na inne istniejące w naszym języku, lecz o odmiennym znaczeniu. W efekcie dobranie wyrazów nie pasuje do aktualnego kontekstu rozmowy czy tego, co chce przekazać osoba chora.
Rzadziej występuje parafazja semantyczna, polegająca na używaniu nieprawidłowego słowa, pochodzącego jednak z tej samej kategorii semantycznej. Przykładowo, osoba z tą wadą wymowy zamiast długopis mówi ołówek. Bardzo często chory chce podać właściwą nazwę, nie może jednak sobie jej przypomnieć.
Do pozostałych rodzajów parafazji zaliczana jest:
- parafazja fonemiczna – trudność w utrzymaniu prawidłowego wzorca brzmieniowego danego słowa;
- parafazja neologistyczna – przekształcanie znanych słów, wskutek czego nie przypominają one żadnego znanego języka;
- parafazja głoskowa – zamiana głosek, ich opuszczanie lub zmienianie.
Warto zaznaczyć, że parafazja głoskowa dzieli się na kilka podtypów:
- anomia – omijanie lub opuszczanie słów, których pacjent nie może sobie przypomnieć;
- agramatyzm – zaburzona struktura gramatyczna zdania;
- peryfraza – opisywanie przedmiotu, którego nazwy pacjent nie potrafi sobie przypomnieć, aby rozmówca domyślił się o co chodzi;
- paragramatyzm – budowanie wypowiedzi zawierających rytm czy melodię, przy braku sensu wypowiedzi;
- semantyzm – używanie słów bliskoznacznych lub nieprecyzyjnych w miejsce właściwego słowa.
Jak widać, parafazja jest obszerną grupą wad wymowy o różnym obrazie klinicznym.
Parafazja leczenie
W związku z tym, że przyczyną parafazji jest uszkodzenie struktur ośrodkowego układu nerwowego, wyleczenie wady wymowy nie będzie możliwe bez regeneracji tych struktur. W przebiegu chorób przewlekłych nie jest to możliwe, jako że mają one charakter postępujący. Właśnie dlatego mówi się, że parafazja jest nieodwracalną wadą. Przy pomocy logopedy można jednak spowalniać jej postęp i wpływać na pewność siebie osoby chorej.
Polecane produkty:
|
Naturalny koenzym Q10
Koenzym Q10 bioalgi to naturalny produkt, uzupełniający niedobory tej ważnej dla organizmu substancji. Jest to czysty izomer trans, taki sam jak występuje w ciele człowieka. Dzięki temu posiada bardzo wysoką biodostępność (wchłanialność) ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Jodzio K., Nyka W., Zaburzenia językowe oraz mowy w praktyce ogólnolekarskiej, Forum Medycyny Rodzinnej, 1/2008.
- Polczyk M., Praktyczna strona terapii neurologopedycznej osób dorosłych, Logopedia Silesiana, 5/2016.
- Tarkowski Z., Organiczne zaburzenia mowy, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2021.
