Kalcyfikacja to inaczej zwapnienie, czyli odkładanie się soli wapnia w różnych tkankach miękkich (rzadziej twardych) całego organizmu. Stanowi zjawisko fizjologiczne występujące w momencie kostnienia szkieletu ludzkiego, jak również patologiczne – w przebiegu szeregu chorób prowadzących do utraty elastyczności tkanek i ich wapnienia.
Kalcyfikacja – przyczyny
Twardnienie tkanek może być zjawiskiem naturalnym, jeśli występuje w okresie kostnienia szkieletu. Często jednak dotyczy dorosłych i starszych osób, mając wówczas podłoże patologiczne. Możliwymi przyczynami kalcyfikacji są:
- zaburzenie prawidłowej równowagi hormonalnej;
- zaburzenia metabolizmu witaminy D, wapnia i innych składników mineralnych;
- nawracające urazy i zapalenia ścięgien;
- nieprawidłowe stężenie witaminy K w organizmie;
- wapnienie patologicznych struktur, np. blaszek miażdżycowych;
- procesy nowotworowe.
Kalcyfikacja pojawia się w przebiegu różnych chorób przewlekłych (np. chorób nerek czy choroba Pageta), zwłaszcza reumatycznych i ortopedycznych. Jeśli ma podłoże patologiczne, dotyczy kości i pojawia się w młodym wieku, zwykle wynika ze zbyt dużej lub zbyt małej podaży wapnia w codziennej diecie.
Na czym polega kalcyfikacja?
Zwapnienie może dotyczyć struktury miękkiej niemal całego organizmu, bez względu na lokalizację. Mowa najczęściej o ścięgnach, tkance mięśniowej, więzadłach, płucach czy naczyniach krwionośnych. Proces warto przedstawić bliżej na przykładzie naczyń krwionośnych. Jest to forma zwapnień warstwy środkowej naczynia krwionośnego i towarzyszy jej najczęściej przerost błony wewnętrznej i włóknienie wewnątrznaczyniowe, poprzedzone odkładaniem się złogów wapniowo-fosforanowych w obrębie błony środkowej. Wraz z upływem lat następuje stopniowy przyrost grubości błony wewnętrznej i środkowej naczynia. Kalcyfikacja błony wewnętrznej występuje w obrębie blaszek miażdżycowych w postaci ogniskowych zwapnień wypełniających ścianę naczyń, które z czasem prowadzą do ich okluzji i są charakterystyczne dla miażdżycy.
Kalcyfikacja – objawy i konsekwencje
Patologiczna kalcyfikacja kości zaburza ich wzrost, powodując zahamowanie rozwoju organizmu i niekiedy karłowatość. Typowymi objawami są wówczas:
- bóle kości;
- osłabienie kości prowadzące do patologicznych złamań nawet podczas niewielkich urazów (podobnie jak w przebiegu osteoporozy);
- deformacje kostne, np. szpotawość kończyn lub skrzywienia kręgosłupa.
Kalcyfikacja naczyń krwionośnych znacznie zwiększa ryzyko zatorów i zakrzepów, ponieważ zmniejsza światło naczynia, a tym samym spowalnia przepływ krwi. Naczynia stają się kruche i szybciej ulegają zniszczeniu. Z kolei kalcyfikacja ścięgien powoduje silny ból, zwłaszcza podczas poruszania się, podnoszenia cięższych przedmiotów czy rozciągania danego mięśnia.
Leczenie kalcyfikacji
Leczenie zwapnień zależy od ich lokalizacji i tkanki, którą objęły zmiany. Przykładowo, przy zwapnieniu naczyń krwionośnych podstawą jest modyfikacja stylu życia. Głównie rezygnacja z używek, zwiększenie aktywności fizycznej, wdrożenie odpowiedniej diety czy podawanie leków rozszerzających światło naczyń krwionośnych. Bardzo ważne jest leczenie przeciwzakrzepowe, aby uniknąć niebezpiecznych dla życia zatorów.
Z kolei przy kalcyfikacji ścięgien i tkanki mięśniowej liczy się farmakoterapia (leki przeciwzapalne podawane doustnie oraz kortykosteroidy podawane do tkanki miękkiej w postaci iniekcji), a także fizjoterapia. W zakresie fizjoterapii duże znaczenie mają odpowiednio dobrane ćwiczenia utrzymujące prawidłowy i maksymalny zakres ruchomości oraz fala uderzeniowa. Dodatkowo wykonuje się nakłucie i wypłukanie zwapnień pod kontrolą USG.
Polecane produkty:
Spirulina 100% naturalna
Spirulina to naturalna alga, która uzupełnia niedobory witamin i minerałów. Jej zadaniem jest wzmocnienie organizmu i w naturalny sposób wspomaganie procesu jego oczyszczenia. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bieiek J., Brończyk-Puzoń A., Nowak J., Koszowska A., Dziąbek E., Kulik K., Dittfeld A., Witamina K a kalcyfikacja naczyń krwionośnych, Choroby Serca i Naczyń, 3/2015.
- Jaroszyński A., Jaroszyńska A., Kalcyfikacja naczyń wieńcowych u chorych ze schyłkową niewydolnością nerek, Choroby Serca i Naczyń, 3/2011.
- Wójcik G., Pocztarska A., Stawińska T., Masywna kalcyfikacja mięśniaków macicy jako przyczyna porażenia splotu krzyżowego – opis przypadku, Journal of Education, Health and Sport, 2016.