Przełyk Barretta to powikłanie choroby refluksowej przełyku, które stanowi istotny i narastający problem kliniczny. Najczęściej dotyczy mężczyzn chorujących od wielu lat na chorobę refluksową przełyku.
Co to jest przełyk Barretta?
Przełyk Barretta to groźna dolegliwość oznaczająca pojawienie się nieprawidłowego nabłonka walcowatego w dolnym odcinku przełyku (czyli przemieszczenie granicy pomiędzy nabłonkiem płaskim i walcowatym, tzw. linii Z, proksymalnie od górnego brzegu fałdów żołądkowych), z obecnością na tym odcinku metaplazji jelitowej. Przełyk Barretta w dużym stopniu zwiększa ryzyko rozwoju raka gruczołowego przełyku.
Z czego wynika przełyk Barretta?
Jak wspomniano, przełyk Barretta rozwija się jako następstwo choroby refluksowej. Powstaniu refluksu sprzyjają zaś schorzenia, które obniżają napięcie dolnego zwieracza przełyku. Zalicza się do nich między innymi:
- przepukliny rozworu przełykowego;
- otyłość;
- przebyte zabiegi operacyjne na żołądku.
Przewlekłe działanie refluksu, zarówno kwaśnego, jak i żółciowego, powoduje rozwój stanów zapalnych w obrębie błony śluzowej i nadżerek w nabłonku wielowarstwowym płaskim przełyku. Powstanie nadżerek w procesie gojenia uruchamia odpowiednie komórki blaszki właściwej błony śluzowej, przez co wypełniają one miejsca nadżerek. Dalsze przewlekłe działanie refluksu jest przyczyną różnicowania się komórek progenitorowych w komórki nabłonka jednowarstwowego walcowatego, które wydzielają śluz. Komórki takie są charakterystyczne dla błony śluzowej dalszych odcinków przewodu pokarmowego, a nie dla przełyku – określamy to jako metaplazję jelitową. Z kolei jeśli na obszarze zmienionego nabłonka pojawiają się zaburzenia różnicowania komórek, to proces ten określa się mianem dysplazji.
Objawy przełyku Barretta
Przełyk Barretta nie powoduje objawów podmiotowych, dlatego można go rozpoznać tylko w endoskopii z biopsją błony śluzowej. Obszar pokryty nabłonkiem walcowatym ma czerwonawe zabarwienie o wyglądzie aksamitu i zwykle wyraźnie odróżnia się od bladego, połyskującego nabłonka płaskiego. Kryterium rozpoznania jest stwierdzenie metaplazji jelitowej w badaniu histologicznym wycinków pobranych podczas gastroskopii. Powinno się pobierać liczne wycinki, aby zwiększyć szanse wykrycia dysplazji nabłonka.
Leczenie przełyku Barretta
Wszystkich chorych należy leczyć zgodnie z zasadami terapii niepowikłanej choroby refluksowej, choć nie prowadzi ono do ustąpienia metaplazji. Ponieważ przełyk Barretta stanowi stan przedrakowy, obowiązuje systematyczne monitorowanie (badanie histologiczne wycinków pobieranych endoskopowo) z częstością zależną od stopnia dysplazji:
- bez dysplazji (w licznych wycinkach pobranych podczas dwóch kolejnych gastroskopii) – co 3 lata;
- dysplazja małego stopnia – co rok;
- dysplazja dużego stopnia – co 3 miesiące.
Dysplazje, szczególnie małego stopnia, mogą się cofać. Alternatywą dla częstego monitorowania chorych z dysplazją jest leczenie inwazyjne – endoskopowe niszczenie (ablacja) tkanek za pomocą terapii fotodynamicznej lub koagulacji strumieniem argonowym. Ablację błony śluzowej łączy się z intensywnym leczeniem hamującym syntezę kwasu solnego lub zabiegiem antyrefluksowym, co prowadzi do częściowego lub całkowitego zastąpienia metaplastycznego nabłonka walcowatego przez nabłonek płaski.
Z kolei u chorych z dysplazją dużego stopnia można też rozważać wycięcie przełyku. Dotychczas jednak nie wykazano, aby któraś z metod postępowania zwiększała rokowania chorych.
Czy można zapobiegać wystąpieniu przełyku Barretta?
Istnieje wiele metod profilaktycznych, które mają na celu prewencję rozwoju przełyku Barretta. Przede wszystkim należy skutecznie leczyć chorobę refluksową, ponieważ to właśnie ona jest przyczyną omawianego schorzenia. W tym celu stosuje się odpowiednie leki, zwraca szczególną uwagę na codzienną dietę, a nawet wykorzystuje odpowiednie poduszki podczas snu. Ważne, aby przełyk nie był regularnie podrażniany treścią pokarmową.
Ostatnio coraz częściej wskazuje się skuteczność terapii wisceralnej w leczeniu różnego rodzaju dolegliwości związanych z narządami jamy brzusznej. Dzięki odpowiednim technikom wykonywanym na narządach jamy brzusznej można między innymi zmniejszyć nasilenie objawów choroby refluksowej.
Bibliografia
- Wojtuń S., Gil J., Florek M., Podstawowe zasady leczenia przełyku Barretta, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 8/2012.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, tom I, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Gil J., Florek M., Wojtuń S., Dyrla P., Stelmaszuk T., Maj D., Diagnostyka przełyku Barretta, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 8/2012.
- Markocka-Mączka K., Grabowski K., Taboła R., Przełyk Barretta: diagnostyka, monitorowanie i leczenie, University of Medicine in Wrocław.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
