Odpady medyczne to odpady powstałe w konsekwencji udzielania pacjentom świadczeń zdrowotnych i pomocy przedlekarskiej. Nierzadko są one niebezpieczne dla człowieka i środowiska, dlatego powinny być starannie składowane i utylizowane, zgodnie z przepisami prawa. Znajomość tego tematu jest podstawą wiedzy medycznej.
Odpady medyczne – charakterystyka
Odpady medyczne mają swoje kody, po których nie tylko można rozróżnić ich charakter, ale również dowiedzieć się, do jakich pojemników należy je wyrzucać. Wyróżnia się kod:
- 18 – odpady medyczne i weterynaryjne;
- 18 01 – odpady z opieki okołoporodowej, diagnozowania, leczenia i profilaktyki medycznej;
- 18 01 01 – narzędzia chirurgiczne i zabiegowe oraz ich resztki (z wyłączeniem tych należących do 18 01 03);
- 18 01 02 – materiały posekcyjne i pooperacyjne, szczątki ludzkiego ciała, tkanki i krew;
- 18 01 03 – materiały opatrunkowe, sprzęt jednorazowego użytku (np. strzykawki, maski chirurgiczne, fartuchy), ostre narzędzia lub przedmioty takie jak pipety, skalpele, stłuczone szkło;
- 18 01 04 – pieluchy, ubrania jednorazowe, pościel, materiały gipsowe;
- 18 01 06 – chemikalia, w tym odczynniki chemiczne zawierające substancje niebezpieczne;
- 18 01 08 – leki cytotoksyczne i cytostatyczne;
- 18 01 09 – pozostałe leki;
- 18 01 10 – odpady amalgamatu dentystycznego;
- 18 01 80 – zużyte peloidy po zabiegach wykonywanych w ramach działalności leczniczej o właściwościach zakaźnych;
- 18 01 81 – zużyte peloidy po zabiegach wykonywanych w ramach działalności leczniczej innej niż poprzednio;
- 18 01 82 – pozostałości z żywienia pacjentów oddziałów zakaźnych.
Odpady medyczne dzieli się ponadto na: zakaźne (18 01 02, 18 01 03, 18 01 80, 18 01 82), niebezpieczne, inne niż zakaźne (18 01 06, 18 01 08, 18 01 10) oraz inne niż niebezpieczne (18 01 01, 18 01 04, 18 01 09, 18 01 81).
Utylizacja odpadów medycznych
Odnośnie wyrzucania odpadów medycznych istnieją rygorystyczne przepisy prawne, a każdy przedstawiciel zawodu medycznego zobowiązany jest do ich przestrzegania. Odpady medyczne gromadzi się w pojemnikach lub workach w miejscu powstawania oraz wstępnie magazynuje, uwzględniając ich właściwości. Do ich zbierania służą wytrzymałe pojemniki lub worki jednorazowego użycia, przeważnie wykonane z folii poliuretanowej. Muszą być odporne na działanie wilgoci i środków chemicznych. Są oznaczone konkretnymi kolorami, które wskazują na rodzaj odpadów, dla których są przeznaczone:
- kolor czerwony – odpady zakaźne;
- kolor żółty – odpady niebezpieczne, inne niż zakaźne;
- pozostałe kolory – odpady inne niż niebezpieczne.
Dodatkowo odpady medyczne o ostrych końcach i krawędziach zbiera się w miejscu ich powstawania do pojemników jednorazowego użycia. Są one sztywne, odporne na wilgoć i przekłucie, przeważnie z plastiku. Co istotne, pojemniki lub worki mogą być wypełnione nie więcej niż do 2/3 ich objętości. Zabronione jest otwieranie jednorazowych worków lub pojemników raz zamkniętych. Pojemniki lub worki wymienia się nie rzadziej niż co 72 godziny. Wyjątkiem są „wysoce zakaźne odpady medyczne”, których nie można przetrzymywać dłużej niż 24 godziny.
Unieszkodliwianie odpadów medycznych
Dopuszczalnymi sposobami unieszkodliwiania odpadów medycznych, zgodnych z rozporządzeniem Ministra Zdrowia, jest ich przekształcanie termiczne. Dla odpadów niewykazujących właściwości zakaźnych przeznaczona jest obróbka fizyko-chemiczna z wyłączeniem autoklawowania, dezynfekcji termicznej oraz działania mikrofalami. Prawdopodobnie najczęściej stosowanym sposobem dezynfekcji termicznej odpadów jest ich spalanie. W Polsce w 2019 roku funkcjonowało 27 spalarni odpadów medycznych.
Odpowiednie gromadzenie, wyrzucanie i utylizowanie odpadów medycznych ma ogromne znaczenie dla zdrowia ludzi i kondycji środowiska naturalnego. Wiele rodzajów odpadów może stanowić źródło infekcji chorobotwórczych, nawet o charakterze przewlekłym (np. HIV). Inne szkodliwie wpływają na ekosystem, zatruwając wody, gleby i raniąc zwierzęta. Właśnie dlatego świadomość na ten temat jest tak istotna.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy
Kwas hialuronowy bioalgi to naturalny produkt z fermentacji roślinnej, dzięki czemu biodostępność jest na bardzo wysokim poziomie. Kwas hialuronowy działa głównie na takie struktury jak włosy, skóra, oczy, stawy, dziąsła ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Gołofit-Szymczak M., Górny R., Postępowanie z odpadami medycznymi, Bezpieczeństwo Pracy, 8/2020.
- Figat A., Odpady medyczne i sposoby ich unieszkodliwiania, Rocznik Żyrardowski, 4/2006.
