Rozwój zębów rozpoczyna się wykształceniem listewki zębowej już na etapie życia płodowego. Dzięki temu możliwy jest prawidłowy rozwój i wzrost najpierw uzębienia mlecznego, a następnie stałego. Poszczególne etapy są dość skomplikowane i następują kolejno po sobie.
Rozwój jamy ustnej w okresie płodowym
Kształtowanie się wszystkich narządów u płodu rozpoczyna się w 1. miesiącu ciąży. U zarodka szczególnie rozwija się głowa w związku z niezwykle intensywnym rozwojem mózgowia. Jama ustna powstaje w 4. tygodniu życia zarodka z odcinka głowowego cewy pokarmowej, z wewnętrznego listka zarodkowego. Pod koniec 3. tygodnia pojawiają się zawiązki twarzy i szczęk. Występują one w formie 5 wyrostków otaczających pierwotną jamę ustną. Również język zaczyna się formować w końcu 1. miesiąca życia płodowego — w okresie różnicowania mięśni twarzowych i szyjnych. Rozwija się on z 2 parzystych bocznych zgrubień, które powstają na wewnętrznej powierzchni łuku żuchwowego.
Rozwój zębów
Z nabłonka ektodermalnego, około 4. tygodnia życia płodowego, powstają listewki zębowe. Pojedyncza listewka ma kształt litery C i jest szersza w szczęce, niż w żuchwie. Z pierwotnej listewki zębowej tworzą się zawiązki zębów mlecznych, natomiast w listewki wtórnej – zawiązki zębów stałych, z wyjątkiem pierwszych trzonowców. Pierwsze zęby trzonowe rozwijają się w 16.-17. tygodniu życia płodowego w miejscu dotylnego rozwoju listewki zębowej pierwotnej.
W 7. tygodniu życia płodowego na listewce zębowej pierwotnej przez namnożenie się komórek powstaje 20 zgrubień, dając tym samym początek 20 zębom mlecznym. Zgrubienia te zwie się pączkami zębowymi, narządami szkliwnymi lub szkliwotwórczymi.
Narząd szkliwotwórczy odpowiada za uformowanie korony zęba, korzenia oraz wytworzenie szkliwa. Dodatkowo wpływa na proces powstawania zębiny, ponieważ komórki brodawki zębowej dopiero po wytworzeniu mantoblastów zaczynają różnicować się w odontoblasty, które wytwarzają zębinę.
Kształtowanie struktur zęba
Brodawka zęba tworzy zębinę oraz odżywia cały zawiązek. W późniejszym okresie zaś przekształca się w miazgę zęba. Woreczek zęba powstaje wskutek zagęszczenia sąsiadującej z brodawką zęba tkanki mezodermalnej, natomiast w późniejszym okresie z woreczka tworzy się cement i ozębna.
Pierwszą tworzącą się tkanką zęba jest zębina. Po całkowitym ukształtowaniu korony zaczyna tworzyć się korzeń. Powstaje on wskutek wzajemnego oddziaływania pochewki nabłonkowej korzenia i brodawki zębowej. Okres formowania się korzeni, do osiągnięcia całkowitej ich długości i wykształcenia wierzchołków, trwa od 1,5 do 4 lat.
Podsumowanie
Mineralizacja zębów mlecznych rozpoczyna się od siekaczy przyśrodkowych górnych już w 4. miesiącu życia płodowego, natomiast mineralizacja zębów stałych – od zębów pierwszych trzonowych stałych w okresie okołoporodowym. Cały proces jest dość skomplikowany. Jego zaburzenia występują na ogół w genetycznych chorobach i zespołach dziedzicznych.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szpringer-Nodzak M., Wochna-Sobańska M., Stomatologia wieku rozwojowego, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015.
- Herman P., Uracz W., Kopański Z., Brukwicka I., Wybrane zagadnienia z fizjologii zębów mlecznych i stałych – rola składników odżywczych, Journal of Clinical Healthcare, 4/2016.
