Ptoza to fachowa nazwa stosowana w odniesieniu do opadającej powieki górnej. Stanowi spory defekt kosmetyczny i czynnościowy, a jeśli jest zaawansowana może wręcz uniemożliwiać prawidłowe widzenie. Istnieje wiele możliwych przyczyn problemu, od miogennych aż do neurogennych. Za pomocą technik chirurgicznych można jednak korygować defekt.
Ptoza – przyczyny
Bezpośrednią przyczyną omawianej dolegliwości jest nieprawidłowe funkcjonowanie mięśni szkieletowych odpowiadających za unoszenie powieki, ewentualnie uszkodzenie nerwów unerwiających te mięśnie. Wspomnianymi mięśniami są natomiast przede wszystkim: mięsień tarczkowy, dźwigacz powieki, mięsień Mullera. Ptoza może pojawić się w przebiegu następujących problemów zdrowotnych:
- porażenie nerwu okoruchowego lub nerwu twarzowego;
- zespół Marcusa Gunna;
- obrzęk pourazowy, urazy głowy;
- nowotwory w obrębie głowy lub przerzuty nowotworowe tej okolicy;
- miastenia;
- dystrofia mięśniowa;
- zespół Hornera;
- wiele chorób autoimmunologicznych.
U osób starszych błędne funkcjonowanie mięśnia dźwigacza powieki górnej wiąże się ze zmianami degeneracyjnymi pojawiającymi się wraz z wiekiem. Z kolei u młodszych pacjentów zwykle ptoza wynika z uszkodzenia rozcięgna mięśnia dźwigacza powieki górnej, np. w trakcie zakładania szkieł kontaktowych, w konsekwencji chirurgicznego usunięcia zaćmy czy operacji jaskry, a także po przebytym urazie oka.
Objawy ptozy
Mianem ptozy określamy nieprawidłowo niskie ustawienie krawędzi powieki górnej w pozycji pierwotnego spojrzenia. Każdorazowo ustawienie powiek ocenia się bowiem podczas patrzenia na wprost. Fizjologicznie dolny brzeg powieki górnej u osób dorosłych znajduje się około 0,5–2 mm poniżej przedniego rąbka rogówki i tym samym lokalizuje się najwyżej nad źrenicą (górna wysokość powieki). Prawidłowo szerokość szpary powiekowej wynosi około 9 mm, jednak odległość ta zależy od wielu czynników, między innymi czynności mięśni takich jak:
- mięsień tarczkowy górny;
- dźwigacz powieki;
- mięsień okrężny oka;
- mięsień czołowy (w przypadku niedowładu mięśni dźwigaczy).
O ptozie mówi się wówczas, gdy górna powieka przykrywa przynajmniej 2 mm tęczówki. Konsekwencjami ptozy jest nie tylko defekt estetyczny, ale również niedowidzenie, suchość oczu lub ich nadmierne łzawienie, bóle głowy czy różnego stopnia astygmatyzm. Opadająca powieka ma także konsekwencje psychologiczne. Nierzadko powoduje spadek wiary we własne możliwości, wycofanie się z życia społecznego oraz zamknięcie w sobie.
Zobacz również: Anizokoria.
Diagnostyka ptozy
W diagnostyce ptozy najpierw ogląda się powieki pacjenta podczas patrzenia na wprost. Nie jest to dolegliwość trudna w rozpoznaniu, jednak aby rzetelnie wystawić diagnozę warto dodatkowo ustalić:
- współczynnik PF (odległość między górną i dolną powieką w osi źrenicy);
- współczynnik MRD (ang. Margin Reflex Distance, odległość między środkiem refleksu świetlnego w rogówce i brzegiem dolnym powieki górnej).
Z kolei w diagnostyce różnicowej wykonać można test Schirmera i test fluorescencyjny.
Ptoza – leczenie
Każdorazowo należy określić przyczyny ptozy – jeśli jest to możliwe leczy się bowiem chorobę podstawową, co skutkuje poprawą pozycji powieki. Przykładowo, miastenia może być skutecznie leczona takimi lekami, jak:
- inhibitory cholinoesterazy;
- kortykosteroidy:
- azatiopryna;
- diaminopirydyna.
Jednak ptoza w przebiegu innych schorzeń lub samoistna może wymagać zastosowania korekcji chirurgicznej. Do głównych rodzajów operacji ptozy zalicza się podwieszenie na mięśniu czołowym, resekcje mięśnia dźwigacza powieki górnej oraz resekcje spojówki i mięśnia Mullera. Korekcja ptozy jest procedurą wykonywaną w znieczuleniu miejscowym, ewentualnie w znieczuleniu miejscowym z sedacją anestezjologiczną. Trwa od 0,5 do 1,5 godziny, w zależności od zastosowanej przez chirurga metody.
Nie ma domowych sposobów na likwidację opadającej powieki. Chwilowe efekty, przy niewielkim opadaniu powieki, mogą dać metody takie jak:
- kinesiotaping twarzy;
- masaż Kobido;
- suche igłowanie.
Wpływają one jednak bardziej na psychikę pacjenta niż na rzeczywiste pozbycie się problemu.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Krajewski-Węglewicz L., Banach M., Skopiński P., Dorobek M., Sempińska-Szewczyk J., Filipiak E., Metody chirurgiczne leczenia opadania powiek w kontekście historycznym, Przegląd Lekarski, 2/2019.
- Rogoziewicz M., Wiszniewska M., Opadanie powiek w praktyce neurologicznej: opis przypadku, Postępy Psychiatrii i Neurologii, 22/2013.
