Pierwiastki biogenne są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu bez względu na wiek, płeć, ogólny stan zdrowia czy styl życia, a także są kluczowe dla istnienia przyrody i całego świata. Na przestrzeni lat zostały one wyszczególnione i bardzo dokładnie opisane. O jakich pierwiastkach mowa?
Węgiel
Węgiel (C) to podstawa wszystkich związków chemicznych organicznych. Substancje z wysoką zawartością węgla wykorzystywane na co dzień przez człowieka to m.in. węgle brunatne, kamienne, drzewne, antracyty czy węgle aktywne (które znajdują szerokie zastosowanie w medycynie i kosmetologii). Atomy tego pierwiastka wykazują zdolność do łatwego i silnego wiązania się między sobą, tworząc dłuższe lub krótsze łańcuchy rozgałęzione. Węgiel w stanie czystym występuje w przyrodzie zwłaszcza w postaci diamentu i grafitu. Nie bez powodu uznaje się, że jest podstawą życia na Ziemi. Buduje związki organiczne tworzące organizmy, a więc białka, węglowodany, tłuszcze, a nawet witaminy i sole.
Wodór
Wodór (H) we wszechświecie jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych pierwiastków biogennych. Stanowi niemal 80% atmosfery słońca. Tworzy przy tym liczne związki takie jak woda, białko, węglowodany czy węglowodory. Wiąże się z atomami węgla, dołączając się tym samym do szkieletów tych związków. Jego najistotniejszą właściwością jest prawdopodobnie tworzenie wody (wspólnie z cząsteczką tlenu), bez której niemożliwe byłoby życie na Ziemi.
Tlen
Tlen (O) znajdujący się w skorupie ziemskiej stanowi niemal połowę jej masy. Dodatkowo tworzy wodę i znajduje się w powietrzu – oddychamy nim każdego dnia, a jego niedobory wiążą się z poważnymi konsekwencjami wynikającymi z niedotlenienia organizmu. Dodatkowo wchodzi w skład skał, rud metali, piasku. Tlen jest kluczowym pierwiastkiem ludzkiego ciała. Jego rola skupia się na procesach oddychania komórkowego oraz redystrybucji energii. To właśnie dzięki niemu jesteśmy w stanie oddychać, poruszać się, myśleć, trawić.
Azot
Azot (N) jest wiązany przez wyspecjalizowane bakterie i rośliny, a następnie wbudowywany w ich tkanki. Udowodniono, że większość azotu z atmosfery trafia do biosfery poprzez wolno żyjące bakterie azotowe z rodzaju Rhizobium. Nie tylko tworzy środowisko naturalne, ale i organizm człowieka. Azot to integralny składnik białek budujących komórki, kwasów nukleinowych, peptydów, enzymów czy neuroprzekaźników. Tworzy liczne związki organiczne i nieorganiczne. Warto zaznaczyć, że nadmiar azotu w ustroju może mieć negatywne konsekwencje (przy wysokich stężeniach wywołuje zatrucia, a nawet śmierć).
Fosfor
Fosfor (P) występuje w środowisku naturalnym głównie w postaci fosforanów znajdujących się w skałach pochodzenia organicznego i nieorganicznego oraz resztkach kości i produktach wydalania. Tworzy plankton, którym żywią się organizmy wodne, a także może być przyswajany przez niektóre bakterie. W organizmie człowieka bierze udział w produkcji energii, czynność i stabilność tkanki kostnej, utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej. Jego niedobór skutkuje m.in. zaburzeniami świadomości, bólami kostno-stawowymi czy osłabieniem i drżeniem mięśni.
Siarka
Siarka (S) występuje w skorupie ziemskiej zarówno w stanie wolnym (jako siarka rodzima), jak i w postaci różnego rodzaju związków chemicznych. Znaleźć ją można m.in. w rudach żelaza, ołowiu, cynku, miedzi, gdzie tworzy minerały takie jak galena, sfaleryt, piryt czy chalkopiryt. W organizmie człowieka tworzy enzymy, reguluje procesy utleniania komórkowego, tworzy keratynę. Niedobór siarki u roślin znacznie ogranicza fotosyntezę – proces, w którym dochodzi do produkcji tlenu. Konsekwencje takiego zjawiska są niebezpieczne dla wszystkich organizmów żywych.
Polecane produkty:
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina to naturalna alga, która uzupełnia niedobory witamin i minerałów. Jej zadaniem jest wzmocnienie organizmu i w naturalny sposób wspomaganie procesu jego oczyszczenia. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Solovey T., Ocena potencjalnej eutrofizacji wód płynących w zlewni środkowej Wisły, Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, 1/2008.
- Sircus M., Przeciwzapalna terapia tlenowa, Wydawnictwo Vital, Białystok 2018.
- Ciborowska H., Rudnicka A., Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
