Układ chłonny głowy odgrywa szczególną rolę w medycynie i stomatologii, ponieważ znajomość jego patologii może ułatwić rozpoznanie wielu schorzeń głowy, narządów tu zlokalizowanych czy zębów. To struktura zbudowana z naczyń chłonnych odprowadzających chłonkę oraz węzłów chłonnych, które ją odbierają.
Układ chłonny głowy – znaczenie znajomości
Znajomość przebiegu naczyń chłonnych oraz rozmieszczenia węzłów chłonnych w obrębie głowy i szyi jest dla stomatologów ważna dlatego, że stanowią one drogi szerzenia się schorzeń, zwłaszcza zapalnych i nowotworowych jamy ustnej. Ze zmian zachodzących w węzłach chłonnych można nieraz wysnuć ważne wnioski rozpoznawcze.
Przykładowo, po zdiagnozowaniu ogniska stanu zapalnego lub nowotworu złośliwego można przewidzieć, które węzły chłonne będą również objęte procesem chorobowym. Ponadto obserwując zajęte węzły chłonne można domyślać się lokalizacji schorzenia pierwotnego, które spowodowało taki stan.
Układ chłonny głowy
Drogi chłonne prowadzą z twarzy do węzłów podbródkowych i podżuchwowych, a następnie do szyjnych powierzchniowych i głębokich. Dalej prowadzą limfę do pnia chłonnego szyjnego i podobojczykowego, aby ostatecznie ujść do przewodu chłonnego prawego po stronie prawej oraz przewodu piersiowego po stronie lewej. Stąd chłonka uchodzi wreszcie do układu żylnego.
Rozmieszczenie węzłów chłonnych
W okolicy głowy wyróżnia się wiele węzłów chłonnych, które zbierają limfę przede wszystkim ze struktur i narządów głowy, ale w pewnej części także z szyi.
Węzły chłonne okolicy ucha
Pierwsze węzły chłonne lokalizują się w okolicy ucha zewnętrznego i są to węzły chłonne:
- uszne przednie;
- uszne dolne;
- zauszne.
Trafia tutaj chłonka z małżowiny usznej oraz jej okolic. Płyny z dwóch pierwszych wspomnianych węzłów odpływają do węzłów przyuszniczych, dalej zaś do węzłów szyjnych głębokich górnych. Szczególną rolę pełnią węzły chłonne przyusznicze, ponieważ otrzymują chłonkę z górnej części twarzy, okolicy skroniowej głowy, przedniej części małżowiny usznej, nosa, podniebienia, trąbki słuchowej, ucha środkowego oraz przewodu słuchowego zewnętrznego.
Węzły chłonne okolicy twarzy
Kolejnymi istotnymi strukturami są węzły chłonne:
- podoczodołowe;
- policzkowe;
- nadżuchwowe.
Pojawiają się jednak niestale, co oznacza, że nie występują u każdego człowieka. Ich zadaniem jest zbieranie chłonki z przedniej i bocznej powierzchni twarzy. Najrzadziej stwierdza się obecność węzłów podoczodołowych.
Istotną rolę odgrywają węzły chłonne policzkowe, które lokalizują się pomiędzy tętnicą twarzową a żyłą twarzową, niedaleko brzegu żuchwy. Często obrzmiewają podczas różnego rodzaju schorzeń zębów i wyrostków zębodołowych, przede wszystkim szczęki.
Węzły chłonne okolicy żuchwy
Wśród węzłów chłonnych znajdujących się pod żuchwą wyróżnić można węzły chłonne:
- podbródkowe;
- podżuchwowe.
Podbródkowe dzieli się dodatkowo na grupę górną (leżącą tuż pod bródką) i grupę dolną (leżącą powyżej kości gnykowej). Obie grupy otrzymują chłonkę z wargi dolnej, okolicy bródkowej, końca języka i czterech dolnych siekaczy.
Węzły chłonne podżuchwowe dzieli się natomiast na trzy grupy – przednią, środkową i tylną. Do przedniej napływa chłonka z wargi dolnej, kłów, górnych zębów przedtrzonowych i błony śluzowej jamy ustnej tej okolicy. Do grupy środkowej kierują się płyny z policzka, nosa, wszystkich górnych trzonowców oraz drugiego przedtrzonowca i I-II trzonowca dolnego. Z kolei do trzeciej grupy odpływa chłonka z tylnych zębów trzonowych obu szczęk. Obrzęk grupy środkowej może powodować dolegliwości bólowe promieniujące do ucha.
Układ chłonny głowy – pozostałe węzły chłonne
W okolicy głowy wyróżnia się jeszcze węzły chłonne:
- przyżuchwowe;
- językowe.
Pierwsze lokalizują się wewnątrz torebki ślinianki podżuchwowej. Ich obrzęk często jest mylony z obrzękiem samej ślinianki. Uchodzi tutaj chłonka z naczyń języka i warg, a w szczególności z miąższu ślinianki podżuchwowej.
Węzły chłonne językowe nie występują stale. Jeśli już się pojawiają, znajdują się na bocznej powierzchni mięśnia gnykowo-językowego. Należy zwrócić na nie uwagę przy usuwaniu węzłów chłonnych z powodu raka języka.
Bibliografia
- Łasiński W., Anatomia głowy dla stomatologów, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1993.
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, tom III, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
Polecane produkty:
|
Naturalny koenzym Q10
Koenzym Q10 bioalgi to naturalny produkt, uzupełniający niedobory tej ważnej dla organizmu substancji. Jest to czysty izomer trans, taki sam jak występuje w ciele człowieka. Dzięki temu posiada bardzo wysoką biodostępność (wchłanialność) ... Zobacz więcej... |
