Antybiotyki w leczeniu endodontycznym nie są nieodłącznym elementem terapii. Należy znać dokładne wskazania do ich przyjmowania, ponieważ bardzo często okazuje się, że ich użycie jest wręcz niezalecane.
Czy antybiotyki w leczeniu endodontycznym są konieczne?
Podczas leczenia endodontycznego należy dążyć do tego, aby stosowanie antybiotyków nie było konieczne. W większości przypadków dokładne opracowanie kanału lub systemu kanałowego z drenażem przez ząb lub tkanki miękkie jest wystarczającym postępowaniem, które zapewni choremu powrót do zdrowia.
Zastosowanie antybiotyków na tym etapie u pacjentów ogólnie zdrowych nie jest zalecane. Antybiotykoterapię należy rozpocząć jednak u pacjentów w grupie ryzyka, a także przy występowaniu charakterystycznych objawów ogólnoustrojowych wymienionych poniżej.
Wskazania do antybiotykoterapii w endodoncji
Antybiotyki powinny być przepisane osobom, u których po zakończeniu leczenia endodontycznego stwierdza się objawy ogólne takie jak:
- wysoka gorączka;
- szczękościsk;
- silny lub długo utrzymujący się obrzęk twarzy;
- brak poprawy pomimo leczenia zachowawczego lub chirurgicznego;
- zajęcie przestrzeni powięziowych;
- spadek odporności organizmu;
- zapalenie kości i szpiku kostnego.
Antybiotykoterapia powinna być stosowana jedynie jako leczenie uzupełniające. Podawanie antybiotyku powinno być również profilaktyczną czynnością chorych z:
- sztuczną zastawką serca;
- sercem płucnym;
- kardiomiopatią przerostową;
- chorobą reumatyczną serca;
- większością wad wrodzonych serca;
- niekontrolowaną cukrzycą;
- endoprotezami stawowymi;
- upośledzeniem odporności.
O podjęciu leczenia dodatkowego antybiotykami decyduje lekarz po zapoznaniu się ze stanem zdrowia swojego pacjenta. Aby zapewnić odpowiednie zabezpieczenie tych pacjentów, antybiotyk powinien być podany odpowiednio wcześnie przez zabiegiem, aby uzyskać odpowiednie nasycenie nim osocza.
Jaki antybiotyk wybrać?
Antybiotyki stosowane w trakcie leczenia endodontycznego powinny:
- być niskotoksyczne;
- wywoływać jak najmniejsze działanie uboczne;
- działać bakteriobójczo tylko na wybrane szczepy bakteryjne, bez niszczenia całej floty bakteryjnej.
Rodzaj stosowanego antybiotyku powinien być dobrany w oparciu o znajomość szczepów bakteryjnych najczęściej powodujących dane schorzenie. Niezbędne jest więc między innymi dokładne zebranie wywiadu na temat stosowanych przez pacjenta antybiotyków i leków oraz ewentualnych alergii. Gdy w ciągu 24-48 godzin przyjmowania zapisanego antybiotyku nie widać poprawy stanu zdrowia, należy rozważyć konieczność zmiany leku na inny.
Idealnym rozwiązaniem byłoby pobranie zawartości wysięku z jamy zęba lub ropnia przez przystąpieniem do opracowania kanału celem wykonania antybiogramu. W praktyce jednak takie badanie wykonuje się niezwykle rzadko. Materiał na posiew powinien być zawsze pobrany na pierwszej wizycie od pacjentów z wysokim ryzykiem zakaźnego zapalenia wsierdzia, z upośledzonym systemem odporności oraz niekontrolowaną cukrzycą.
Antybiotyk pierwszego rzutu
Zakażenia w obrębie jamy ustnej cieszą się dużą różnorodnością, pomimo tego, lekiem pierwszego rzutu wciąż pozostaje penicylina. Stanowi bowiem antybiotyk o wąskim spektrum działania, na który wrażliwość wykazuje większość szczepów odpowiedzialnych za infekcje zębopochodne. Jednocześnie nie wywiera on większego wpływu na naturalne kultury bakterii przewodu pokarmowego, a pacjenci z reguły dobrze go tolerują.
Obowiązkiem jest jednak wykonanie testu uczuleniowego, ponieważ penicylina często powoduje reakcje alergiczne. W momencie stwierdzenia uczulenia na penicyliny należy zastosować zamienne antybiotyki bez tej substancji czynnej.
Antybiotyki drugiego rzutu
Do grupy antybiotyków drugiego rzutu należą:
- tetracykliny – zalecane szczególnie po urazach, replantacjach i w zabiegach chirurgii endodontycznej. Nie polecane kobietom w ciąży i dzieciom poniżej 12. roku życia, ponieważ tetracykliny odkładają się w rosnących zębach i tkance kostnej;
- linkozamidy – skuteczne szczególnie przeciwko ziarenkowcom gram-dodatnim i niektórym gram-ujemnym. To antybiotyki z wyboru przy zapaleniach kości;
- metronidazol – przydatny zwłaszcza przy leczeniu zakażeń wywołanych bakteriami beztlenowymi.
Jak widać, każdy z wymienionych antybiotyków sprawdza się najlepiej przy poszczególnych przypadkach klinicznych. Właśnie z tego względu tak ważna jest znajomość przyczyny problemu i odpowiednie dobranie farmakoterapii.
Polecane produkty:
|
BIO Acerola - naturalna witamina C
Naturalna witamina C pozyskana została z ekologicznych upraw z owocu o nazwie Acerola. Jest standaryzowana co oznacza, że wyselekcjonowano tylko najwyższej jakości owoce, a z nich pozyskano ekstrakt. Dzięki temu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Arabska-Przedpełska B., Pawlicka H., Współczesna endodoncja w praktyce, Wydawnictwo Bestom, Łódź 2011.
- Olczak-Kowalczyk D., Karolak-Żak D., Tymińska D., Krasuska-Sławińska E., Antybiotyki w stomatologii dziecięcej, Nowa Stomatologia, 3/2014.
