Leki psychodysleptyczne zalicza się do grona środków halucynogennych, ponieważ wywołują psychozy i halucynacje. Fachowo nie są lekami i nie powinno się stosować tego terminu w odniesieniu do środków psychodysleptycznych. Przedstawicielem tej grupy preparatów jest LSD, który już w niewielkich dawkach powoduje objawy przypominające schizofrenię. Pokrewnymi środków psychodysleptycznych, stosowanymi w medycynie, są leki psychotropowe.
Leki psychotropowe – co to są?
Leki psychotropowe to grupa preparatów farmakologicznych stosowanych w leczeniu wielu chorób psychicznych. Dzieli się je na leki:
- normotymiczne – mające na celu stabilizowanie nastroju. Zwykle stosowane w leczeniu padaczki i choroby afektywnej dwubiegunowej;
- prokognitywne – wszystkie leki psychotropowe poprawiające funkcje poznawcze, zwłaszcza pamięć i koncentrację;
- przeciwpsychotyczne – wykorzystywane w leczeniu psychoz, np. w przebiegu schizofrenii;
- przeciwdepresyjne – stosowane do leczenia depresji i zaburzeń nastroju, ale nie tylko. Mogą zmniejszać niektóre bóle neuropatyczne i wspomagać terapię zaburzeń odżywiania;
- przeciwlękowe – najczęściej stosowanymi lekami tej grupy są benzodiazepiny o działaniu nasennym i uspokajającym;
- nasenne – stosowane w leczeniu krótkotrwałych problemów ze snem.
Wszystkie leki psychotropowe oddziałują na układ nerwowy człowieka i zapisywane są wyłącznie na receptę, gdy istnieją ku temu wskazania. Przy przewlekłym przyjmowaniu należy regularnie wykonywać badania moczu i krwi, zwłaszcza z uwzględnieniem poziomu enzymów wątrobowych i glukozy. Przede wszystkim jednak nie należy mylić leków psychotropowych ze środkami psychodysleptycznymi.
Co to są środki psychodysleptyczne?
To grupa substancji o działaniu psychoaktywnym, których mechanizm działania nie został do końca poznany. Uważa się, że wytwarzają one charakterystyczne dla siebie wiązanie z serotoninowymi receptorami, a jak wiadomo, serotonina wpływa na samopoczucie, zachowanie i percepcję. Przykładami środków psychodysleptycznych są:
- pochodne amfetaminy, np. dimetoksyamfetamina lub dimetoksymetamfetamina;
- psilocybina;
- psilocyna;
- meskalina;
- kanabinoidy, w tym konopie indyjskie i haszysz;
- fencyklidyna;
- bufotenina.
Takich substancji jest znacznie więcej, w większości przypadków ich użycie nie jest uzasadnione celami medycznymi. Środki psychodysleptyczne pozyskiwane są syntetycznie, mogą jednak występować powszechnie w naturze. Ich obecność znajdziemy w takich produktach jak m.in.:
- wilcza jagoda;
- mandragora;
- bylica piołun;
- konopie siewne;
- muszkatołowiec korzenny;
Znajdują się one również w niektórych roślinach z rodzaju powojowatych. Także niektóre ropuchy mogą produkować jad zawierający te substancje.
Środki psychodysleptyczne – działanie
Przyjęcie środków psychodysleptycznych skutkuje między innymi:
- zmianą percepcji i świadomości;
- zmianą sposobu myślenia i odczuwania emocji;
- wejściem w trans, stan swoistej medytacji;
- omamami i halucynacjami, np. widzeniem obiektów i postaci, których w rzeczywistości nie ma.
Działanie zależy od konkretnego środka. Przykładowo, atropina wywołuje tak rzeczywiste halucynacje, że niemal nie różnią się one od świata realnego.
Czy psychodysleptyki są bezpieczne?
Samodzielne sięganie po psychodysleptyki stanowi poważne zagrożenie zdrowia. Wraz z ich stosowaniem wiąże się szereg skutków ubocznych, takich jak mdłości, utrata przytomności, bóle głowy, zaburzenia przewodnictwa nerwowego czy nawet nieodwracalne zmiany w układzie nerwowym. Po odstawieniu mogą pojawić się głębokie stany depresyjne. W zależności od rodzaju psychodysleptyków wzrasta ryzyko uszkodzenia wątroby i nerek.
Jedynie w niektórych przypadkach lekarz podejmuje decyzję o włączeniu tych substancji do lecznictwa. Zawsze musi być ona jednak poprzedzona wskazaniami i dokładną oceną stanu zdrowia pacjenta. Częściej wykorzystuje się leki psychotropowe, których działanie zostało dobrze zbadane i potwierdzone.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Lubecka B., Lubecki M., Pudlo R., Dopalacze – co wiemy o nowych substancjach psychoaktywnych?, Psychiatria, 2/2018.
- Krzystanek M., Krysiak R., Chabrzyk A., Pałasz A., Farmakologiczne możliwości leczenia zaburzeń libido, Psychiatria Spersonalizowana, 1/2022.
- Rostkowska-Nadolska B., Machoń Z., Halucynogeny. Część I – halucynogeny pochodzenia naturalnego, Farmakologia Polska, 2/2009.
