Humektanty to substancje wykazujące zdolność do wiązania znacznych ilości wody znajdujących się w tkankach. Wykorzystuje się je powszechnie w kosmetologii, aby utrzymywać wysokie nawilżenie skóry czy włosów. Ich użycie w produkcie powinno być jednak świadome, ponieważ w innym razie może dojść do przesuszenia skóry.
Co to są humektanty?
Humektanty to różnego rodzaju naturalne i syntetyczne związki, odpowiadające za przyciąganie cząsteczek wody z głębszych warstw naskórka, wiązanie ich i utrzymywanie w obrębie warstwy rogowej. Należy jednak pamiętać, że mogą one przyczynić się do przesuszenia skóry przez wzmożenie przeznaskórkowej utraty wody. Dlatego w preparacie emolientowym humektanty zawsze powinny występować razem ze składnikami o własnościach okluzyjnych. Najczęściej stosowanymi humektantami są:
- gliceryna (3-25%);
- mocznik (2-5%);
- sorbitol;
- kwas mlekowy;
- woski pochodzenia roślinnego i zwierzęcego;
- syntetyczne estry wyższych kwasów i alkoholi tłuszczowych;
- naturalne oleje roślinne;
- węglowodory;
- silikony;
- glikol propylenowy;
- mleczany;
- hydroksykwasy;
- kwas hialuronowy.
Innymi słowy, są to związki o silnych właściwościach higroskopijnych, wykazujące zdolność do trwałego wiązania i zatrzymywania wody z otoczenia oraz z głębszych warstw naskórka. Tak związana przez grupy hydroksylowe humektantów woda zostaje zatrzymana w warstwie rogowej naskórka, gdzie tworzy naturalny rezerwuar wody w skórze. Zastosowanie humektantów w kosmetykach powinno być starannie zaplanowane. Przykładowo gliceryna należy do najważniejszych substancji o działaniu nawilżającym, ale jedynie wtedy, gdy stosuje się ją w zakresie stężeń 3-25%, ponieważ wyższe stężenia gliceryny powodują odwodnienie skóry. Warto wiedzieć, że jednym z najsilniej działających humektantów jest kwas hialuronowy, którego jedna cząsteczka może związać nawet do 250 cząsteczek wody.
Humektanty a emolienty
Obie grupy związków powszechnie się wykorzystuje, jednak mają zupełnie inne działanie. Humektanty wiążą wodę i utrzymują wilgoć w skórze czy włosach, natomiast emolienty to związki pochodzenia naturalnego lub syntetycznego, uzupełniające lipidy naturalnie występujące w skórze. Zazwyczaj są mieszaninami składników hydrofobowych i hydrofilowych, tworzących emulsje o 2 możliwych typach: olej w wodzie (O/W) lub woda w oleju (W/O). Główną rolą emolientów jest odbudowa uszkodzonej bariery naskórkowej i przywrócenie jej funkcji. Emolienty mogą działać okluzyjnie, tworząc na powierzchni naskórka płaszcz zapobiegający utracie wody poprzez parowanie.
Humektanty – działanie niepożądane
Humektanty mogą wywierać działanie niepożądane dla użytkownika, jeśli są stosowane nieprawidłowo. Pierwszym częstym błędem jest stosowanie zbyt wysokich stężeń związków zaliczanych do grona humektantów. W efekcie tego woda będzie pobierana w nadmiarze z tkanek, które staną się odwodnione kosztem nawodnienia tych innych. Humektanty są także częstym składnikiem masek i odżywek do włosów. Należy mieć na uwadze, aby nie stosować ich w deszczowe i parne dni, gdy planowane jest wyjście na zewnątrz. Humektanty znajdujące się na włosach zaczną bowiem przyciągać wilgoć z powietrza (zgodnie ze swoim fizjologicznym działaniem), co wpłynie na znaczne puszenie się włosów.
Humektanty – inne działanie
Należy zaznaczyć, że liczne humektanty mają znacznie bardziej kompleksowe działanie lub wykorzystuje się je w innych branżach, a nie tylko w kosmetologii. Przykładem jest choćby sorbitol będący alkoholem heksahydroksylowym, bezbarwnym, krystalicznym, o słodkawym smaku, bardzo dobrze rozpuszczalnym w wodzie. Naturalnie pozyskiwany jest z gruszy, śliwy, jarzębiny i niektórych gatunków wodorostów. Oprócz działania nawilżającego wykazuje zdolność do regulacji pracy gruczołów łojowych oraz działanie przeciwbakteryjne. Z kolei kwas hialuronowy jest popularnym suplementem diety, wpływającym m.in. na poprawę wzroku, zwiększenie nawilżenia oczu i jamy ustnej (np. przy jej patologicznej suchości – kserostomia) oraz zmniejszenie sztywności i bólu stawów. W postaci iniekcji może modelować usta czy drobne asymetrie twarzy.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy
Kwas hialuronowy bioalgi to naturalny produkt z fermentacji roślinnej, dzięki czemu biodostępność jest na bardzo wysokim poziomie. Kwas hialuronowy działa głównie na takie struktury jak włosy, skóra, oczy, stawy, dziąsła ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Welz-Kubiak K., Reich A., Znaczenie emolientów w codziennej pielęgnacji skóry, Forum Dermatologicum, 1/2016.
- Matysek-Nawrocka M., Bernat M., Dyczewski B., Kamińska M. Ocena poziomu wiedzy pacjentów na temat zastosowania emolientów i humektantów w pielęgnacji i profilaktyce suchej skóry. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Nauk Społecznych, 1/2016.
- Jabłońska-Trypuć A., Szumska E., Skuteczność i bezpieczeństwo w pielęgnacji rąk i skóry, Kosmetologia Estetyczna, 3/2013.
