Otyłość

Spis treści

Otyłość (łac. obesitas) i nadwaga stanowią jeden z największych problemów zdrowotnych XXI wieku. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w wielu krajach europejskich odsetek osób z nadwagą od 1980 roku wzrósł aż 3-krotnie. Otyłość wpływa negatywnie na zdrowie fizyczne oraz psychiczne, będąc przyczyną licznych, groźnych konsekwencji. Z całą pewnością wymaga leczenia, stawiając na wielopłaszczyznowe podejście do pacjenta.

Otyłość

Co to jest otyłość?

Otyłość jest chorobą przewlekłą manifestującą się zbyt dużym udziałem tkanki tłuszczowej w organizmie. Taki stan prowadzi do zaburzenia czynności organizmu oraz licznych problemów psychologicznych i społecznych. Konsekwencją tego jest zwiększenie ryzyka zachorowalności i skrócenie oczekiwanej długości życia. Wyróżnia się 2 typy otyłości:

  • otyłość udowo-pośladkową – typu gruszka, charakterystyczna zwłaszcza dla kobiet. Tkanka tłuszczowa gromadzi się głównie w obrębie ud i pośladków;
  • otyłość brzuszną – typu jabłko, charakterystyczna zwłaszcza dla mężczyzn. Tkanka tłuszczowa gromadzi się głównie w obrębie brzucha i otula ważne narządy wewnętrzne, jest więc jednocześnie poważnym zagrożeniem dla zdrowia.

Zgodnie z wytycznymi WHO otyłość można zdiagnozować wówczas, gdy obwód pasa wynosi co najmniej 94 cm w przypadku mężczyzn i co najmniej 80 cm w przypadku kobiet. Inna definicja diagnostyczna mówi, że otyłość można rozpoznać wówczas, gdy zawartość tkanki tłuszczowej przekroczy 25% masy ciała u mężczyzn i 30% masy ciała u kobiet. BMI nie jest współcześnie uznawane za wiarygodny wskaźnik masy ciała i nie jest już brany pod uwagę podczas diagnostyki otyłości.

Przyczyny otyłości

Na rozwój otyłości wpływają liczne czynniki m.in.:

  • czynniki genetyczne;
  • czynniki epigenetyczne;
  • czynniki hormonalne;
  • czynniki neurohormonalne;
  • czynniki psychologiczne;
  • czynniki społeczne;
  • czynniki środowiskowe.

Istotnymi czynnikami ryzyka są:

  • choroby tarczycy, zwłaszcza niedoczynność tarczycy;
  • depresja;
  • stany lękowe;
  • przyjmowanie niektórych leków, np. glikokortykoidów;
  • zaburzenia regulacji zapotrzebowania pokarmu;
  • zaburzenia w obrębie mikroflory jelitowej.

Na rozwój otyłości kluczowy wpływ ma jednak nieodpowiedni tryb życia, zwłaszcza:

  • zwiększone spożycie węglowodanów prostych i tłuszczów nasyconych, dieta bazująca na fast-foodach, słodyczach, gotowych daniach do odgrzania;
  • nieregularne odżywianie;
  • niski poziom aktywności fizycznej, siedzący tryb życia;
  • niedobór snu;
  • silny stres w życiu codziennym.

Zauważono również, że metabolizm wyraźnie zwalnia wraz z wiekiem, zatem na nadwagę i otyłość narażone są w większym stopniu osoby po 50. roku życia.

Konsekwencje otyłości

Otyłość nie jest wyłącznie problemem estetycznym, ale głównie chorobą zagrażającą zdrowiu i życiu pacjenta. Stanowi czynnik ryzyka rozwoju wielu chorób przewlekłych takich jak:

  • zawał serca;
  • cukrzyca;
  • udar mózgu;
  • nadciśnienie tętnicze;
  • miażdżyca;
  • depresja;
  • nowotwory.

Otyłość obciąża układ ruchu, co może prowadzić do przyśpieszonej degeneracji kości i stawów – już w młodym wieku rozwija się choroba zwyrodnieniowa, a obciążone stawy mogą ulegać deformacjom. Dodatkowo w przebiegu otyłości doświadcza się częstszych problemów dermatologicznych, niepłodności, zaburzeń trawienia.

Leczenie otyłości

Podstawowym krokiem w leczeniu otyłości jest zrozumienie własnego problemu, wyznaczenie sobie celów oraz wykazanie dużej motywacji, ponieważ droga czekająca pacjenta będzie powolna i długa, jednak warta poświęceń. Leczenie skupia się na kluczowym elementach, jakimi są:

  • modyfikacja diety – powinna być zdrowa, dostarczać organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych przy jednoczesnym zmniejszeniu ilości dostarczanych kalorii o około 300-400 kcal dziennie;
  • unikanie używek (palenie papierosów, alkohol) i nałogów związanych z dietą (np. sięganie po słodycze między głównymi posiłkami);
  • systematyczna aktywność fizyczna, najlepiej o charakterze aerobowym, jednak warto uzupełniać ją treningami siłowymi;
  • wysypianie się i unikanie stresu;
  • suplementacja – przyjmowanie kreatyny, BCAA, witaminy D, kwasów tłuszczowych Omega 3, Chlorelli czy probiotyków.

Pacjenci z otyłością powinni wykonywać systematyczne badania kontrolne, zwłaszcza morfologię i badanie moczu, aby jak najwcześniej rozpoznać u siebie ewentualne powikłania tej choroby. Leczenie przynajmniej początkowo powinno odbywać się pod okiem dietetyka klinicznego oraz trenera personalnego. Jeśli dany pacjent ma skłonność do przerywania leczenia otyłości lub popadania w depresję, warto skonsultować się dodatkowo z psychoterapeutą.



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Adamski W., Szulińska M., Bogdański P., Wtórne przyczyny otyłości, Forum Zaburzeń Metabolicznych, 1/2012.
  2. Maciejewska-Cebulak M., Wpływ nadwagi i otyłości na powstawanie nowotworów, Forum Medycyny Rodzinnej, 2/2017.
  3. Kłoda K., Leczenie nadwagi i otyłości u dorosłych – praktyczne wskazówki dla lekarza POZ, Lekarz POZ, 3-4/2019.
  4. Suchodolska P., Otyłość – przyczyny, rodzaje, leczenie, skutki, Nauki Inżynierskie i Technologie, 4/2018.
Kategorie
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Oferty pracy

Aktualności

Najpopularniejsze w zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *