Morfologia to podstawowe badanie krwi wykonywane rutynowo celem monitorowania stanu zdrowia, przebiegu leczenia chorób czy na drodze ich diagnostyki. Rekomenduje się wykonywanie jej przez każdego człowieka, także zdrowego, raz w roku. Badanie to jest refundowane przez NFZ, wystarczy otrzymać skierowanie od lekarza rodzinnego. Koszt wykonania prywatnie wynosi zaledwie 12 zł.
Morfologia – jakie badania?
Na morfologię składa się analiza wielu parametrów związanych bezpośrednią z krwią człowieka. Najważniejszymi są:
- RBC – liczba erytrocytów. Prawidłowy zakres dla kobiet powinien wynosić 4-5,4 mln/mm3, zaś dla mężczyzn: 4,5-6 mln/mm3;
- HGB – stężenie hemoglobiny. Norma dla kobiet wynosi 12-16 g/dl, zaś dla mężczyzn: 13-18 g/dl;
- HCT – hematokryt, czyli stosunek stężenia objętości wszystkich krwinek do osocza. Norma dla kobiet: 37-47%, zaś dla mężczyzn: 40-51%;
- MCV – średnia objętość erytrocytów. Prawidłowy zakres dla obu płci: 80-95 fl;
- MCH – średnia waga hemoglobiny w krwince. Prawidłowo 27-32 pg;
- MCHC – średnie stężenie hemoglobiny w krwinkach. Prawidłowo 32-36 g/dl;
- WBC – liczba białych krwinek. Prawidłowo 4-10 tys./mm3;
- PLT – liczba płytek krwi. Prawidłowo 150-400 tys./mm3.
Z morfologii można jednak dowiedzieć się nie tylko informacji dotyczących odrębnych, poszczególnych krwinek. Wiele o stanie zdrowia może powiedzieć stosunek poszczególnych parametrów względem siebie. Przykładowo niski poziom hematokrytu przy jednoczesnym obniżeniu wskaźnika MCH może świadczyć o zupełnie innych problemach zdrowotnych, niż niski poziom hematokrytu przy jednoczesnym obniżeniu wskaźnika WBC.
Jak wygląda morfologia?
Morfologia to klasyczne badanie krwi, które polega na pobraniu próbki krwi z żyły łokciowej (w zgięciu łokcia) za pomocą sterylnej, długiej igły. Badanie jest bezbolesne, można porównać je do ukąszenia komara, choć dla wielu osób wciąż pozostaje wyjątkowo nieprzyjemnym badaniem. Zwłaszcza przy lęku przed igłami lub widokiem krwi. Mimo tego nie stosuje się znieczulenia miejscowego, nawet u dzieci. Pobranie krwi trwa kilkadziesiąt sekund, a wyniki morfologii dostępne są zazwyczaj już na drugi dzień.
Jak przygotować się do morfologii?
Badanie morfologiczne najlepiej zrobić z samego rana przed spożyciem śniadania. Wcześniej należy powstrzymać się od jedzenia przez 12 godzin, zatem warto zjeść lekką kolację do godziny 18:00-19:00, a później kolejny posiłek dopiero po pobraniu krwi. W dniu badania można wypić czystą wodę mineralną. Jest to wskazane także celem lekkiego rozrzedzenia krwi, dzięki czemu będzie ona łatwiejsza do pobrania. Dzień wcześniej należy zadbać o dobre nawodnienie organizmu, unikając jednak spożywania napojów alkoholowych. Bezpośrednio przed badaniem najlepiej unikać znacznych wysiłków fizycznych. Dobrym pomysłem jest więc przyjście do punktu pobrań około 10-15 minut wcześniej, aby chwilę posiedzieć i uspokoić organizm.
Jak często robić morfologię?
Każdy człowiek bez względu na wiek powinien wykonywać badanie morfologiczne raz w roku. Dzięki temu może na bieżąco monitorować stan swojego zdrowia i zainterweniować, jeśli wyniki wyjdą nieprawidłowo. Zwiększa to rokowania pacjentów. Osoby przewlekle chore mogą wykonywać badanie częściej, zgodnie z zaleceniami lekarza prowadzącego. Wskazaniem do oznaczenia morfologii są również niepokojące objawy ogólnoustrojowe, takie jak:
- przewlekłe zmęczenie;
- nagła utrata apetytu;
- spadek masy ciała lub niekontrolowane tycie;
- znaczny spadek odporności;
- zaburzenia krzepnięcia krwi;
- skłonność do siniaczenia;
- niepokojące krwawienia i krwotoki;
- i wiele innych.
Wówczas uzupełnieniem morfologii są także inne badania, np. badania hormonalne, panel nerkowy, panel wątrobowy, lipidogram. Dzięki temu lekarz może całościowo ocenić stan zdrowia i szybko znaleźć przyczynę zgłaszanych problemów.
Interpretacja wyników morfologii
Interpretacją uzyskanych wyników zawsze powinien zajmować się lekarz, pomimo tego, że zakresy referencyjne udostępniane są wspólnie z wynikami danego pacjenta. Ogromne znaczenie ma bowiem nie tylko ocena norm poszczególnych parametrów, ale również ich proporcji względem siebie, co już nie znajduje się na karcie z wynikami. W celu interpretacji wyników morfologii należy udać się do lekarza rodzinnego lub do specjalisty, który wystawił skierowanie na to badanie.
Polecane produkty:
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina to naturalna alga, która uzupełnia niedobory witamin i minerałów. Jej zadaniem jest wzmocnienie organizmu i w naturalny sposób wspomaganie procesu jego oczyszczenia. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Tom II, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Solnica B., Diagnostyka laboratoryjna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2019.
- Brunzel N., Diagnostyka laboratoryjna moczu i innych płynów ustrojowych, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2016.
