Kość ciemieniowa (łac. os parietale) to parzysta i płaska kość przybierająca kształt nieregularnego czworoboku. Tworzy ona sklepienie oraz boczne ściany czaszki.
Kość ciemieniowa – budowa
W środku każdej kości ciemieniowej zaznacza się uwypuklenie powszechnie zwane guzem ciemieniowym. Na wewnętrznej powierzchni tej kości biegną liczne bruzdy tętnicze dla gałęzi tętnicy oponowej środkowej. Można tutaj wyróżnić również dołeczki ziarenkowate i wyciski palczaste.
Wzdłuż górnego brzegu kości (zwanego również strzałkowym) przebiega dość płytka bruzda. Łączy się ona z podobną bruzdą kości przeciwległej i tworzy z nią bruzdę zatoki strzałkowej górnej dla zatoki strzałkowej górnej opony twardej.
Ciemiączka
Opisując kości ciemieniowe warto wspomnieć o ciemiączkach, chociaż nie wchodzą one w skład elementów budujących te kości. Ciemiączka to nieskostniałe spojenia występujące pomiędzy poszczególnymi kośćmi czaszki u noworodków i niemowląt. Wypełnia je błona łącznotkankowa. Wyróżnia się ciemiączko:
- przednie – między kośćmi czołowymi a ciemieniowymi;
- tylne – między kośćmi ciemieniowymi a kością potyliczną;
- boczne – w okolicy dołka skroniowego.
Ciemiączka powinny zrosnąć się między 9 a 18. miesiącem życia dziecka. Zrost ten może jednak nastąpić później – do głównych przyczyn opóźnienia tego procesu zalicza się niedobór witaminy D.
Ocena tych struktur ma szczególne znaczenie w medycynie. Ocenia się napięcie i twardość brzegów ciemiączek, a także ich wielkość czy kształt. Wszelkie nieprawidłowości mogą wskazywać na np. choroby kości, zespoły genetyczne, infekcje, patologie ośrodkowego układu nerwowego czy zaburzenia endokrynologiczne.
Zobacz również: Kość klinowa.
Bibliografia
- Łasiński W., Anatomia głowy dla stomatologów, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1993.
- Trojanowska-Szostek M., Joniec M., Kulik-Rechberger B., Wielkość ciemienia przedniego oraz jego zależność od stężenia 25(OH)D, Endokrynologia Pediatryczna, 15/2016.
