Sedacja dożylna polega na podaniu leków uspokajających i przeciwbólowych lub znieczulenia poprzez założony pacjentowi wenflon. Odpowiednia sedacja dożylna pacjenta ułatwia lekarzowi przeprowadzenie procedury medycznej, zapewnia możliwość precyzyjnego i lepszego wykonania diagnostyki lub leczenia oraz zmniejsza poziom stresu zarówno u pacjenta, jak i u specjalisty. Istnieje wiele wskazań do sedacji, w zależności od jej głębokości.
Sedacja – wskazania
Sedację można wykonywać przed czynnościami diagnostycznymi lub terapeutycznymi, które nie są szczególnie komfortowe dla pacjenta, mogą wywołać ból lub niepokój. Zazwyczaj są to:
- kolonoskopia;
- czasochłonne i powikłane procedury stomatologiczne;
- zmiana opatrunków, np. po poważnym oparzeniu;
- punkcje lędźwiowe;
- biopsje szpiku;
- długotrwający rezonans magnetyczny;
- zabiegi ortopedyczne lub wszelkie inne czynności chirurgiczne niewymagające znieczulenia ogólnego.
Głównym wskazaniem do zastosowania krótkiej sedacji dożylnej są analogicznie krótkie lecz bolesne procedury. Bardzo często sedację dożylną stosuje się u pacjentów z niedorozwojem umysłowym lub zaburzeniami zachowania, jako że nie współpracują oni nawet nawet przy prostych czynnościach medycznych.
Zobacz również: Znieczulenie miejscowe.
Jak przebiega sedacja dożylna?
Choć istnieje wiele rodzajów sedacji (doustna, podskórna, domięśniowa i inne), w praktyce najczęściej stosuje się sedację dożylną, ponieważ jest najprostsza w kontrolowaniu. Zazwyczaj celem jest podanie krótkodziałających leków, które uspokoją i znieczulą pacjenta na 1-2 godziny. Zwykle tyle wystarczy, aby przeprowadzić planowane procedury diagnostyczne czy lecznicze. Dąży się również do tego, aby pacjent bezpośrednio po ich zakończeniu był w stanie samodzielnie funkcjonować. Takimi lekami są choćby propofol, ketamina czy tiopental.
Cały zabieg sedacji jest dość prosty – pacjent kładzie się w pozycji, w której będą wykonywane procedury, a następnie wstrzykuje mu się do krwiobiegu wybrane leki. Szczególną ostrożność należy zachować w przypadku dzieci, osób starszych czy obciążonych kardiologicznie. Jeśli zabieg ma być wykonywany w niestandardowej pozycji, najpierw podaje się sedację, a dopiero później układa pacjenta. Pacjent powinien odpowiednio przygotować się do sedacji dożylnej – 6 godzin wcześniej powinien pozostać na czczo, a przyjmowanie wszelkich leków należy skonsultować z lekarzem.
Sedacja dożylna – przeciwwskazania
Nie wykonuje się sedacji u osób przeziębionych, z gorączką, chorych, a także u pacjentów po obfitym posiłku. Przeciwwskazaniami względnymi są:
- ciąża;
- niewyrównana nadczynność tarczycy;
- niewyrównana cukrzyca;
- niewydolność nerek;
- niewydolność wątroby;
- astma;
- rozedma płuc;
- rozstrzenie oskrzeli;
- przyjmowanie substancji psychoaktywnych.
W praktyce o możliwości podjęcia sedacji decyduje lekarz po zapoznaniu się z przypadkiem chorobowym danego pacjenta.
Powikłania po sedacji dożylnej
Sedacja dożylna uznawana jest za bezpieczną procedurę. Groźnym zjawiskiem jest uczulenie na którykolwiek składnik leku, co należy wykluczyć jeszcze przed jego podaniem. Wówczas może dojść nawet do wstrząsu anafilaktycznego, który zagraża zdrowiu. Powikłaniem po sedacji dożylnej może być niewydolność oddechowa i niedotlenienie, jednak zdarzają się one rzadko. Czynnikiem ryzyka jest spożycie obfitego posiłku bezpośrednio przed sedacją.
Polecane produkty:
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Wadełek J., Sedacja i znieczulenie ogólne do endoskopii przewodu pokarmowego, Anestezjologia i Ratownictwo, 7/2013.
- Świątkowska A., Świątkowska-Bury M., Sedacja w stomatologii – aktualne wytyczne anestezjologiczne, Nowa Stomatologia, 3/2020.