Raspator to urządzenie służące do oddzielania okostnej od kości, stanowiące nieodłączny element wyposażenia profesjonalnego gabinetu stomatologicznego. Może mieć dowolny rozmiar i i kształt, co pozwala na dobranie go do indywidualnych potrzeb pacjenta i jego warunków anatomicznych. Najczęściej wykorzystywany jest w trakcie zabiegów z zakresu chirurgii stomatologicznej oraz periodontologii.
Raspator – charakterystyka
Raspatory to narzędzia składające się z rękojeści oraz krawędzi roboczej, posiadającej kształt łyżki lub dłuta. Zazwyczaj krawędź robocza jest tak wyprofilowana, aby lekarz mógł wygodnie i bezpiecznie ułożyć na niej kciuk. Aspekt ten dodatkowo wpływa na lepsze przyciskanie narzędzia do kości w trakcie zabiegu. Krawędź robocza musi być także antypoślizgowa, aby w trakcie zabiegu nie doszło do wyślizgnięcia się raspatora i uszkodzenia tkanek pacjenta. Raspatory wykonane są ze stali chirugicznej, uniemożliwiającej korodowanie.
Wyróżnia się wiele modeli:
- ostro-tępe;
- ostro-ostre;
- z nożem;
- z łopatką do odchylania płata śluzówki
i inne. W ostatnich latach dużą popularnością cieszą się raspatory z dodatkową, czarną powłoką ceramiczną, dzięki czemu możliwe jest wyeliminowanie refleksu świetlnego. Zwiększa to komfort lekarza podczas zabiegu.
Raspator stomatologiczny – zastosowanie
Raspatory wykorzystywane są głównie w chirurgii twarzowo-szczękowej. Ich podstawowym zadaniem jest usuwanie tkanki miękkiej z kości (np. żuchwy) lub przytrzymywanie jej w celu zapewnienia lepszej wizualizacji na miejsce urazu. Dzięki raspatorowi można usuwać również okostną. Przykładem zastosowania tego narzędzia jest choćby osteotomia boczna, czyli zabieg polegający na przecięciu i przebudowie mechanicznej struktury kośćca nosa, celem zmniejszenia jego garbu. Ma zwykle cel estetyczny. Choć raspatory są powszechnie wykorzystywane w stomatologii i chirurgii szczękowo-twarzowej, znajdują zastosowanie także w kardiochirurgii czy torakochirurgii.
Zobacz również: Osteotomia żuchwy.
Raspatory to narzędzia wielokrotnego użytku. Po każdy zastosowaniu należy dokładnie je zdezynfekować za pomocą specjalistycznych preparatów i maszyn. Wszystkie narzędzia medyczne wielokrotnego użytku poddaje się także sterylizacji.
Ile kosztuje raspator?
Cena za pojedynczy raspator wynosi około 30 zł. W każdym gabinecie powinno znajdować się jednak wiele takich narzędzi, ponieważ u każdego pacjenta należy sięgać po czysty, odkażony raspator. Dodatkowo wielu pacjentów może wykazywać inne potrzeby odnośnie wielkości i kształtu raspatora. Lekarz powinien dysponować różnymi rozmiarami, aby zawsze być w stanie dobrać narzędzie do indywidualnych potrzeb swojego pacjenta.
Bibliografia
- Dominiak M., Gedrange T., Rahnama-Hezavah M., Podstawy chirurgii stomatologicznej, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2022.
- Bielecki K., Narzędzia, protezy i szwy chirurgiczne, Wydawnictwo Makmed, Lublin 2008.
