Zdrowe zęby są bezspornym wyznacznikiem dbania o siebie. To na zęby często zwraca się uwagę w pierwszej kolejności podczas poznania nowych osób. Jeśli uzębienie jest zdrowe, nie tylko dobrze wygląda, ale i powoduje lepsze samopoczucie oraz nie sprawia problemów zdrowotnych.
Co wpływa na zdrowe zęby?
Na zdrowie zębów wpływa bardzo wiele czynników, w tym:
- codzienna pielęgnacja jamy ustnej;
- regularne wizyty kontrolne u dentysty;
- stosowana dieta;
- choroby.
Pielęgnacja jamy ustnej
Każdy wie, że aby uniknąć rozwoju próchnicy czy nieprzyjemnego zapachu z ust należy codziennie dbać o higienę jamy ustnej. Po pewnym czasie od spożycia posiłku na powierzchni zębów, dziąseł czy języka rozwijają się bakterie, które w dalszej kolejności tworzą płytkę nazębną. Płytka nazębna stanowi lepką, lecz bezbarwną warstwę na zębach złożoną z węglowodanów i wspomnianych wyżej bakterii – to ona stanowi wstęp do rozwoju próchnicy.
Dlatego tak ważne jest, aby dwa razy dziennie (osoby korzystające z aparatów ortodontycznych częściej) szczotkować zęby. Pielęgnację uzupełnia się płukaniem jamy ustnej specjalnymi płynami oraz nitkowaniem przestrzeni międzyzębowych.
Zobacz również: Jak myć zęby?
Płukanie jamy ustnej można wykonywać także za pomocą domowych naparów (oczywiście bez dodatku cukru). Najpopularniejszą płukanką jest napar z szałwii, który poleca się w przypadku krwawiących dziąseł, paradontozy czy nieświeżego oddechu.
Wizyty kontrolne u dentysty
Raz na pół roku należy kontrolować stan uzębienia u stomatologa. Najprawdopodobniej zaleci on podstawowe zabiegi pielęgnacyjne, np. piaskowanie zębów (usuwanie nagromadzonej płytki nazębnej za pomocą wody z czyszczącymi drobinkami) lub skaling (w przypadku pojawienia się kamienia nazębnego).
Wizyty u stomatologa są szczególnie ważne u dzieci, ponieważ ich uzębienie, a także i kości szczęki znajdują się w ciągłym rozwoju. W młodszym wieku często rozwijają się wady zgryzu, dlatego stomatolog szybko będzie mógł wykryć rozwój tych wad i skierować dziecko do ortodonty. W przypadku stałego aparatu na zęby wizyty kontrolne odbywają się co 4-6 miesięcy. Wówczas szczególnie należy dbać o higienę jamy ustnej i raz na 3 miesiące wykonywać piaskowanie zębów.
Stosowana dieta
Aby zęby były zdrowe, jak wiadomo należy spożywać pewne ilości wapnia, ponieważ aż 99% całkowitej ilości wapnia w organizmie lokalizuje się w kościach i zębach. Wbrew powszechnemu przekonaniu, w momencie niedoboru wapnia organizm nie czerpie go z uzębienia, ponieważ jest on tam związany pod postacią kryształów hydroksyapatytu, przez co byłoby to niemożliwe. Wapń zaleca się spożywać z tego względu, że zapobiega rozwojowi paradontozy. Sugeruje się bowiem, że zbyt niski poziom wapnia w organizmie powoduje słabsze osadzanie zębów w kościach szczęki.
Ponadto korzystnie na stan uzębienia wpływają:
- witamina D;
- fosfor;
- witamina C (szczególnie korzystnie wpływa na dziąsła);
- koenzym Q10.
Należy także włączyć do diety twarde pokarmy, np. surowe warzywa (marchew, papryka, ogórki) oraz owoce (np. jabłka).
W celu zapewnienia zębom białego koloru często wystarczy zrezygnować z barwiących pokarmów i używek. W efekcie warto unikać palenia papierosów oraz spożywania kawy, mocnej herbaty, czerwonego wina, barszczu i innych pokarmów z buraków czy czekolady i kakao. Niekiedy jednak nawet zastosowanie odpowiedniej diety nic nie da, ponieważ niektóre osoby posiadają naturalnie ciemniejsze szkliwo. Wówczas dobrym pomysłem może być profesjonalne wybielanie zębów.
Choroby
Istnieją choroby, które przebiegają z zaburzeniami wydzielania śliny. Ślina jest niezbędną wydzieliną ludzkiego ustroju, ponieważ nie tylko wspomaga gryzienie, żucie i połykanie pokarmów oraz zapewnia wstępne trawienie, ale również chroni zęby przed rozwojem próchnicy. Brak śliny sprawia, że na zębach odkłada się więcej resztek pokarmu. Ponadto jej brak często warunkuje nieświeży oddech.
Do takich chorób można zaliczyć np. zespół Sjogrena, toczeń, twardzinę układową, ostrą niewydolność nerek czy cukrzycę. Zmniejszona ilość śliny w jamie ustnej jest także skutkiem długotrwałego palenia papierosów lub chemioterapii i radioterapii w okolicy głowy czy szyi.
Bibliografia
- Nagel R., Naturalne metody na zdrowe zęby, Wydawnictwo Vital, Białystok 2015.
- Jańczuk Z., Stomatologia zachowawcza, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.
- Majewski S., Współczesna protetyka stomatologiczna, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2014.
