Retencja to okres w leczeniu ortodontycznym następujący po zdjęciu aparatu ortodontycznego. Ma na celu utrwalenie wyników osiągniętych podczas aktywnego leczenia.
Istota retencji
Warunkiem uzyskania stabilnej relacji podstaw szczęk po leczeniu szczękowo-ortopedycznym jest doprowadzenie do okluzji neutralnej z jednoczesnym dostosowaniem się odpowiednich grup mięśniowych. Kolejnym zaś etapem jest stabilizacja tego równego położenia dzięki:
- przebudowie stawu skroniowo-żuchwowego;
- uregulowaniu czynności mięśni ustno-twarzowych;
- utrwaleniu nowej pozycji zębów.
Leczenie aparatami czynnościowymi ma tę zaletę, że równocześnie usprawnia zaburzoną funkcję. Natomiast regulacja wady zgryzu aparatem mechanicznym wymaga z reguły dłuższego leczenia retencyjnego. Retencja po leczeniu aparatami stałymi jest ostatnią fazą postępowania ortodontycznego i często sprawia najwięcej problemów klinicznych. Nieprawidłowe dbanie o okres retencji, pomijanie go lub nienoszenie aparatów retencyjnych sprawia, że aż w około 70% przypadków dochodzi do nawrotu wady po kilku latach.
Retencja – jak długo trwa?
Czas trwania retencji zależy od:
- rodzaju i nasilenia nieprawidłowości;
- zastosowanej metody leczniczej;
- uwarunkowań genetycznych;
- wieku pacjenta.
Optymalny czas retencji jest pojęciem względnym. Ogólne zasady mówią, że czas ten nie powinien być krótszy niż połowa okresu aktywnego leczenia. Inne zaś, że okres retencji powinien wynosić od roku do dwóch lat. Mimo wszystko zawsze należy pamiętać, że kolagen włókien więzadeł zębodołowych ulega uporządkowaniu po upływie 20-24 tygodni, z kolei włókna elastyczne mogą być niestabilne nawet do 12 miesięcy po zakończeniu leczenia.
Istotnym czynnikiem warunkującym decyzję o ewentualnym zakończeniu leczenia retencyjnego jest stadium wzrostowe pacjenta. Niejednokrotnie dopiero z chwilą całkowitego zakończenia wzrostu można zaniechać postępowania retencyjnego. Nawet po tym etapie należy się liczyć w wyrzynaniem zębów mądrości oraz ciągłą tendencją zębów do mezjalnej wędrówki.
W przypadkach leczenia aparatami stałymi pacjentów dorosłych często konieczna jest przedłużona retencja. Procesy resorpcji tkanki kostnej zachodzą tu szybko, a wydłużony jest proces apozycji. Dłużej trwa także proces dojrzewania włókien kolagenowych i elastynowych. Przy współistniejących periodontopatiach z zanikami podparcia kostnego wskazana jest nawet retencja permanentna.
Zobacz również: Aparat na zęby na noc.
Jak zapewnić trwałość efektów leczenia ortodontycznego?
Aby leczenie ortodontyczne było efektywne i skuteczne, a jego wyniki utrzymywały się już zawsze, należy bezwzględnie przestrzegać kilku czynników. Odpowiada za nie ortodonta:
- retencja jest stałym, nieodłącznym elementem leczenia;
- konieczne jest uzyskanie właściwej okluzji oraz kontaktów stycznych między poszczególnymi zębami;
- zachowanie indywidualnych odległości międzykłowej;
- eliminacja istniejących parafunkcji i dysfunkcji tak szybko, jak to tylko jest możliwe.
O efektach leczenia ortodontycznego świadczy również zaangażowanie pacjenta, szczególnie na etapie po zdjęciu aparatu stałego. Zadaniem współczesnej ortodoncji jest nie tylko postawienie prawidłowej diagnozy, zaplanowanie i przeprowadzenie leczenia, ale także długoczasowe utrzymanie uzyskanych efektów. W fazie aktywnej następuje szybka resorpcja i wolna apozycja. Okres retencji umożliwia między innymi pełną apozycję. Retencja polega zatem na ustabilizowaniu końcowych wyników przeprowadzonego leczenia.
Retencja – jakie aparaty?
Istnieje kilka rodzajów aparatów retencyjnych. Do najpopularniejszych należą:
- aparaty czynnościowe;
- płytka Hawleya – dla zębów górnych i/lub dolnych;
- płyty retencyjne Schwarza;
- pozycjonery;
- retainery stałe.
Ciekawym rozwiązaniem są retainery stałe, stosowanie niemal u wszystkich dorosłych użytkowników aparatów ortodontycznych. Najczęściej stosowane są do retencji w przednim odcinku łuku zębowego dolnego i zapobiegają nawrotowi stłoczeń czy obrotów zębów.
Zobacz również: Szyna retencyjna.
Bibliografia
- Durka M., Retencja w leczeniu ortodontycznym, Nowa Stomatologia, 3/2006.
- Karłowska I., Zarys współczesnej ortodoncji, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki
Olej z czarnuszki to w 100% naturalny produkt o wysokiej koncentracji cennych składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jest źródłem m.in. niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), mikroelementów, witamin Zobacz więcej... |
