Atrezja to pojęcie odnoszące się do braku fizjologicznego otworu lub światła w strukturze anatomicznej, w której powinno się ono znajdować. Najczęściej ma charakter wrodzony i może dotyczyć rozmaitych narządów, np. przełyku, pochwy czy odbytu. Problem leczy się chirurgicznie, drogą operacji wytwarzając anatomiczny otwór.
Rodzaje atrezji
Najczęściej w medycynie diagnozuje się atrezję przełyku lub zastawki trójdzielnej, choć dolegliwość może dotyczyć również nozdrzy tylnych, odbytnicy, pochwy, dróg żółciowych, jelita cienkiego czy dwunastnicy. Poniżej przedstawiamy przykładowe problemy zdrowotne związane z atrezją.
Atrezja przełyku
Wada polega na niewykształceniu się fragmentu przełyku, a w niemal 90% przypadków dodatkowo obserwuje się przetokę tchawiczo-przełykową. Uważa się, że wada powstaje przed 32. dniem ciąży, jednak jej bezpośrednie przyczyny nie są znane. Najwcześniej występującym objawem jest wielowodzie, ponieważ płód nie jest w stanie skutecznie połknąć śliny. Niemowlę zmaga się z dusznością, tachypnoe (przyspieszony oddech), sinicą, kaszlem, a z ust i nosa wydobywa się pienista wydzielina. Objawy nasilają się podczas karmienia, które zresztą wiąże się z dużym ryzykiem zachłystowego zapalenia płuc.
Rozpoznanie atrezji przełyku jest możliwe już na etapie życia płodowego (po 18. tygodniu ciąży). Postępowaniem terapeutycznym z wyboru jest założenie sondy Replogle’a przez nos lub usta, aby zapobiec aspiracji śliny do dróg oddechowych. Następnie wadę koryguje się chirurgicznie.
Atrezja tętnicy płucnej
Niedrożność tętnicy płucnej bez ubytku międzykomorowego stanowi rzadką przypadłość, stanowiącą do 1% wszystkich wad serca. Zastawka tętnicy płucnej jest całkowicie niedrożna, a w miejscu zastawki znajduje się błona tworząca przeszkodę. Często można zaobserwować wręcz zrośnięcie się płatków zastawki i ich spoideł. Wada ta ma charakter wrodzony, a typowym jej objawem widocznym już u noworodków jest sinica. Dodatkowo miejsce ma powiększenie przedsionka serca, a niekiedy również powiększenie mięśnia sercowego.
W diagnostyce atrezji tętnicy płucnej największe znaczenie ma ECHO serca. Postępowaniem z wyboru u noworodków jest podaż prostaglandyny E1 w stałym wlewie celem podtrzymania drożności przewodu tętniczego. Jeśli dziecko osiągnie wiek i masę ciała umożliwiające przeprowadzenie zabiegu, wykonuje się sternotomię (chirurgiczne przecięcie mostka).
Atrezja nozdrzy tylnych
Wada może dotyczyć jednego otworu nosowego lub obu jednocześnie. Jak przy innych atrezjach, tak i tutaj przyczyny nie są znane. Pomiędzy nosem a jamą nosowo-gardłową tworzy się błoniasta przegroda utrudniająca wydajne oddychanie. U niemowląt rozwija się ostra niewydolność oddechowa wymagająca intubacji ustno-tchawiczej lub założenia rurki ustno-gardłowej. Intubacja nosowo-tchawicza nie jest możliwa. Charakterystycznymi objawami są ponadto: niedrożność nosa, uporczywy, śluzowy katar oraz częste infekcje górnych dróg oddechowych.
Wadę diagnozuje się na podstawie badania endoskopowego jamy nosowej oraz tomografii komputerowej nozdrzy. Obustronna atrezja nozdrzy jest jednostką zagrażającą życiu, jednak leczenie wdraża się bez względu na to, czy zajmuje jeden otwór nosowy czy oba. Leczenie polega na korekcji chirurgicznej. Aby zakwalifikować dziecko do zabiegu musi ono jednak ważyć przynajmniej 2 kg.
Atrezja odbytu
Zrośnięcie odbytu może pojawiać się bez konkretnej przyczyny, jak również bywa objawem chorób wrodzonych, takich jak np. zespół Downa czy zespół Patau. Prawdopodobnie wiąże się ono z zaburzeniami rozwoju jelita grubego we wczesnym okresie życia płodu (około 7.-8. tygodnia życia płodowego), jednak dokładne przyczyny nie są znane. Pojawiają się objawy niedrożności jelit np. wzdęcie brzuszka noworodka, niepokój, wymioty. Dlatego tak ważne jest stwierdzenie oddania smółki przez dziecko, co powinno nastąpić w ciągu pierwszej doby życia.
W diagnostyce kluczowe są badania obrazowe (USG, tomografia komputerowa i inne). Zabronione jest tradycyjne karmienie dziecka, płyny podaje się dożylnie, aż do momentu zoperowania małego pacjenta. Leczenie polega na odbudowie odbytu w prawidłowym miejscu bądź na wykonaniu kolostomii (w zależności od typu wady).
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kozera K., Kołodziejczyk E., Kierkuś J., Oracz G., Atrezja przełyku, Postępy Nauk Medycznych, 11/2017.
- Niedzielski A., Kotowski M., Niedzielska G., Współistnienie niedosłuchu z zarośnięciem nozdrzy tylnych u dzieci, Audiofonologia, 27/2005.
