Tracheotomia to otolaryngologiczny zabieg chirurgiczny polegający na przecięciu tchawicy i wprowadzeniu do niej rurki zapewniającej dopływ powietrza do płuc. Usprawnia to wentylację płuc w sytuacji nagłych i poważnych urazów, jak również obrzęków dróg oddechowych spowodowanych toczącym się procesem chorobowym. Często jest to jedyna metoda umożliwiająca pacjentowi przeżycie.
Tracheotomia a tracheostomia
Nie należy mylić tracheotomii z tracheostomią, chociaż oba pojęcia niekiedy stosowane są przez pacjentów zamiennie. Tracheotomia jest zabiegiem chirurgicznym, polegającym na rozcięciu tchawicy w jej przednio-środkowej części, a następnie na wprowadzeniu przez tak wykonany otwór specjalnej rurki, którą przedostaje się powietrze. Z kolei tracheostomia jest wykonanym w tym celu niewielkim otworem w tchawicy.
Przebieg tracheotomii
Tracheotomia jest zabiegiem często rutynowym, dość prostym w wykonaniu. Można ją wykonać po znieczuleniu ogólnym lub miejscowym (wyjątkiem są sytuacje ratunkowe i nieplanowane, gdy wykonanie tracheostomii powinno odbyć się natychmiast, nie ma więc czasu na stosowanie znieczulenia).
Podczas zabiegu pacjent leży na stole z głową odchyloną do tyłu, aby wyeksponować szyję. Lekarz dezynfekuje skórę i nacina w miejscu poniżej chrząstki pierścieniowatej. Później rozwarstwia tchawicę i opanowuje występujące krwawienia. Tworzy się przetoka, przez którą lekarz wprowadza rurkę tracheostomijną z mankietem. Jej głównym i najważniejszym zadaniem jest doprowadzanie powietrza bezpośrednio do tchawicy, z pominięciem jamy ustnej.
Po wybudzeniu się pacjent nie może rozmawiać i wydawać dźwięków, jednak może samodzielnie spożywać pokarmy bez konieczności wyjmowania rurki. Bardzo ważna jest higiena przetoki oraz regularne usuwanie gromadzącej się w rurce flegmy, która w innym razie będzie stanowić pożywkę dla bakterii chorobotwórczych.
Tracheotomia – powikłania
Powikłania zdarzają się rzadko, jednak ich ryzyko zwiększają następujące czynniki:
- otyłość;
- palenie papierosów;
- poważne i zaawansowane choroby przewlekłe, zwłaszcza autoimmunologiczne;
- podeszły wiek;
- niedożywienie;
- przyjmowanie niektórych leków.
Takimi możliwymi powikłaniami są:
- krwotoki;
- zakażenie przetoki;
- zapalenie tchawicy;
- zapalenie płuc, wywołane zwykle brakiem higieny i zasad aseptyki;
- obrzęk podgłośniowy;
- zwężenie tchawicy;
- przetoka tchawiczo-przełykowa.
Większości powikłań można zapobiegać.
Tracheotomia – wskazania
Najważniejszymi wskazaniami do wykonania tracheotomii są:
- niedrożność i zablokowanie górnych dróg oddechowych;
- utrata lub osłabienie odruchów obronnych z dróg oddechowych;
- poważne zaburzenia świadomości, w przebiegu których upośledzona zostaje zdolność wymiany gazowej;
- niektóre uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego;
- przewlekłe choroby przebiegające z zanikiem mięśni oddechowych;
- ciężkie obrażenia głowy lub szyi.
Decyzję o wykonaniu przetoki podejmuje lekarz po dokładnym zbadaniu pacjenta i ustaleniu przyczyny jego problemów z oddychaniem (jeśli jest na to czas).
Tracheotomia – przeciwwskazania
Przetoka w tchawicy nie zawsze może zostać wykonania. Podstawowymi przeciwwskazaniami są:
- zakażenie skóry w miejscu planowanego nacięcia;
- rak krtani;
- uwięźnięcie ciał obcych w krtani lub tchawicy;
- istotne zaburzenia krzepnięcia krwi;
- znaczna niewydolność oddechowa.
Tracheotomię można rozważyć jednak w sytuacji, gdy występują powyższe przeciwwskazania, a otwór w tchawicy jest jedyną szansą na przeżycie pacjenta.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Korpas-Wasiak M., Śmiechowicz K., Machała W., Lesiak P., Tracheotomia w oddziałach intensywnej terapii, Anestezjologia i Ratownictwo, 8/2014.
- Piorun J., Poradnik pielęgnacji pacjenta z rurką tracheostomijną w warunkach domowych, Radom.
- Jankowska P., Kikolska M., Kochman D., Głowacka M., Pielęgnacja pacjenta z rurką tracheotomijną po leczeniu chirurgicznym nowotworu krtani – studium przypadku w oparciu o ICNP, Płock, 2017.
