Zęby u osób starszych różnią się wyglądem i strukturą od zębów osób młodszych, ponieważ zmiany występujące w tkankach wiążą się z ich aktywnością biologiczną i naturalnym procesem starzenia się. W efekcie wraz z wiekiem zęby stają się matowe i ciemnieją.
Zęby u osób starszych
Powszechnie wiadomo, że stan uzębienia koreluje z ogólnym stanem zdrowia. Ludzie w starszym wieku często wykazują liczne problemy zdrowotne, w związku z czym przykładają mniejszą uwagę do higieny jamy ustnej. W pierwszej kolejności zauważa się zmianę koloru i kształtu zębów u seniorów, a następnie zmiany w szkliwie, zębinie i miazdze zęba. Wszystkie te zmiany zostały opisane poniżej. Dodatkowo zauważa się jednak także:
- przemieszczanie przyczepu nabłonkowo-łącznotkankowego w kierunku do wierzchołka korzenia;
- wydłużenie się koron zębów;
- zanik wyrostków zębodołowych;
- powolne i równomierne obniżenie się szyjek zębów, a następnie korzeni.
Zmiana koloru
Zmiany barwne występują wyraźnie w wieku 50-60 lat i są spowodowane przekształceniami jakościowymi zachodzącymi w zębinie i szkliwie. Często towarzyszą temu przebarwienia środkami spożywczymi, paleniem papierosów, a także nagromadzeniem w szkliwie jonów metali, takich jak miedź, żelazo czy cyna. Zażółcenie korzeni zębów stanowi także naturalną oznakę starzenia się. Zmiany w zabarwieniu zębów wiążą się również z naturalną w pewnym wieku utratą zdolności wbudowywania lub dyfuzji w ich strukturę jonów.
Zmiana kształtu
Jest wynikiem zużycia zębów, niektórych nawyków i indywidualną podatnością tkanek na ścieranie. Krótko po wyrznięciu zębów obserwuje się starcie guzków zębów siecznych. Wraz z wiekiem obserwuje się natomiast dalsze fizjologiczne ścieranie zębów, które poza brzegami siecznymi obejmuje również powierzchnie żujące i styczne zębów. Ponadto zęby u osób starszych są znacznie bardziej kruche i podatne na złamania.
Zmiany w szkliwie
W wyniku fizjologicznego ścierania się zębów następuje pewna utrata substancji szkliwa. Wraz z upływem lat zmniejsza się ilość składników organicznych, a zwiększa nieorganicznych. W efekcie powoduje to, że szkliwo traci swój naturalny połysk i staje się mniej przezierne. Postępująca mineralizacja i dyfuzja niektórych jonów metali ze śliny do szkliwa powoduje zmianę jego zabarwienia. Ta postępująca mineralizacja początkowo może być korzystna, ponieważ szkliwo jest wówczas mniej podatne na działanie kwasów, a tym samym na próchnicę. Jednak wraz z wiekiem, kiedy szkliwo ulega ścieńczeniu, procesy demineralizacji przebiegają znacznie szybciej i głębiej, a więc możliwość powstania i rozwoju próchnicy znacznie zwiększa się u ludzi starszych.
Zmiany w zębinie
Zmiany zachodzące w zębinie charakteryzują się wzrostem tworzenia zębiny wtórnej fizjologicznej i stopniową obliteracją kanalików zębinowych. Zębina wtórna fizjologiczna odkłada się początkowo głównie w sklepieniu i dnie komory zębów, a w mniejszym stopniu w jej ścianach. Wraz z wiekiem następuje zanik wilgotności zębiny, prowadząc do kruchości zęba. W efekcie zmian morfologicznych zachodzących w zębinie następuje obniżenie jej reaktywności na wszelkiego rodzaju bodźce. Manifestuje się to słabszym odczuwaniem dolegliwości bólowych.
Zmiany miazgi zębów
W rezultacie wytwarzania zębiny wtórnej zmniejsza się przestrzeń dla miazgi zębów. Tym samym zmniejsza się masa miazgi i liczba elementów komórkowych. Progresywnie zmniejsza się liczba zakończeń nerwowych, a redukcji ulega długość i średnica włókien. W zaawansowanym wieku miazga zęba wykazuje obniżenie wrażliwości i zmniejszenie zdolności do odpowiedzi na uraz. U ludzi starszych procesy obronne i naprawcze przebiegają wolniej. Ponadto gorsze są wyniki leczenia biologicznego, przy czym rzadko dochodzi do wytworzenia mostu zębinowego.
Podsumowanie
Zęby u osób starszych są znacznie bardziej podatne na zmiany zarówno próchnicowe, jak i nie wiążące się z próchnicą, lecz powodujące ubytki w uzębieniu. Tkanki te stają się delikatniejsze, bardziej kruche i podatne na zmiany. Dlatego w tej grupie wiekowej zaleca się częstsze wizyty kontrolne u stomatologa oraz dbanie o prawidłową higienę jamy ustnej.
Zobacz również: Zęby u dzieci.
Polecane produkty:
|
BIO Acerola - naturalna witamina C
Naturalna witamina C pozyskana została z ekologicznych upraw z owocu o nazwie Acerola. Jest standaryzowana co oznacza, że wyselekcjonowano tylko najwyższej jakości owoce, a z nich pozyskano ekstrakt. Dzięki temu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Barczak K., Palczewska-Komsa M., Buczkowska-Radlińska J., Fizjologiczne i patologiczne zmiany zachodzące w zębach i przyzębiu związane z wiekiem, Geriatria, 10/2016.
- Barczak K., Stan zębów i przyzębia u seniorów z domów pomocy społecznej i domów rodzinnych w województwie zachodninopomorskim, Annales Academiae Medicae Stetinensis, 2/2011.
- Jańczuk Z., Stomatologia zachowawcza, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.
