Torbiel samotna kości może pojawiać się w obrębie żuchwy, choć sytuacja zdarza się rzadko. To niezłośliwa zmiana kostna, charakterystyczna głównie dla kości długich. W rejonie anatomicznym twarzoczaszki to jedynie 1%. Torbiel samotna żuchwy najczęściej lokalizuje się w bocznym odcinku jej trzonu, a konkretniej w okolicy trzonowców i przedtrzonowców. Zwykle dotyczy osób młodych.
Jak powstaje torbiel samotna kości żuchwy?
Przyczyny powstawania torbieli samotnej żuchwy nie zostały do końca poznane. Przez lata twierdzono, że to nieprawidłowa organizacja pourazowego krwiaka prowadzi do jego upłynnienia. Podważono to stosunkowo niedawno, ponieważ u wielu pacjentów nie można było stwierdzić czynnika urazowego. Dziś wśród teorii znajdują się między innymi:
- infekcje szpiku kostnego;
- zamknięcie przepływu naczyniowego w zmianach o charakterze malformacji naczyniowych i limfatycznych;
- zmiany redukcyjne aktywności osteogenetycznej;
- zaburzenia metabolizmu wapnia wskutek chorób;
- degeneracja torbielowata guzów kości.
Jedną z najbardziej prawdopodobnych przyczyn jest antyseptyczna martwica kości, która rozwija się wskutek wzrostu ciśnienia w jamie szpikowej kości. To z kolei jest konsekwencją nieprawidłowego funkcjonowania naczyń krwionośnych występujących w warstwie śródkościa.
Torbiel samotna kości żuchwy – charakterystyka i objawy
Torbiel samotna żuchwy w rzeczywistości jest pseudotorbielą, gdyż jej jamy nie wyściela nabłonek. Zawiera ona jałowy płyn przypominający swoim wyglądem i składem osocze. Można w nich znaleźć sporą zawartość enzymów świadczących o wzmożonym metabolizmie kostnym oraz komórkami stanu zapalnego.
Ciężko jest rozpoznać obecność torbieli samotnej, ponieważ przebieg schorzenia na ogół jest bezobjawowy. Zęby sąsiadujące z nią pozostają żywe, a samą zmianę torbielowatą wykrywa się przypadkowo, np. podczas badania RTG wykonywanego przed leczeniem stomatologicznym. Przyjmuje ona wtedy postać jednokomorowego, dobrze ograniczonego przejaśnienia z cienką otoczką osteosklerotyczną lub stopniowo przechodzącego w niezmienioną kość. Niekiedy może dawać obraz ubytku policyklicznego, nie wytwarza jednak przegród wewnętrznych. Typowe jest wpuklanie się torbieli samotnej pomiędzy korzenie sąsiadujących ze zmianą zębów, jednak nie powoduje ona ich przemieszczenia i resorpcji
Torbiel samotna żuchwy – leczenie
Jeśli torbiel osiąga niewielkie rozmiary (maksymalnie do 8 mm) wskazane jest leczenie zachowawcze. Polega ono na leczeniu endodontycznym zęba przyczynowego. Gdy torbiel samotna osiągnie większe rozmiary lub powoduje objawy (ponieważ uciska sąsiadujące tkanki) należy ją chirurgicznie usunąć. Operacje wyłuszczenia torbieli wraz z nabłonkiem zwykle łączy się z resekcją korzenia zęba przyczynowego, bardzo rzadko z jego ekstrakcją. Ubytek kostny powstały po wyłuszczeniu torbieli może być wypełniony materiałem kostnym (własnym lub sztucznym).
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bojkowski M., Kodzik M., Winiarski M., Winiarski P., Torbiel samotna trzonu żuchwy – opis przypadku, Twój Przegląd Stomatologiczny, 6/2016.
- Rahnama M., Jenda D., Kubiński M., Wieczorek K., Strzelczyk K., Torbiel samotna żuchwy – opis przypadku, Twój Przegląd Stomatologiczny, 10/2017.
- Tanasiewicz M., Endodoncja w ujęciu klinicznym, Elamed, Katowice 2021.
