Rentgenodiagnostyka zgodnie z definicją to metoda wizualizacyjna badania struktury ciała i czynności narządów, w których wykorzystuje się promieniowanie rentgenowskie. Do grona rentgenodiagnostyki zalicza się przede wszystkim: radiologię klasyczną, mammografię, tomografię komputerową wykorzystującą promieniowanie RTG oraz radiologię interwencyjną. Należy zaznaczyć, że badania obrazowe są podstawą współczesnej diagnostyki.
Rentgenodiagnostyka – charakterystyka
Do grona rentgenodiagnostyki zalicza się 4 oddzielne metody diagnostyczne, które jednak bazują wspólnym rdzeniu – wykorzystaniu promieniowania rentgenowskiego. Warto jednak omówić je odrębnie.
Radiologia klasyczna
Radiologia klasyczna to zabieg najlepiej rozpoznawany przez pacjentów. Polega na umieszczeniu pacjenta przed specjalnym urządzeniem, który generuje promieniowanie RTG przenikające tkanki ciała. Docierają one do detektora umieszczonego za pacjentem, tworząc obraz na specjalnej kliszy. Za pomocą RTG zobrazować można każdą tkankę twardą w ciele człowieka, najczęściej klasyczną formę badania wykorzystuje się celem uwidaczniania kości i stawów. RTG znajduje szerokie zastosowanie w każdej dziedzinie medycyny – ortopedii, reumatologii, fizjoterapii, pediatrii, pulmonologii, stomatologii i innych.
Mammografia
Mammografia polega na wykonaniu przeważnie 4 zdjęć rentgenowskich (po 2 na każdą pierś). Pozwala wykryć bardzo małe zmiany w piersiach (guzki 0,5 cm i zmiany tzw. bezobjawowe) oraz mikrozwapnienia. Skuteczność mammografii ocenia się na około 80% – nie wykrywa ona około 8-22% szacowanych palpacyjnie nowotworów piersi oraz nie rozróżnia złośliwych od łagodnych zmian patologicznych. Dlatego w przypadku stwierdzonych obecności nieprawidłowości w obrazie diagnostycznym konieczne jest przeprowadzenie pogłębionej diagnostyki (biopsji). Kobiety w wieku 45-74 lata mogą skorzystać z bezpłatnej mammografii. Ryzyko rozwoju nowotworu piersi w tej grupie wiekowej jest największe.
Tomografia komputerowa wykorzystująca promieniowanie RTG
W tomografii komputerowej wykorzystuje się promienie RTG celem uzyskania obrazu poprzecznych warstw ciała pacjenta w diagnostyce m.in.:
- schorzeń ośrodkowego układu nerwowego;
- jamy brzusznej;
- klatki piersiowej;
- miednicy małej;
- aparatu ruchu.
Metoda ta umożliwia wychwycenie niewielkich różnic gęstości pomiędzy tkankami. W badaniach tomograficznych stosowane są środki cieniujące, czyli substancje o wysokim stopniu pochłaniania promieni rentgenowskich.
Radiologia interwencyjna
Radiologia interwencyjna nazywana jest również radiologią zabiegową. Wykorzystuje metody instrumentalne i techniki obrazowania do wykonywania zabiegów leczniczych. Zabiegi te odbywają się w znieczuleniu miejscowym lub znieczuleniu ogólnym. Dzięki promieniowaniu RTG lekarz dokładnie widzi tkanki pacjenta podczas wykonywania procedur chirurgicznych. Radiologia interwencyjna znajduje coraz większe zastosowanie w onkologii.
Rentgenodiagnostyka – czy jest bezpieczna?
Promieniowanie RTG działające na organizm człowieka w sposób przewlekły jest wysoce niebezpieczne i zwiększa ryzyko nowotworzenia. Jednakże podczas badania RTG dawka promieniowania jest tak niewielka, że nie wyrządza żadnych szkód w organizmie. Szacuje się, że jest to dawka rzędu 0,001 mSv – 1 mSv (w zależności od obrazowanej okolicy ciała), zaś aby wywołać niekorzystne zmiany w tkankach, niezbędna jest dawka powyżej 100 mSv. Mimo tego nie zaleca się wykonywania RTG w przypadku kobiet ciężarnych, ponieważ w tym przypadku nawet niewielkie dawki promieniowania mogą negatywnie wpływać na rozwój płodu.
Ile kosztuje RTG?
Większość badań z wykorzystaniem RTG można wykonać nieodpłatnie w ramach NFZ. Cena badań prywatnych uzależniona jest od wielu czynników. Koszt radiologii klasycznej waha się w zakresie 40-160 zł, zaś mammografia kosztuje 80-100 zł.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki
Olej z czarnuszki to w 100% naturalny produkt o wysokiej koncentracji cennych składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jest źródłem m.in. niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), mikroelementów, witamin Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Czekaj T., Gruszczyńska K., Siemianowicz A., Ogólna charakterystyka poszczególnych metod diagnostycznych, Biblioteka Główna Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.
- Pruszczyński B., Cieszanowski A., Radiologia – diagnostyka obrazowa, RTG, TK, USG, MR, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
