Głęboka sedacja ma miejsce wówczas, gdy po jej zastosowaniu pacjent staje się nieprzytomny, śpi bardzo głęboko i reaguje jedynie na silne bodźce stymulujące, zazwyczaj bólowe. W efekcie często wymaga udrożnienia dróg oddechowych, rzadziej wspomagania oddechu ze względu na ewentualne zaburzenia oddychania. Najczęściej głęboką sedację uzyskuje się przy pomocy leków podanych w iniekcji do naczynia żylnego.
Głęboka sedacja – na czym polega?
Użycie głębokiej sedacji odbywa się w obecności anestezjologa oraz specjalistycznego sprzętu umożliwiającego ewentualne szybkie udrożnienie dróg oddechowych i zmniejszenie stopnia sedacji. Najczęściej stosuje się propofol, ketaminę, benzodiazepiny lub benzodiazepiny w połączeniu z opioidami, które wstrzykuje się dożylnie. Ponieważ głęboka sedacja jest obarczona dużym ryzykiem komplikacji, lekarz musi w pierwszej kolejności wykluczyć możliwość przeprowadzenia zabiegu u pacjenta w sedacji płytkiej.
Sporą zaletą znieczulenia dożylnego jest możliwość miareczkowania dawki. Czas działania leku jest bardzo szybki, a pierwsze efekty zauważymy już po 20-25 sekundach. Powrót do stanu wyjściowego pacjenta jest szybszy niż przy sedacji doustnej, aczkolwiek wolniejszy niż przy wziewnej. Wadami sedacji dożylnej są potrzeba obecności wykwalifikowanego zespołu anestezjologicznego i konieczność założenia wkłucia, co wiąże się dla pacjenta z dodatkowym stresem. Po zakończeniu wykonywania procedur medycznych pacjenta można od razu wypisać do domu, jeśli spełnia następujące kryteria:
- utrzymuje kontakt słowny;
- samodzielnie utrzymuje drożność dróg oddechowych, nie ma zaburzeń oddechowych;
- jest przytomny;
- nie zgłasza żadnych dolegliwości bólowych po zabiegu, nudności czy wymiotów;
- może samodzielnie siadać;
- stan jego układu krążenia jest stabilny.
Czas powrotu do stanu sprzed sedacji zależy od wieku i masy ciała pacjenta, a także od rodzaju zastosowanego leku. Zwykle wyborem jest propofol lub ketamina.
Zobacz również: Sedacja wziewna.
Propofol w głębokiej sedacji
To popularny anestetyk dożylny wykorzystywany przy sedacji głębokiej, a nawet w znieczuleniu ogólnym, jednak jego działanie nie obejmuje działania przeciwbólowego. Zaczyna działać bardzo szybko, już po 45 sekundach od wstrzyknięcia, pełne działanie uzyskujemy jednak dopiero po 4-8 minutach. Można go podawać iniekcjami powtarzanymi lub wlewem ciągłym. Druga metoda częściej jest wykorzystywana przy długich procedurach medycznych lub na oddziałach intensywnej terapii. W praktyce propofol zazwyczaj łączy się z opioidami, jako że nie posiada on żadnych właściwości przeciwbólowych. Kombinacja tych leków przyda się więc przy bolesnych procedurach medycznych.
Ketamina w głębokiej sedacji
To anestetyk dożylny z grupy środków psychodysleptycznych. Wykazuje dość mocne działanie przeciwbólowe, nasenne i amnestyczne. Nie powoduje jednak depresji układu oddechowego ani zaniku odruchów kaszlowych i krtaniowych. Ponieważ działanie ketaminy nie jest długotrwałe, najczęściej stosuje się go w krótkich, bolesnych zabiegach medycznych, a także przy wzmożonym stresie i lęku uniemożliwiających bezpieczne przeprowadzenie procedury medycznej. Z użyciem ketaminy może wiązać się ryzyko pojawienia działań niepożądanych takich jak:
- tachykardia;
- wzrost ciśnienia tętniczego krwi;
- nudności i wymioty;
- bóle głowy;
- ślinotok.
Mimo tego ketamina jest uważana za bezpieczny i skuteczny lek do głębokiej sedacji i umiarkowanej dzieci podczas różnego rodzaju procedur stomatologicznych.
Głęboka sedacja w stomatologii
Wskazaniem do stosowania sedacji dożylnej w stomatologii jest umiarkowany i silny lęk oraz dentofobia, a także brak współpracy pacjenta w przypadku stosowania sedacji minimalnej. Szczególnym wskazaniem do zastosowania tego rodzaju sedacji są dzieci z zaburzeniami psychicznymi, niepełnosprawnością umysłową oraz długie i bolesne zabiegi stomatologiczne. Decyzję o podaniu sedacji dożylnej zawsze podejmuje lekarz w sytuacji, gdy rzeczywiście jest to konieczne.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Świątkowska A., Świątkowska-Bury M., Sedacja w stomatologii – aktualne wytyczne anestezjologiczne, Nowa Stomatologia, 3/2020.
- Lisowska B., Sedacja i znieczulenie do badań diagnostycznych, Geriatria, 1/2007.
