Afonia (bezgłos) to zaburzenie pracy fałdu głosowego, będące najcięższą formą czynnościowych nieprawidłowości głosu. Prowadzi do całkowitej utraty jego dźwięczności. Afonia może pojawić się w przebiegu nadużycia lub uszkodzenia aparatu mowy, jak również może mieć podłoże psychiczne.
Przyczyny afonii
Najczęściej afonia bywa konsekwencją przeciążenia, czyli nadużycia strun głosowych. Dlatego dolegliwość spotyka się u lektorów, nauczycieli czy muzyków, którzy często i długo mówią czy śpiewają. Bezgłos bywa powodowany alergiami (zwykle wziewnymi lub pokarmowymi), które prowadzą do opuchlizny krtani. Wszelkie choroby krtani mogą przyczyniać się do utraty głosu (nowotwory krtani, zapalenie krtani, rozszczep krtani itd.). Kolejnymi możliwymi przyczynami są niedorozwój fałd głosowych i czynniki psychiczne.
W przypadku pacjentów psychiatrycznych, stan taki pojawia się jako manifestacja braku równowagi psychologicznej (niepokój, depresja, zaburzenia osobowości), aż do utraty kontroli nad czynnością fonacji dowolnej. Bezgłos bywa powodowany nadmiernym stresem, niepokojem lub konfliktami interpersonalnymi. Pacjent z bezgłosem psychogennym nie jest w stanie posługiwać się mową dźwięczną, lecz tylko i wyłącznie szeptem. Do wystąpienia afonii przyczyniają się długotrwałe napięcia i silne przeżycia, zwłaszcza , gdy towarzyszy temu wzburzenie emocjonalne przekraczające próg osobniczej odporności psychicznej.
Afonia – objawy
Afonia jest bardzo prosta do opisania. Odnosi się do bezgłosu, czyli utraty zdolności wyraźnego i głośnego mówienia. Pacjent nie jest w stanie wypowiadać słów czy zdań lub wypowiada je szeptem. Utrata głosu może pojawić się nagle, ale może rozwijać się przez kilka dni, tygodni, a nawet miesięcy. Najczęściej jednak patologia rozwija się około 2 tygodni. Objawami poprzedzającymi epizod utraty głosu są chrypka, wrażenie ucisku gardła czy zmiana głosu. Po utracie głosu pacjenci często wskazują na podrażnienie i ból gardła.
Rodzaje afonii
Wyróżniamy kilka rodzajów bezgłosu:
- skurczowy – jako efekt wzmożonego napięcia mięśni krtani;
- mechaniczny – spowodowany uszkodzeniem strun głosowych;
- neurogenny – wskutek uszkodzenia nerwów krtaniowych;
- histeryczny – mający podłoże psychiczne, wiążący się z koniecznością mówienia szeptem.
Biorąc pod uwagę czynniki pochodzenia fizycznego, mówimy o afonii organicznej. Jeśli jednak bezgłos rozwinie się bez żadnych dolegliwości bólowych, mamy do czynienia z afonią psychogenną.
Afonia – leczenie
Leczenie afonii zależy od przyczyny dolegliwości. Gdy pacjent zgłasza się z afonią psychiczną, wykorzystuje się:
- psychoterapię;
- ćwiczenia relaksacyjne;
- ćwiczenia oddechowe;
- metody stymulacji języka oraz podniebienia;
- manipulacje na krtani;
- czasowe wyłączanie kontroli słuchowej;
- stymulację odruchu obronnego krtani, np. wlewkami dokrtaniowymi.
Pierwszą, ważną reakcją na zastosowane metody jest wywołanie tak zwanej wegetatywnej fonacji z kaszlu lub z chrząkania. Rehabilitacja foniatryczna w afonii psychogennej może trwać krótko (kilka minut), może też trwać kilka godzin lub wymaga kilku wizyt. Jeżeli poświęci się na rehabilitację dostateczną ilość czasu, to ponad 80% chorych uzyskuje głos już w pierwszym dniu ćwiczeń.
Z kolei leczenie afonii o podłożu organicznym przebiega różnie. Jeśli przyczyną jest opuchlizna krtani, stosuje się leki, inhalacje i spraye do gardła, które ją zmniejszą. Osoby z afonią wynikającą z nadużywania głosu powinny poświęcić kilka dni lub nawet tygodni na odpoczynek. W tym czasie zaleca się jak najmniej korzystać z głosu. W razie wątpliwości czy obaw warto udać się do otorynolaryngologa, który wykona badanie fiberoskopii (ocena endoskopowa krtani i strun głosowych). Badanie wykryje ewentualne guzy czy narośla, które mogą wymagać chirurgicznego usunięcia.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki
Olej z czarnuszki to w 100% naturalny produkt o wysokiej koncentracji cennych składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jest źródłem m.in. niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), mikroelementów, witamin Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Maniecka-Aleksandrowicz B., Domeracka-Kołodziej A., Rehabilitacja w afonii psychogennej, Audiofonologia, 25/2004.
- Cichecka-Wilk M., Studzińska K., Czynnościowe zaburzenia głosu z punktu widzenia foniatrii
klinicznej, psychopatologii, psychologii i psychiatrii psychodynamicznej, Annales Uniwersitatis Mariae Curie-Skłodowska, 2/2018.
