Zespół bezdechu sennego to zespół objawów chorobowych wywołanych bezdechami pojawiającymi się w trakcie snu. Za bezdech uznaje się zatrzymanie wentylacji płuc na dłużej niż 10 sekund bądź spłycenie oddechu wynoszące poniżej 50%.
Oddychanie podczas snu
W czasie snu płytkiego może występować tak zwane oddychanie okresowe. W śnie głębokim dochodzi do zmniejszenia wentylacji minutowej. Ciśnienie parcjalne tlenu obniża się o 5-10 mm Hg, natomiast ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla wzrasta o 2-8 mm Hg. W fazie REM oddychanie jest nieregularne, występują okresy przyśpieszonego lub zwolnionego oddychania. Mogą pojawiać się również bezdechy pochodzenia centralnego, które trwają około 10-20 s. Fizjologiczne zmiany oddychania w fazach snu nie zakłócają jednak prawidłowego funkcjonowania całego organizmu.
Zaburzenia oddychania w czasie snu stanowią niejednorodną grupę chorób, do której się zalicza:
- obturacyjny bezdech senny;
- centralny bezdech senny;
- zespół wzmożonej oporności górnych dróg oddechowych;
- zespół otyłości i hipowentylacji.
Zachowanie płynności przechodzenia poszczególnych faz snu, a szczególnie obecność snu głębokiego i fazy REM, jest niezbędne dla prawidłowej czynności ustroju. Wszelkie zaburzenia należy poddać diagnostyce i leczeniu.
Zespół bezdechu sennego
Wyróżnia się kilka typów bezdechu sennego, wśród których najczęściej występuje bezdech obturacyjny, określany jako stan zablokowania przepływu powietrza przez gardło podczas snu, powstający pomimo zachowanej aktywności mięśni wdechowych i prowadzący do zmniejszenia utlenowania krwi. Centralny bezdech senny pojawia się rzadziej, aczkolwiek również jest poważnym problemem.
Przyczyny bezdechu sennego
Centralny bezdech senny cechuje się występowaniem epizodów bezdechu na skutek przerwania lub utrudnienia przewodzenia impulsów nerwowych do mięśni oddechowych. Najczęstszą przyczyną jest ciężka niewydolność serca, w pozostałych przypadkach choroba jest spowodowana uszkodzeniem ośrodkowego lub obwodowego układu nerwowego, osłabieniem mięśni oddechowych bądź zaburzeniami chemicznej regulacji oddychania.
Natomiast przyczyną obturacyjnego bezdechu sennego jest zwężenie lub zamknięcie gardła. Prowadzi to do wzmożenia pracy mięśni oddechowych, co w konsekwencji powoduje wybudzenie, wzrost napięcia mięśni gardła i zakończenie bezdechu. Wyrównawcza hiperwentylacja po bezdechu powoduje wtórną hipokapnię i zmniejszenie napędu oddechowego. Pacjent ponownie zasypia, czemu towarzyszy zmniejszenie napięcia mięśni górnych dróg oddechowych. Gardło ulega zapadnięciu i dochodzi do kolejnego bezdechu. Czynnikami ryzyka są tu: palenie papierosów, otyłość, duży obwód szyi oraz spożycie alkoholu przed snem.
Jak objawia się zespół bezdechu sennego?
Nocnymi objawami obturacyjnego bezdechu sennego są:
- chrapanie;
- wzrost aktywności ruchowej – nadmierny wysiłek oddechowy w czasie bezdechów;
- nadmierna potliwość;
- duszność, dławienie się podczas snu;
- nykturia;
- kołatanie serca;
- trudności z zaśnięciem po wybudzeniu;
- dolegliwości bólowe w klatce piersiowej;
- uczucie pieczenia w przełyku;
- suchość w jamie ustnej, zaburzenie wydzielania śliny.
Wyróżnić można także objawy podmiotowe występujące w ciągu dnia, takie jak: nadmierna senność, zaburzenia pamięci i koncentracji oraz osłabienie libido. Charakterystycznymi objawami przedmiotowymi są tutaj: szeroki obwód szyi, otyłość i skrzywienie przegrody nosa. Podobne objawy towarzyszą centralnemu bezdechowi sennemu, różnica wynika jednak z przyczyn obu patologii.
Powtarzające się niedotlenienia w czasie bezdechów niekorzystnie wpływają na czynność wielu narządów. Mogą wywołać ostre incydenty wieńcowe, przyśpieszenie czynności serca, zaburzenia rytmu i przewodzenia. Zmianie ulega profil ciśnienia krwi w nocy – ciśnienie tętnicze nie obniża się w nocy tak jak u osób zdrowych. Z powodu licznych konsekwencji zdrowotnych zespół bezdechu sennego wymaga leczenia.
Zespół bezdechu sennego – leczenie
Centralny bezdech senny wymaga innego leczenia niż w przypadku postaci obturacyjnej choroby. Przede wszystkim należy udać się do kardiologa i neurologa, którzy wdrożą odpowiednie postępowanie terapeutyczne. Obturacyjny bezdech senny wymaga przede wszystkim zmiany stylu życia, co obejmuje unikanie palenia papierosów i spożywania alkoholu, normalizację masy ciała czy unikanie spania na plecach. Całość uzupełnia się odpowiednio dobraną farmakoterapią lub korzystaniem z wewnątrzustnych aparatów (np. wysuwających żuchwę). U chorych ze skrzywieniem przegrody nosa lub przerostem migdałków podniebiennych najczęściej wykonuje się operację.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Hasiec A., Szumowski Ł., Walczak F., Obturacyjny bezdech – senny zabójca, Forum Medycyny Rodzinnej, 6/2012.
- Kiciński P., Zakrzewski M., Dybała A., Zubilewicz R., Mosiewicz J., Jaroszyński A., Obturacyjny bezdech senny – zasady diagnostyki i leczenia, Forum Medycyny Rodzinnej, 6/2012.
