Złamanie zęba to dość częsty uraz stomatologiczny, do którego może dojść na wiele sposobów, najczęściej przy bezpośrednim uderzeniu w okolicę jamy ustnej. Tego typu urazy zębów mają negatywny wpływ na zaopatrzenie nerwowo-naczyniowe miazgi zęba i mogą powodować silny ból zęba. Leczenie wymaga w wielu przypadkach uzupełnienia protetycznego lub nadbudowy materiałem kompozytowym.
Złamanie zęba – rodzaje
Zgodnie z klasyfikacją kliniczną wg Ellisa wyróżnia się 9 klas złamania zęba:
- I – złamanie korony zęba w obrębie szkliwa;
- II – złamanie korony zęba w obrębie szkliwa i zębiny;
- III – złamanie korony zęba z obnażeniem miazgi;
- IV – uraz prowadzący do utraty żywotności miazgi;
- V – całkowite zwichnięcie zęba;
- VI – złamanie korzenia zębowego;
- VII – częściowe zwichnięcie zęba;
- VIII – złamanie korony w okolicy szyjki zęba;
- IX – urazy zębów mlecznych.
Rozpoznanie odpowiedniego typu ma przede wszystkim znaczenie diagnostyczne i umożliwia dobranie optymalnej metody terapeutycznej. Nieco odrębnym tematem są złamania korzenia zębowego, czyli złamania typu VI wg powyższej klasyfikacji. Stanowią one do 7% wszystkich urazów zębów i mogą mieć różne podtypy. Wyróżnia się m.in. złamania poprzeczne i skośne lub połączenia obu. W przypadku złamań poprzecznych umiejscowienie linii uszkodzenia może dotyczyć koronowej, środkowej lub wierzchołkowej części korzenia.
Złamanie zęba – przyczyny
Do złamania zęba może dojść podczas urazu mechanicznego, np. upadku z wysokości, ciosu zadanego w twarz, wypadku komunikacyjnego czy dowolnego innego uderzenia się. Sporym czynnikiem ryzyka złamań jest kruchość zębów, która z kolei może wynikać ze znacznych niedoborów witamin i minerałów, w szczególności:
- wapnia;
- fosforu;
- witaminy A;
- witaminy D.
Także brak właściwej higieny jamy ustnej może osłabiać zęby, zwiększając ryzyko ich spontanicznego łamania się czy kruszenia.
Złamanie zęba – objawy
Obraz kliniczny złamania zęba w dużej mierze zależy od rodzaju urazu zgodnie z powyższą klasyfikacją. Jeśli doszło wyłącznie do złamania korony zęba w obrębie szkliwa (typ I), przeważnie nie towarzyszą temu żadne inne objawy. U niektórych pacjentów pojawić się może nadwrażliwość zębów, lecz głównie ze względów estetycznych szukają oni pomocy. Jeśli jednak złamanie zęba narusza dobrze unerwioną miazgę zęba, ból jest ostry, silny, kłujący i może promieniować. Podobne objawy pojawiają się przy uszkodzeniu korzenia zębowego, który również jest strukturą dobrze unerwioną. Ponadto przy złamaniu zęba zauważyć można ubytek w jego koronie.
Diagnostyka złamania zęba
Złamanie zęba jest proste w rozpoznaniu, jeśli dotyczy naddziąsłowej powierzchni zęba, czyli jego korony, wystarczą oględziny jamy ustnej przez stomatologa. Jeśli natomiast istnieje podejrzenie złamania typu VI, należy wykonać badanie RTG, które uwidoczni struktury anatomiczne znajdujące się pod dziąsłem.
Złamanie zęba – leczenie
Leczenie złamań zębów zależy od wielu czynników. Przy naruszeniu miazgi lub korzeni zębowych konieczne bywa leczenie endodontyczne, czyli potocznie nazywane leczeniem kanałowym. Przy złamaniach typu I u większości pacjentów stosuje się nadbudowanie uszczerbku materiałem kompozytowym, bądź założenie licówki. Z kolei przy masywnych złamaniach korony zęba niezbędne bywa zastąpienie uszkodzonego zęba sztuczną koroną lub mostem zębowym. Każdy przypadek powinien być rozważany indywidualnie.
W przypadku zębów mlecznych można zdecydować się na usunięcie uszkodzonego zęba, ponieważ niedługo w tym miejscu i tak wyrośnie ząb stały. Jeśli przy doznanym urazie doszło jednocześnie do rozchwiania zęba, stabilizuje się go specjalną szyną zakładaną na okres 5-6 tygodni. Aktualne dowody potwierdzają skuteczność szynowania krótkoterminowego bez użycia sztywnych szyn. Istnieją ograniczone dowody dotyczące skuteczności stosowania antybiotyków systemowych w leczeniu pourazowym, choć antybiotyki mogą mieć zastosowanie przy współistniejących urazach tkanek miękkich i chorobach ogólnoustrojowych.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy
Kwas hialuronowy bioalgi to naturalny produkt z fermentacji roślinnej, dzięki czemu biodostępność jest na bardzo wysokim poziomie. Kwas hialuronowy działa głównie na takie struktury jak włosy, skóra, oczy, stawy, dziąsła ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Seget-Bieniasz A., Urbanowicz-Śmigiel B., Powikłania pourazowe zębów, Twój Przegląd Stomatologiczny, 11/2014.
- Steciuk A., Emerich K., Urazy zębów – przegląd wytycznych postępowania na podstawie piśmiennictwa oraz opisu przypadków, Ann. Acad. Med. Gedan. 2016, 46, 65-74,
