Wiek rozwojowy to parametr wykorzystywany do oceny rozwoju danego organizmu. Mianem tym określa się miarę dojrzałości biologicznej osobnika, stopnia zaawansowania wzrostu i dojrzewania ustroju. Wyznacznikami służącymi do oceny wieku rozwojowego są: wiek chronologiczny, wiek morfologiczny (biologiczny), wiek drugorzędowych cech płciowych, wiek szkieletowy (kostny), wiek zębowy.
Wiek rozwojowy – charakterystyka
Na wiek rozwojowy składają się:
- wiek chronologiczny – nazywany również wiekiem kalendarzowym lub wiekiem metrykalnym. Stanowi miernik czasu upływającego od dnia narodzin dziecka. Zróżnicowanie genetyczne i czynniki środowiskowe sprawiają, że wiek chronologiczny nie może stanowić jedynego kryterium oceny stopnia rozwoju osobniczego człowieka;
- wiek morfologiczny – określany na podstawie następujących parametrów: wzrost, masa ciała, BMI, obwód głowy. Ocenia się też wzajemne relacje tych cech w odniesieniu do norm rozwojowych. Ze względu na zmienność osobniczą przyjęto, że w trakcie prawidłowego rozwoju wyniki pomiarów powinny przebiegać wzdłuż tej samej linii siatki centylowej;
- wiek kostny – określanie wieku kostnego odbywa się na podstawie analizy zdjęcia RTG dalszej nasady kości przedramienia, nadgarstka, śródręcza i palców. Ocenia się powstawanie jąder kostnienia w procesie dojrzewania;
- wiek zębowy – określany na podstawie analizy zębów znajdujących się w jamie ustnej, resorpcji zębów mlecznych oraz stadium rozwoju zębów stałych. Uwzględnia się kolejność i liczbę wyrżniętych zębów w porównaniu z tabelami wzorcowymi. Dokładniejsza jest jednak ocena stopnia mineralizacji zębów na podstawie zdjęć RTG;
- wiek drugorzędowych cech płciowych – rozwijają się one po wpływem hormonów płciowych. Dotyczą różnic w proporcjach budowy, rozwoju umięśnienia, tworzeniu się warstwy tłuszczowej, budowie szkieletu, budowie krtani i barwie głosu, sposobie owłosienia. Różnią kobietę i mężczyznę.
Można zatem podsumować, że wiek rozwojowy jest zbiorem wielu aspektów związanych ze wzrostem i dojrzewaniem organizmu, na co w dużym stopniu wpływa czas.
Wiek rozwojowy – znaczenie w medycynie
Stan rozwoju cech uwzględnianych w danym kryterium u badanego organizmu porównuje się ze statystycznymi normami rozwojowymi tych cech w grupach wieku kalendarzowego i płci w określonej populacji. W efekcie można z dużą dokładnością ocenić, czy dany człowiek rozwija się prawidłowo, w jakim jest wieku oraz czy wykazuje zwiększoną podatność na różnego rodzaju choroby, np. dotyczące tkanki kostnej.
Z kolei ocena samego wieku zębowego ma kluczowe znaczenie w planowaniu leczenia ortodontycznego. Jest też powszechnie wykorzystywana w określaniu wieku osób zmarłych, jeśli z innych względów nie jest to możliwe (np. zaawansowany stopień rozkładu zwłok lub odnalezienie kośćca sprzed setek lub tysięcy lat). Wiek zębowy pomaga także w szacowaniu chronologicznego wieku, kiedy data urodzenia jest wątpliwa bądź nieznana.
Czym są pomiary antropometryczne?
Antropometria jest metodą polegającą na pomiarze objętości, długości, szerokości, masy i innych parametrów poszczególnych części ciała. Wyróżnia się wiele rodzajów pomiarów antropometrycznych, w zależności od części ciała, do której się odnoszą:
- osteometria – kości długie (zazwyczaj kończyn dolnych i kończyn górnych);
- kraniometria – objętość i proporcja czaszki;
- kefalometria – głowa;
- karpometria – całe ciało.
W praktyce za pomocą antropometrii można jednak oceniać każdą część ciała – pigmentację oczu, włosów i skóry, rozstaw oczu, a nawet masę ciała. Najprostszym przykładem badania antropometrycznego jest pomiar części ciała za pomocą zwykłego metra krawieckiego, co można wykonać samodzielnie w domu. Choć wyniki tych pomiarów nie odnoszą się bezpośrednio do wieku rozwojowego, mogą pomóc w kompleksowej ocenie prawidłowości w rozwoju i wzroście organizmu w danym wieku i w określonej populacji.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Popławska E., Ocena korelacji wieku metrykalnego z wiekiem zębowym w populacji dzieci 8 -10 letnich w województwie lubelskim, Lublin 2022.
- Zatylna N., Rogowska K., Kozanecka A. Porównanie wieku zębowego dziewcząt i chłopców w wieku 6–12 lat z zastosowaniem metody Demirjiana, Dent. Med. Probl., 50/2013.
- Różyło K., Gruszka K., Różyło-Kalinowska I. Porównanie ocen wieku zębowego metodą Cameriere’a oraz zmodyfikowaną metodą Cameriere’a dla populacji europejskiej w województwie lubelskim. Nowa Stomatologia, 23/2018.
- Kamińska E., Antropologia, Katowice 2020.
