Wirusy herpes (inaczej: herpeswirusy) to patogeny wywołujące infekcje zarówno u ludzi, jak i u zwierząt. Do najczęściej diagnozowanych zaliczamy: opryszczkę wargową, ospę wietrzną, półpasiec oraz mononukleozę zakaźną. Większość z nich wyróżnia się wysokim stopniem zaraźliwości.
Wirusy herpes – charakterystyka
Herpeswirusy są grupą DNA-wirusów człowieka wywołującą powszechne zakażenia. Cechą charakterystyczną jest dwuniciowy genom DNA. Wyróżnia się 3 rodziny wirusów herpes:
- Alphaherpesvirinae;
- Betaherpesvirinae;
- Gammaherpesvirinae.
Ciężko jest opisać je wszystkie, ponieważ mogą wywoływać rozmaite choroby o różnym rokowaniu, sposobach leczenia i obrazie klinicznym. Ponadto naukowcy wyodrębnili aż 200 przedstawicieli tej grupy.
Herpeswirus typu 1 i typu 2
Typ 1 wirusa wywołuje przeważnie zakażenia powyżej talii oraz zakażenia mózgu u osób dorosłych, z kolei typ 2 wirusa opryszczki – infekcje w okolicy okołogenitalnej oraz zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Zmiany wywołane przez HSV-1 zwykle dotyczą skóry twarzy oraz błon śluzowych jamy ustnej. Do zakażenia opryszczką dochodzi poprzez kontakt z osobą zakażoną, bądź będącą nosicielem wirusa. Choroba przenoszona jest poprzez wydzieliny, takie jak ślina, łzy, wydzieliny z dróg płciowych i układu moczowego, które przedostają się do organizmu wskutek przerwania ciągłości skóry lub błon śluzowych. Zakażenie HSV-1 może wystąpić w wyniku dotykania i używania tych samych przedmiotów, co nosiciel wirusa, natomiast do zakażenia HSV-2 dochodzi drogą kontaktów seksualnych.
Do pierwszego kontaktu z wirusem HSV dochodzi najczęściej między 16. a 29. rokiem życia. Należy mieć na uwadze, że opryszczka genitalna u kobiet w ciąży jest szczególnie niebezpieczna dla płodu. Opryszczki nie da się całkowicie wyleczyć. Stosowane leki przeciwwirusowe (acyklowir, famcyklowir lub walacyklowir) zapobiegają lub skracają epizody objawów. Jednakże nawet po całkowitym ustąpieniu dolegliwości w organizmie człowieka pozostają uśpione wirusy, które mogą aktywować się np. przy nagłym spadku odporności.
Varicella zoster virus (VZV)
Varicella zoster virus to inaczej wirus ospy wietrznej i półpaśca, wywołujący choroby o wskazanej nazwie. Jest to wirus DNA z rodziny Herpes, którego układ odpornościowy nie jest w stanie całkowicie wyeliminować z organizmu. Oznacza to, że wirus ulega hibernacji w zwojach czuciowych układu nerwowego i możliwa jest reaktywacja zakażenia, która klinicznie ma postać półpaśca. Wirus przenoszony jest głównie drogą kropelkową, ale również przez kontakt z płynem z pęcherzyków pojawiających się w trakcie infekcji. Okres inkubacji wynosi 10-21 dni, a chory jest zakaźny dla otoczenia już 1-2 dni przed pojawieniem się zmian skórnych do czasu przyschnięcia pęcherzyków. Typowym objawem ospy wietrznej jest wysypka. Ma postać rumieniowych plamek, grudek, pęcherzyków wypełnionych mętnym płynem oraz krostek, które zasychają w strupki. Powodują silny świąd, a rozdrapywane mogą skutkować trwałymi bliznami.
Zarówno przy ospie wietrznej, jak i przy półpaścu obserwuje się objawy typowe dla infekcji wirusowych – gorączkę, osłabienie, bóle mięśni i stawów oraz uczucie mrowienia i drętwienia skóry. Przy półpaścu jednak ból przemieszcza się wzdłuż określonych linii na ciele, co odpowiada przebiegowi atakowanych nerwów. Leczenie obu chorób obejmuje farmakoterapię przeciwwirusową oraz leczenie objawowe mające na celu łagodzenie gorączki i poprawę samopoczucia.
Wirus Epsteina-Barra
Wirus Epsteina-Barra (EBV) wywołuje chorobę o nazwie mononukleoza zakaźna. Należy on do rodziny Herpesviridae i jest wirusem bardzo powszechnym w populacji europejskiej. Infekcja EBV w dzieciństwie przebiega zazwyczaj asymptomatycznie lub z niewielkimi objawami. W przypadku osób dorosłych pojawiają się: złe samopoczucie, spadek apetytu, dreszcze, gorączka, powiększenie węzłów chłonnych i migdałków, a także charakterystyczny nalot na migdałkach. Towarzyszy temu trudność w przełykaniu kęsów pokarmowych, a nawet śliny.
Jest to schorzenie samoograniczające się i związane ze znikomą śmiertelnością. Bardzo rzadko prowadzi do ciężkich, zagrażających życiu powikłań. Nie ma leków na mononukleozę zakaźną, wystarczy wdrożyć terapię objawową, dbać o odporność, stosować suplementy diety i wypoczywać, a po krótkim czasie organizm sam poradzi sobie z mononukleozą. Inaczej sytuacja wygląda u osób z niedoborami odporności, np. AIDS. Tacy pacjenci wymagają pilnej pomocy medycznej.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Dzieciątkowski T., Majewska A., Krawczyk E., Łuczak M., Postacie kliniczne i diagnostyka herpeswirusowych zakażeń skóry, Przegląd Dermatologiczny, 2/2007.
- Biało-Wójcicka E., Majewski S., Łoza K. Zakażenie wirusem opryszczki pospolitej – badanie ankietowe dotyczące wiedzy na temat infekcji wirusem opryszczki wśród osób w wieku 18-35 lat. Przegląd Dermatologiczny, 102/2015.
- Mrozińska M., Zakażenia wirusami Herpes manifestujące się zmianami skórnymi, Przewodnik Lekarza, 9/2004.
- Siewert B., Wysocki J., Ospa wietrzna i półpasiec – obraz kliniczny i możliwości profilaktyki, Lekarz POZ, 6/2018.
- Dytfeld D., Lewandowska M., Komarnicki M. Mononukleoza zakaźna powikłana wstrząsem septycznym u dziewiętnastoletniej kobiety z zespołem mielodysplastycznym – opis przypadku. Współczesna Onkologia, 10/2006.
