Zaburzenia krzepnięcia krwi to szeroka grupa różnych dolegliwości zdrowotnych związanych z nieprawidłowym krzepnięciem krwi. Mogą to być choroby przebiegające z nadmierną krzepliwością (wówczas pojawia się ryzyko groźnych zakrzepów), jak i te przebiegające z niedostateczną krzepliwością (większe zranienia i uszkodzenia ciała grożą wykrwawieniu, ponieważ nie tworzy się skrzep). Diagnostyką i leczeniem zaburzeń tego typu zajmuje się lekarz hematolog.
Zaburzenia krzepnięcia krwi – nadmierna krzepliwość krwi
W procesach krzepnięcia krwi udział bierze wiele czynników, między innymi jakość ścian naczyń krwionośnych, ilość trombocytów czy obecność czynników krzepnięcia w osoczu. Nieprawidłowości którejkolwiek składowej skutkują powstawaniem zaburzeń krzepnięcia krwi. Nadmierna krzepliwość prowadząca do błędnego zlepiania się trombocytów najczęściej wynika z występowania we krwi specyficznych przeciwciał skierowanych przeciwko fosfolipidom błon komórkowych. Innymi możliwymi przyczynami nadmiernej krzepliwości są:
- choroby autoimmunologiczne, zwłaszcza reumatoidalne zapalenie stawów czy toczeń rumieniowaty układowy;
- nowotwory;
- przyjmowanie niektórych leków, np. doustnej antykoncepcji hormonalnej czy chlorpromazyny;
- marskość wątroby;
- splenomegalia;
- żylna choroba zakrzepowo-zatorowa;
- niektóre infekcje bakteryjne, wirusowe oraz grzybicze.
Bardzo gęsta krew z tendencją do tworzenia się skrzepów i zakrzepów stanowi poważny czynnik ryzyka zawału serca oraz udaru mózgu. Oba schorzenia mogą zakończyć się nawet śmiercią pacjenta.
Zakrzepica żylna – objawy
Charakterystycznymi objawami zakrzepicy żylnej są przede wszystkim:
- duszności;
- zasinienie twarzy, dłoni i stóp;
- silne bóle głowy;
- ucisk w klatce piersiowej;
- zaburzenia wzroku i świadomości.
Niebezpieczne jest w szczególności zjawisko, gdy skrzep powstały w obwodowych naczyniach żylnych oderwie się i zawędruje do tętnicy.
Zaburzenia krzepnięcia krwi – niska krzepliwość krwi
Niedostateczna krzepliwość krwi jest o tyle groźna, że rany i uszkodzenia tkanek nie goją się. Wzrasta również ryzyko krwawień wewnętrznych, których nie widać gołym okiem, przez co są bezpośrednim zagrożeniem życia pacjenta. Do najczęściej diagnozowanych chorób przebiegających z tego typu zaburzeniem krzepnięcia krwi zalicza się:
- hemofilię A – wskutek niedoboru czynnika VIII krzepnięcia krwi;
- hemofilię B – wskutek niedoboru czynnika IX krzepnięcia krwi;
- wrodzony niedobór fibrynogenu, zarówno w kontekście nieprawidłowości ilościowych, jak i czynnościowych;
- chorobę von Willebranda – niedobór białka zwanego czynnikiem von Willebranda.
Takich chorób jest jednak znacznie więcej, można wykryć je na podstawie badań krwi lub badań genetycznych.
Niska krzepliwości krwi – objawy
Problem niedostatecznej krzepliwości krwi można rozpoznać bardzo łatwo. Charakterystyczne są:
- skłonność do siniaków, krwiaków i wybroczyn, nawet po niewielkim uderzeniu się;
- częste krwawienia z dziąseł podczas mycia zębów;
- obfite, przedłużające się miesiączki w przypadku kobiet;
- krwawienia z nosa;
- przedłużające się krwawienie po zabiegach i operacjach, w tym także po ekstrakcji zęba.
Możliwe są również krwotoki wewnętrzne. Ich jednak nie można zaobserwować bez wykonania szczegółowych badań obrazowych.
Zaburzenia krzepnięcia krwi – leczenie
Leczenie zaburzenia krzepnięcia krwi polega na odpowiedniej farmakoterapii. Leki zawsze dobierane są do choroby i stanu zdrowia pacjenta. Przykładowo, w przebiegu hemofilii stosuje się substytucję brakujących czynników krzepnięcia (tzw. koncentraty czynników krzepnięcia). Z kolei w przebiegu zakrzepicy zastosowanie znajdują leki przeciwzakrzepowe, np. heparyna drobnocząsteczkowa czy preparaty trombolityczne. Gdy nie istnieje możliwość leczenia przyczynowego (np. w przebiegu chorób genetycznych, wrodzonych) farmakoterapia trwa przez całe życie pacjenta.
Przy nadmiernej krzepliwości krwi należy również zadbać o regularną aktywność fizyczną oraz wysokie nawodnienie organizmu, które pozwoli na rozrzedzenie krwi choćby do pewnego stopnia. Z kolei przy niedostatecznej krzepliwości krwi zaleca się unikanie sportów i czynności związanych z ryzykiem kontuzji.
Polecane produkty:
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Klukowska A., Łaguna P., Wrodzone zaburzenia krzepnięcia, Przegląd Pediatryczny, 3/2019.
- Windyga J., Zaburzenia krzepnięcia krwi w codziennej praktyce lekarskiej, Wydawnictwo Termedia, Poznań 2017.
- Skotnicki A., Socha T., Zaburzenia krzepnięcia krwi. Diagnostyka i leczenie, Wydawnictwo MP, Kraków 1997.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.