Numeracja zębów to zbiór zasad określających odgórnie przyjęty schemat oznaczania poszczególnych zębów w jamie ustnej człowieka. Każdy ząb ma przyporządkowane cyfry lub litery, dzięki którym można zidentyfikować ząb bez konieczności zaglądania do jamy ustnej. Na przestrzeni lat powstało wiele takich klasyfikacji.
Numeracja zębów
W uzębieniu człowieka wyróżnia się zęby mleczne i zęby stałe. Zęby mleczne (w liczbie 20, po 10 dla żuchwy i szczęki) pojawiają się u dzieci do 6. roku życia, po czym fizjologicznie wypadają, a na ich miejsce wzrastają zęby stałe (w liczbie 32, po 16 dla żuchwy i szczęki). Zarówno rozmieszczenie zębów mlecznych, jak i stałych, jest symetryczne i takie same dla każdego człowieka. Dlatego stworzono system numeracji zębów, co znacznie ułatwia pracę w gabinetach stomatologicznych.
Numeracja zębów dawniej
Pierwszy system numeracji zębów stworzył w 1861 roku austriacki dentysta Adolf Zsigmondy. Zaproponował sposób, który szybko przyjął się na całym świecie i do niedawna był jeszcze wykorzystywany również w Polsce. Oznaczano w nim zęby cyframi od 1 do 8 (licząc od siekacza przyśrodkowego do trzonowca trzeciego) dla lewej i prawej strony w szczęce i żuchwie.
W Polsce do niedawna stosowano również system Haderupa z poprawką Allerhanda. Zgodnie z nim poszczególne zęby oznaczano numerami od 1 do 8 podobnie jak w systemie Zsigmondy’ego, jednak dla zębów mlecznych przeznaczone były cyfry rzymskie od I do V. Zęby szczęki oznaczano znakiem plusa, natomiast zęby żuchwy, znakiem minusa. Minus po prawej stronie cyfry stawiano dla zębów strony prawej, natomiast dla strony lewej łuku zębowego minus stawiano po lewej stronie cyfry oznaczającej konkretny ząb. Dla przykładu, zgodnie z tą numeracją przyśrodkowy ząb sieczny górny prawy to 1+, zaś ząb sieczny górny przyśrodkowy lewy to +1. Analogicznie oznaczano pozostałe zęby.
Numeracja zębów współcześnie
Współcześnie zastosowanie znajdują 2 systemy oznakowania zębów:
- System Międzynarodowy przyjęty przez Międzynarodową Federację Dentystyczną – przed cyfrą zęba, znaną z systemu Zsigmondy’ego, znakuje się ćwiartki jamy ustnej, z których dany ząb pochodzi. Przykładowo przyśrodkowy siekacz górny prawy oznacza się cyfrą 11, ponieważ jest pierwszym zębem znajdującym się w pierwszej ćwiartce;
- System Uniwersalny – oznacza się w nim zęby jedynie przy wykorzystaniu numerów od 1 do 32. Numer 1 oznacza trzonowiec górny trzeci prawy, a siekacz górny przyśrodkowy prawy będzie miał numer 8, a lewy 9. Zęby mleczne z kolei oznacza się literami alfabetu od A do T.
W Polsce obowiązuje System Międzynarodowy FDI. Spore znaczenie ma również znajomość oznaczania obszarów jamy ustnej. Mają one postać dwucyfrowych kodów, w którym co najmniej jedna z dwóch cyfr jest zerem. Prezentuje się to następująco:
- 00 – całość jamy ustnej;
- 01 – obszar szczęki;
- 02 – obszar żuchwy;
- 10 – górna prawa ćwiartka;
- 20 – górna lewa ćwiartka;
- 30 – dolna lewa ćwiartka;
- 40 – dolna prawa ćwiartka;
- 03 – górny prawy sekstant;
- 04 – górny przedni sekstant;
- 05 – górny lewy sekstant;
- 06 – dolny lewy sekstant;
- 07 – dolny przedni sekstant;
- 08 – dolny prawy sekstant.
Zęby zarówno szczęki, jak i żuchwy ustawione są w łuku zębowym. Łukiem zębowym nazywamy uszeregowany układ zębów, w którym kolejne zęby kontaktują się ze sobą poprzez punkty styczne. Punktów stycznych jest w łuku zębowym 15. Pełnią one kluczową rolę, ponieważ m.in. stabilizują zęby, chronią przed wtłaczaniem pokarmu w kierunku dziąsła oraz chronią brodawki międzyzębowe.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Piątowska D., Stomatologia zachowawcza, Wydawnictwo Dentonet, Łódź 2010.
- Swift E., Heymann H., Robertson T., Stomatologia zachowawcza, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2009.
