Krwotok (zgodnie z definicją) to nagła i gwałtowna utrata krwi wynikająca z uszkodzenia naczyń krwionośnych i przerwania ich ciągłości. Może być wywołany chorobą lub urazem mechanicznym. Często jest zagrożeniem życia, dlatego osoba poszkodowana wymaga natychmiastowej pomocy medycznej.
Krwotok – rodzaje
Krwotoki mogą być wewnętrzne (wypływu krwi nie widać gołym okiem, dlatego są szczególnie niebezpieczne) oraz zewnętrzne (krew wypływa przez uszkodzoną powłokę skórną). Ze względu na typ uszkodzonych naczyń wyróżniamy:
- krwotok tętniczy – przerwaniu uległa tętnica, dlatego krew wypływa bardzo szybko i pod dużym ciśnieniem. Ma kolor jasnoczerwony, ponieważ jest bogata w tlen. Wypływ ma charakter pulsujący, ponieważ tętnice kurczą się zgodnie z tętnieniem mięśnia sercowego, przez co każda pulsacja tętnicy wiąże się z wyrzutem porcji krwi;
- krwotok żylny – krew wypływa z całej powierzchni rany przez uszkodzone naczynia żylne. Wypływ zwykle jest powolny, nie pulsuje, a krew ma kolor ciemnoczerwony ze względu na niską zawartość tlenu;
- krwotok włośniczkowy – krew sączy się przez cały czas w sposób „kropelkowy”. Uszkodzone zostały drobne naczynia włosowate.
Najbardziej niebezpieczne są krwotoki tętnicze, ponieważ mogą doprowadzić do wykrwawienia się w bardzo krótkim czasie. Są bezpośrednim zagrożeniem życia.
Przyczyny krwotoków
Istnieje wiele możliwych przyczyn krwotoków. Najczęściej dochodzi do nich w konsekwencji urazów mechanicznych, np. błędnej obsługi maszyn i urządzeń, wypadków komunikacyjnych czy skaleczenia się. Mogą pojawiać się podczas bójek i upadków z wysokości (tutaj pojawia się zwłaszcza ryzyko krwotoku wewnętrznego). Niekiedy krwotoki są efektem schorzeń takich jak endometrioza, perforacja jelit czy pęknięcie tętniaka, natomiast zwiększone ryzyko występowania krwotoków pojawia się u pacjentów z zaburzeniami krzepnięcia krwi. Ryzykiem krwotoku obarczony jest również poród.
Objawy krwotoku
Głównym objawem krwotoku zewnętrznego jest widoczny wypływ większych ilości krwi przez uszkodzoną powłokę skórną. Z kolei bez względu na rodzaj krwotoku, mogą towarzyszyć temu objawy takie jak:
- omdlenia i stany przedomdleniowe;
- osłabienie;
- mroczki przed oczami;
- silne zawroty głowy;
- nudności;
- ogólny niepokój;
- szumy uszne;
- słabo wyczuwalne tętno;
- bladość skóry.
Do tego dochodzą objawy typowe dla danego urazu, np. silny ból w miejscu uszkodzenia skóry lub rozlany, tępy ból brzucha przy krwotokach z narządów wewnętrznych.
Pierwsza pomoc przy krwotokach
Jeśli osoba poszkodowana traci duże ilości krwi (uraz był rozległy) istnieje podejrzenie krwotoku tętniczego, należy więc jak najszybciej wezwać pogotowie ratunkowe, podając dyspozytorowi wszystkie szczegóły wypadku oraz aktualny stan świadomości osoby poszkodowanej. Ranę należy opatrzyć / osłonić, najlepiej za pomocą kompresu. Pamiętajmy, że jeśli kompres przesiąknie krwią i nie spełnia już swojej roli, nie można go zdejmować i wymieniać na nowy. Należy przyłożyć do niego kolejny kompres lub opatrunek. Jeśli natomiast krwotok nie ustępuje lub wręcz się nasila, należy założyć nad miejscem uszkodzenia ciała opaskę uciskową (jeśli jej nie mamy, można wykorzystać dowolny przedmiot, np. pasek od spodni). Jest to jednak ostateczność.
Opatrunek powinien być większy od rany i szczelnie do niej przylegać. Najlepiej, aby był sterylny lub czysty, dlatego zawsze warto wozić w samochodzie apteczkę. Osoba poszkodowana powinna leżeć spokojnie i oczekiwać na przyjazd ratowników medycznych. Przeciwwskazane są gwałtowne ruchy. Jeśli w ranie tkwi przedmiot (np. nóż) nie wolno go wyjmować. Z dużym prawdopodobieństwem tworzy on pewnego rodzaju opatrunek wewnętrzny, tamujący krwawienia. Jego wyjęcie może być niebezpieczne.
Krwotok – leczenie
Leczenie szpitalne uzależnione jest od wielu czynników, zwłaszcza charakteru rany (cięta, kłuta, szarpana itd.), okolicy ciała oraz rodzaju krwotoku. Zwykle konieczne jest podanie elektrolitów i płynów, aby wyrównać straty krwi. Wykonuje się transfuzję krwi, dobierając grupę krwi dawcy do biorcy. Zastosowanie znajduje także farmakoterapia, zwłaszcza przy krwotokach wewnętrznych. Jeśli takie wystąpią, często konieczna jest natychmiastowa interwencja chirurgiczna.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Śmieja K., Kamińska A., Ziętek M., Grzymała-Figura A., Celewicz Z., Krwotok poporodowy – przyczyny, profilaktyka, farmakoterapia, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna, 4/2018.
- Brzozowski R., Machała W., Guła P., Sanak T., Kozak M., Ostra utrata krwi – co możemy zrobić w warunkach przedszpitalnych? Doświadczenia pola walki, Lekarz Wojskowy, 3/2014.
- Kmieciak B., Zawadzki D., Sikora J., Pierwsza pomoc w stanach zagrożenia życia i zdrowia, Wydawnictwo Medical Education, Warszawa 2021.
