Gaz rozweselający to powszechnie stosowane określenie dla podtlenku azotu, wykorzystywanego w medycynie jako środek znieczulający. To jedna z metod sedacji wziewnych stosowanych w różnych dziedzinach medycznych, szczególnie w stomatologii.
Czym jest sedacja?
Sedację określa się jako stan ograniczonego poziomu świadomości, co wywołuje się metodami farmakologicznymi. Sedacja umożliwia pacjentowi zachowanie reakcji stosownych do fizycznych bodźców lub poleceń słownych. W efekcie nie odczuwa on lęku, chociaż wykazuje ograniczoną orientację i zmniejszoną zdolności koncentracji uwagi. Dodatkowo w pełni współpracuje z wykonującym zabieg. Zachowane zostają odruchy obronne i wydolność oddechowa. Dodatkowo bardzo szybko powraca do pełnej świadomości.
Co to jest gaz rozweselający?
Jak wspomniano, popularnym gazem rozweselającym jest podtlenek azotu. To bezbarwny, bezzapachowy gaz o lekko słodkawym smaku. Wykorzystuje się go między innymi podczas leczenia stomatologicznego celem uspokojenia oraz rozluźnienia nadmiernie zestresowanego pacjenta. Wdychany podtlenek azotu wywołuje uczucie euforii oraz znacznie odpręża.
Podawanie gazu rozweselającego
Gaz zostaje podany za pomocą specjalnej, dopasowanej maseczki zakładanej na twarz. Właśnie przez taką maskę pacjent wdycha podtlenek azotu, który rozpoczyna swoje działanie już po kilku minutach (zwykle 3-5). W momencie uzyskania działania można rozpocząć czynności medyczne. Czas działania tego środka jest uzależniona od wielu czynników, zwykle wynosi od 15 minut do 1,5 godziny.
W pierwszym momencie po zastosowaniu preparatu pacjent może czuć się nieswojo, jednak po upływie wspomnianych kilku minut odczuwa on jedynie bezwładność, odprężenie i przyjemność. Niekiedy mogą temu towarzyszyć lekkie zawroty głowy czy uczucie nieobecności.
Zdjęcie maski powoduje, że gaz rozweselający w ciągu około 5 minut przestaje działać. Mimo tego, przez kilka godzin nie zaleca się prowadzenia pojazdów mechanicznych przez osoby dorosłe. Sedację wziewną tym gazem kończy się podażą czystego tlenu, który jest wdychany przez pacjenta.
Zastosowanie w stomatologii
Gaz rozweselający podaje się w przypadku:
- silnego strachu przed czynnościami i zabiegami stomatologicznymi;
- nasilonego odruchu wymiotnego;
- nadpobudliwości nerwowej;
- nieprzyjemnych odczuć podczas wykonywania czynności stomatologicznych.
Podsumowując, gaz rozweselający jest idealną metodą uspokajającą i znieczulającą dla osób, które wykazują ogromną traumę przed wizytą u stomatologa lub boją się oczekiwanego zabiegu. Po podaniu gazu rozweselającego wszystkie czynności dentystyczne przeprowadzane są standardowo, co oznacza, że zwykle konieczne jest również podanie znieczulenia. Pacjent jednak nie wykazuje już lęku ani przed znieczuleniem, ani przed resztą planowanych czynności.
Przeciwwskazania
Nie każdemu pacjentowi można podać gaz rozweselający. Do głównych przeciwwskazań zalicza się bowiem:
- stwardnienie rozsiane;
- porfirię;
- niektóre choroby płuc i oskrzeli;
- niektóre cięższe choroby psychiczne;
- przerost migdałków;
- gorączkę i przeziębienie;
- wrodzone wady serca;
- ciążę.
Dodatkowo nie powinno się podawać gazu rozweselającego pacjentom, którzy tuż wcześniej spożyli obfity posiłek. Do zabiegów z użyciem tego środka należy więc zgłaszać się około 2 godziny po posiłku. W przypadku ciąży nie należy podawać gazu rozweselającego z tego powodu, że może zakłócać metabolizm kwasu foliowego i syntezę metioniny.
Jeśli gaz rozweselający zostanie użyty zgodnie ze wskazaniami i nie zaistnieją żadne przeciwwskazania do jego stosowania – praktycznie nie odnotowuje się skutków ubocznych. Jest więc środkiem zupełnie bezpiecznym.
Inne zastosowanie gazu rozweselającego
Wprawdzie często mówi się o zastosowaniu podtlenku azotu w stomatologii, jednak nie należy pomijać innych dziedzin medycyny. Gaz rozweselający może być również stosowany w:
- ginekologii i położnictwie – jako środek uspokajający i znieczulający podczas porodu. Jest bezpieczny zarówno dla matki, jak i dla dziecka, a podany w odpowiedniej dawce nie zaburza czynności porodowych;
- chirurgii – gdy zabieg nie wymaga znieczulenia ogólnego i przeprowadza się go wyłącznie po znieczuleniu miejscowym.
Przed zastosowaniem gazu rozweselającego pacjent musi wypełnić odpowiednią zgodę.
Bibliografia
- Stępnik M., Molekularne aspekty toksycznego działania tlenku azotu, Medycyna Pracy, 5/2001.
- Kamiński B., Kubler A., Anestezjologia i intensywna terapia. Podręcznik dla studentów medycyny, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
Polecane produkty:
|
Naturalny koenzym Q10
Koenzym Q10 bioalgi to naturalny produkt, uzupełniający niedobory tej ważnej dla organizmu substancji. Jest to czysty izomer trans, taki sam jak występuje w ciele człowieka. Dzięki temu posiada bardzo wysoką biodostępność (wchłanialność) ... Zobacz więcej... |
