Sialografia to mało inwazyjna metoda pozwalająca na uwidocznienie przewodów gruczołowych oraz miąższu ślinianek przy użyciu promieniowania rentgenowskiego. Zalicza się do technik kontrastowych. Zapisem badania, na podstawie którego lekarz dokonuje interpretacji, jest sialogram.
Na czym polega sialografia?
Po wykluczeniu ewentualnych przeciwwskazań pacjenta układa się w pozycji siedzącej lub leżącej, a następnie podaje do przewodów i miąższu ślinianki środek kontrastujący. Konieczna jest przy tym wyjątkowa precyzja oraz użycie tępo zakończonej igły, aby nie przebić brodawki przyuszniczej lub innych ważnych i delikatnych struktur tej okolicy. W dalszym ciągu wykonuje się tradycyjne badanie RTG. Cała procedura trwa do kilkudziesięciu minut, ponieważ lekarz musi podzielić podawanie środka kontrastującego na 3 etapy:
- wypełnianie przewodów;
- wypełnianie zrazików;
- wydalenie środka kontrastującego przez tkanki.
Upośledzenie wypełniania zrazików może świadczyć o stanach zapalnych, natomiast podczas fazy wydalania można zaobserwować m.in. zatory, stany zapalne, guzy czy destrukcję tkanek. Główna czynność badania opiera się na wprowadzaniu specjalnej żyłki nylonowej bezpośrednio do ujścia przewodu ślinowego. Posiada ona na swoim końcu cewnik, który wprowadza się do przewodu ślinianki na głębokość około 2-3 cm, przesuwając go po żyłce. Gdy cewnik znajduje się bezpiecznie w docelowym miejscu żyłkę należy usunąć. Następnie wstrzykuje się środek cieniujący i wykonuje zdjęcie rentgenowskie.
Sialografia – wskazania
Głównymi wskazaniami do wykonania omawianego badania są:
- przewlekłe stany zapalne ślinianek;
- kamica ślinianek;
- kserostomia, nadmierna suchość w ustach;
- zespół Sjogrena;
- gruźlica;
- promienica ślinianek;
- nowotwory w obrębie ślinianek.
Ogólnie omawiając, wskazaniami są wszelkie choroby i schorzenia (lub ich podejrzenie) dotyczące układów zewnątrz- oraz wewnątrzgruczołowych, a także samego miąższu ślinianek. Uzupełnieniem sialografii może być USG ślinianek.
Sialografia – przeciwwskazania
Przeciwwskazaniami do wykonania sialografii są:
- ostre lub przewlekłe ropne zapalenie ślinianek;
- alergia na środek kontrastujący;
- wcześniejsze wykonanie badania radioizotopowego tarczycy;
- ciężki stan ogólny pacjenta.
Szczególną ostrożność należy zachować w przypadku kobiet ciężarnych oraz dzieci. U dzieci często bywa konieczne jednoczesne podanie środka uspokajającego.
Sialografia – skutki uboczne
Sialografia uznawana jest za badanie bezpieczne, dlatego bardzo rzadko obserwuje się jakiekolwiek skutki uboczne czy powikłania. Może pojawić się reakcja nadwrażliwości na środek cieniujący, która przemija po wydaleniu go z organizmu. U niektórych osób można zaobserwować omdlenia, które wiążą się ze zbyt szybkim lub nadmiernym podaniem środka kontrastującego.
Zalecenia po badaniu sialografii
Sialografia nie wymaga szczególnego przygotowania się przed badaniem, jak również nie ma wytycznych dotyczących postępowania po jej zakończeniu. Pacjent może udać się do domu i wykonywać czynności dnia codziennego jak dotychczas.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki
Olej z czarnuszki to w 100% naturalny produkt o wysokiej koncentracji cennych składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jest źródłem m.in. niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), mikroelementów, witamin Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Herring W., Podręcznik radiologii, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2020.
- Leszczyński S., Pilch-Kowalczyk J., Diagnostyka obrazowa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Niemczyk K., Jurkiewicz D., Składzień J., Stankiewicz C., Szyfter W., Otorynolaryngologia kliniczna, Wydawnictwo Medipage, Warszawa 2014.
